Voorkom dat cybercriminelen je boerderij of tuinbouwbedrijf platleggen

Boerderijen, land- en tuinbouwbedrijven zijn steeds afhankelijker geworden van computers. Heb je er wel eens bij stilgestaan wat de gevolgen zijn van het uitvallen van de automatische processen in je bedrijf doordat de besturingssystemen worden platgelegd door cybercriminelen? Welk effect heeft dit op jouw omzet en hoelang is dit effect voelbaar?

Het kan elk moment gebeuren

De sierteler had al een poosje een offerte voor een cyberverzekering in zijn mailbox liggen. Hij twijfelde, want was dat nou echt nodig? En toen ging het mis. De ondernemer was even naar zijn bedrijf gegaan om de nieuwe week op te starten. Tot zijn grote schrik bleken de computersystemen vergrendeld.

Ransomware gijzelt bedrijf

Foute boel, zo besefte deze agrarische ondernemer al snel. Zo was de klimaatinstallatie plotseling onbestuurbaar geworden en bestond het risico dat zijn teeltplan in de war zou raken. Ook het overzicht met bestellingen was onbereikbaar geworden. "Het ging om ransomware. Dit is een geïnfecteerd stukje software dat hackers gebruiken om een IT-systeem plat te leggen. Meestal worden bitcoins als losgeld geëist", zegt Robert Balkenende. Hij is verzekeringsadviseur bij Rabobank en gespecialiseerd in de agrarische sector. "We hebben de ondernemer kunnen doorsturen naar een zogeheten Incident Response Team, een gespecialiseerde partij die eerste hulp biedt bij een cyberincident. De schade en financiële gevolgen waren gelukkig te overzien. Uiteindelijk duurde het twee weken voordat zijn IT-systemen weer draaiden en bestellingen de deur uit konden."

Cyberaanvallen komen vaker voor

Cyberaanvallen in de land- en tuinbouw en bij veehouders en visserijbedrijven komen in Nederland niet dagelijks voor. Toch is het een misverstand om te denken dat ondernemers in deze sectoren gegarandeerd veilig zijn. "Concrete cijfers van cyberincidenten in deze sectoren ontbreken, maar het gebeurt ongetwijfeld vaker dan bij ons bekend is", zegt Arne Bac, Sectorspecialist Tuinbouw bij Rabobank. "Cybersecurity staat niet bovenaan het prioriteitenlijstje van agrarische ondernemers. Grotere zorgen zijn er om de hoge gasprijzen en het vinden van goed personeel." Maar ook in deze sectoren spelen cyberrisico's. Want waar bedrijven steunen op digitale systemen en automatische processen, dreigt het gevaar van cybercriminelen. Daarom is het ook voor agrarische ondernemers belangrijk om dit risico zoveel mogelijk te beperken.

Grote afhankelijkheid van IT

Die grote arbeidsbehoefte zorgde de afgelopen tien jaar voor een verdere digitalisering en automatisering in met name de land- en tuinbouw. Mensen vinden voor het plukken van tomaten of het oogsten van bijvoorbeeld aardbeien wordt alsmaar lastiger. "Daarom zijn digitalisering en robotisering in deze sectoren bezig aan een stevige opmars. Zo kunnen ondernemers meer productie draaien en zijn ze minder aangewezen op mensen. Ook veehouders investeren in technologie, zoals voeder- en melkrobots", zegt Bac.

Hierin schuilen ook de risico's. De afhankelijkheid van computersystemen maakt je bedrijf namelijk kwetsbaarder voor cybercriminelen. En een hack heeft vaak grote consequenties voor de bedrijfsvoering. Als een oogstrobot zijn werk niet meer kan doen, komt de productie grotendeels stil te liggen. Ook zijn verreweg de meeste klimaatinstallaties computergestuurd. Ligt het systeem plat door een cyberaanval, dan kan de verwarming niet aan. Zelfs het openen van de ramen wordt dan mogelijk een probleem, waardoor het gewas in gevaar komt. Zo kan een cyberaanval zelfs een verloren oogst veroorzaken. "De meeste potplantbedrijven zijn zeer technologisch gedreven. Ze werken vaak met roltafels die worden aangestuurd door camera's en sensoren. Als het systeem is gehackt, krijgen de planten geen water meer", zegt Bac.

Bij de veehouderij kan een cyberaanval leiden tot werk dat weer op een andere manier gedaan moet worden, zoals het melken of voeden met de hand. Kun jij als veehouder dus even niet vertrouwen op je IT-systemen? Dan zul je extra kosten moeten maken om tijdelijke krachten in te huren om dit werk uit te kunnen voeren.

In gesprek met een adviseur?

Maak een afspraak

Bescherm je tegen een cyberaanval

Of je nu een relatief kleine boerderij hebt of een groot kassencomplex bezit, cybercriminelen maken geen onderscheid. Als agrarisch ondernemer moet je daarom blijven investeren in digitale veiligheid. Dat betekent onder meer:

Medewerkers trainen op bewustwording van cyberincidenten en cyberveiligheid. Vaak gaat het mis door menselijk handelen. Medewerkers klikken op een besmette link of hebben toegang tot bestanden die beter beveiligd moeten zijn. Programma’s die inspelen op deze risico’s zijn daarom erg belangrijk.

Gebruikmaken van sterke wachtwoorden of wachtwoordzinnen, bij voorkeur in combinatie met meervoudige authenticatie. Dit is na het inloggen met een gebruikersnaam en wachtwoord een extra controlemoment in de vorm van bijvoorbeeld een SMS.

Helder hebben wie verantwoordelijk is voor alle IT-gerelateerde zaken, zoals het toegangsbeheer, de cybersecurity en het incidentenbeleid.

Versleutelen van vertrouwelijke en persoonlijke informatie.

Opstellen van een incidentbeleid, zodat je weet wat te doen bij een aanval. Stel dit beleid op samen met andere partijen uit de keten, zo bescherm je de volledige keten.

Minimaal één keer per maand een back-up te maken en die opslaan buiten je netwerk, bij voorkeur offline. Vergeet ook niet om deze back-up te testen.

Installeren van permanente antivirussoftware en een firewall op alle apparaten die zijn verbonden met het internet.

Updates - waar mogelijk - regelmatig uit te voeren en het patchen van systemen en applicaties. Dit is een soort van APK voor software, hiermee repareer je kwetsbaarheden die kunnen leiden tot een hack.

De cyberverzekering

Het uitvallen van de systemen door een cyberaanval kan nog lang voelbaar zijn voor agrarische ondernemers. Een mislukte oogst bijvoorbeeld heeft natuurlijk een enorme impact op de omzet. Deze langdurige financiële schade is nog niet gedekt door een cyberverzekering. Voor agrarische ondernemers is het hebben van een financieel vangnet dus niet de reden om een cyberverzekering af te sluiten.

Wel kun je als ondernemer in de agrarische sector met een cyberverzekering rekenen op hulp om de impact van een cyberaanval te verkleinen. “Met een cyberverzekering haal je specialisten in huis die in geval van een cyberincident de schade zoveel mogelijk proberen te beperken. Zij helpen je om zo snel mogelijk weer operationeel te zijn”, aldus Balkenende. Hierdoor kan de periode dat je omzet mist verkort worden, waardoor de financiële schade wellicht beter te dragen is.