Update
3 uitdagingen voor de grond-, water- en wegenbouw
De verwachtingen voor de grond-, water- en wegenbouw op de lange termijn zijn goed. De overheid heeft miljarden gereserveerd om fileknooppunten en het achterstallig onderhoud aan bruggen, tunnels en snelwegen aan te pakken. Ook het klimaatakkoord en de energietransitie vragen om flinke ondergrondse investeringen bij netbeheerders zoals energie- water- en telecombedrijven. Waterschappen hebben als gevolg van klimaatverandering te maken met zware regen en droogte, waardoor aanpassingen van kanalen, gemalen en waterbergingen nodig zijn. Op de kortere termijn zijn de vooruitzichten onzeker. Maatregelen rondom stikstof en PFAS hebben veel infraprojecten parten gespeeld. Projecten moesten opnieuw worden beoordeeld, aanbestedingen zijn uitgesteld en grond mocht niet meer verplaatst worden. Door de coronacrisis is de verwachting dat gemeentes gaan bezuinigen op infra-uitgaven als onderhoud aan wijkinfrastructuur en riolering. Lees hieronder over andere zaken die spelen in de sector.
“De verwachtingen voor de grond-, water- en wegenbouw op lange termijn zijn goed.”
Risicomanagement: investeer in kennis en samenwerking
We zien dat bedrijven kritischer naar de risico’s van projecten kijken voor ze zich inschrijven en niet meer enkel op de laagste prijs sturen. Diverse grote infraprojecten zijn de afgelopen jaren verlieslatend geweest. Dat komt door een scherpe prijsstelling en onvoldoende risicomanagement. Nieuwe contractvormen zorgen voor extra risico’s voor uitvoerende partijen, doordat de opdrachtgever risico’s doorschuift. Door deze ‘geïntegreerde’ contracten verdwijnt namelijk de traditionele scheiding tussen ontwerp en uitvoering. Hierdoor moeten aannemers vaker zelf een bestemmingswijziging en omgevingsvergunning verzorgen. Dit vereist kennis van juridische contractvorming en risicomanagement. Daarom moeten bedrijven hun kennis op dit gebied versterken of partners aan zich binden.
Duurzaamheid en circulariteit belangrijker bij aanbestedingen
Naast de prijs nemen steeds vaker andere criteria een belangrijke rol in bij aanbestedingen. De overheid stimuleert het toepassen van de Economisch Meest Voordelige Inschrijving (EMVI) bij aanbestedingen. Hierbij krijgen criteria als de kwaliteit, duurzaamheid, innovatie, snelheid, overlast en de maatschappelijke bijdrage meer aandacht krijgen. Denk bijvoorbeeld aan de CO₂-uitstoot, het betrekken van lokale aannemers en leveranciers, leerling-werkplaatsen en het hergebruiken van grondstoffen. Per criterium zijn punten te verdienen, waardoor de kans op gunning groter wordt.
Ook circulariteit speelt een steeds belangrijkere rol bij aanbestedingen. Opdrachtgevers vragen vaker om een slim ontwerp dat een lagere milieu-impact heeft en waarbij minder materiaal nodig is. Infrabouwers voeren niet enkel meer een opdracht uit, maar hebben zelf steeds meer invloed op het ontwerp. Het loont om te innoveren. Aanbestedingen waarbij de bouwer nog langjarig verantwoordelijk is voor het beheer en onderhoud stimuleren dat er beter nagedacht wordt over het ontwerp. Er is steeds meer aandacht voor de herbruikbaarheid en losmaakbaarheid van materialen; denk aan modulaire viaducten. Maar ook een materialenpaspoort, duurzamere asfaltmengsels en biobased materialen worden vaker toegepast.
Stikstof versnelt overstap naar emissievrij materieel
Door de PAS-uitspraak wordt de sector uitgedaagd om haar stikstofuitstoot te verlagen. Bouwbedrijven moeten overstappen op emissievrij materieel en derhalve vervroegd afschrijven op bestaand “vervuilend” materieel. Dankzij subsidies wordt de omschakeling naar uitstootvrij bouwmaterieel makkelijker, maar het aanbod is nog beperkt. We zien de markt echter ook snelle stappen maken in de ontwikkeling van emissievrij materieel. Zo zijn er inmiddels elektrische walsen en graafmachines met een verwisselbaar accupakket.
Rabobank helpt bouwondernemers groeien
Rabo Real Estate Finance heeft in de bouw- en vastgoedsector drie kernthema's benoemd: duurzaamheid, transformatie en innovatie. Op het gebied van de financiering voor de transformatie van gebouwen is de Rabobank leidend in Nederland. Sinds 2014 organiseren wij elk jaar de Circulair Ondernemen Challenge en onze specialisten van de Circulair Ondernemen Desk helpen ondernemers met strategische vraagstukken rondom circulaire businessmodellen. De Rabobank biedt ook financiële producten aan voor bedrijven met innovatieve ideeën, zoals de Rabo Innovatielening. Hiermee kunnen bestaande en nieuwe klanten in de idee-, plan- of startfase tot maximaal € 150.000 lenen. Benieuwd naar de mogelijkheden? Neem contact op met de Rabobank in jouw regio.