Transportsector komt in 2021 sterker en schoner uit de crisis

De impact van het coronavirus op de transportsector is vooralsnog beperkt. Dit beeld zien we natuurlijk in bijna alle sectoren en is mede te danken is aan de uitgebreide steunprogramma’s. De directe steun aan de logistieke sector is zeer beperkt. Toch weten veel bedrijven hun personeel nog aan het werk te houden, vooral nu het aanbod internationale chauffeurs kleiner is. Hoewel er buiten de bezorging van pakketten overal wel een teruggang in omzet en winst te zien is, zit de pijn nu vooral bij de bedrijven die zich richten op het leveren van producten aan retail en horeca. Aan de kostenkant zien we ook een toename van de verzuimkosten. Dit wordt veroorzaakt door medewerkers die ziek zijn, maar ook door medewerkers die zich ziek moeten melden omdat ze in quarantaine moeten. Gelukkig zorgen de lagere dieselkosten en minder vertraging op de weg voor lagere kosten.

Waarom het ondanks corona redelijk gaat met de transportsector

Het feit dat Nederlandse logistieke bedrijven zich inmiddels voornamelijk op Nederland richten, zal ook van invloed zijn de relatief beperkte impact van de coronacrisis op de sector. De Nederlandse economie doet het nog redelijk goed vergeleken met die van andere landen. Ook zijn deze bedrijven maar beperkt afhankelijk van bijvoorbeeld de auto-industrie waarin de volumes wel enorm zijn gedaald. Alle fusies en samenwerkingen van de afgelopen jaren lijken zijn vruchten af te werpen. Deze bedrijven zijn door hun omvang en beter management namelijk beter bestand zijn tegen een crisis.

Het algehele beeld wijkt dan ook niet af van het beeld van de afgelopen jaren. De bedrijven die voor de coronacrisis al goed presteerden, lijken minder last te hebben van de crisis dan bedrijven waarmee het voor de crisis al niet goed ging. De omvang, (sub)sector en het opleidingsniveau van het management lijken hierbij het verschil te maken. Grote bedrijven doen het namelijk beter dan kleine. En met bedrijven in een subsector waar je niet zomaar tussenkomt, gaat het beter dan de massamarkten. Hoewel het niet wetenschappelijk onderbouwd is, lijkt ook het opleidingsniveau van het management een grote rol te spelen in het succes van de onderneming.

Eind 2020 is onze sectorprognose uitgekomen. Naar verwachting zal de markt zich grotendeels herstellen. Hierbij is het herstel van de luchtvaart het meest onzeker. We moeten wel opmerken dat de impact van de huidige lockdown niet meegenomen is in deze verwachting. Vooralsnog lijkt deze lockdown een beperkte impact hebben. Dat is natuurlijk wel afhankelijk van de verdere duur en het verdere verloop van de besmettingen.

Lees meer in de sectorprognose

De logistieke sector wordt de komende jaren geconfronteerd met een oplopend personeelstekort. De al vergrijsde medewerkers in combinatie met toenemende gezondheidsklachten zorgt onderaan de streep voor een hoge uitstroom. Het is maar de vraag of deze uitstroom volledig gecompenseerd wordt met de instroom van nieuwe krachten of zelfs buitenlandse chauffeurs.

Het personeelstekort groeit ook nog doordat het geen populaire sector is. Doordat de loonkosten voor buitenlandse chauffeurs erg laag zijn, kunnen Nederlandse chauffeurs daar internationaal moeilijk mee concurreren. Maar als we naar de binnenlandse arbeidsmarkt kijken, is een chauffeur geen grootverdiener. Daarnaast wil de gemiddelde Nederlandse chauffeur ‘s avonds graag thuis zijn en ook vaker een dag in de week vrij zijn. Daardoor blijven de meeste Nederlandse chauffeurs binnen de Benelux en het Ruhrgebied. Hierdoor zijn Nederlandse chauffeurs minder efficiënt in te zetten en zijn ze duurder.

De lonen en arbeidsvoorwaarden van chauffeurs zullen de komende jaren stijgen. Bedrijven gaan daardoor op zoek naar goedkopere alternatieven. Maar door de toenemende welvaart in Oost-Europa en regels zorgen voor het harmoniseren van arbeidsvoorwaarden uit het Mobility Package, komt de oplossing niet uit het Oosten. Kortom, als bedrijven concurrerend willen blijven, vraagt het personeelstekort om meer creativiteit in de werving, een beter HR-beleid en betere arbeidsvoorwaarden.

In een sector waar iedereen onder dezelfde CAO valt, dezelfde brandstof gebruikt en iedereen nagenoeg dezelfde voertuigen gebruikt, zit het onderscheidend vermogen vooral in de manier waarop een bedrijf wordt georganiseerd. Verrassend genoeg zien we zelfs binnen subsectoren grote contrasten die alleen maar verklaard kunnen worden door verschillen in het management. De kwaliteit van het management neemt over het algemeen ook toe als de onderneming groeit. Dit verklaart ook deels de goede prestaties van grotere ondernemingen en het succes van fusies en overnames.

Wil dit nu zeggen dat iemand zonder opleiding geen succesvolle onderneming kan leiden? Nee. Maar we zien wel een patroon. De oprichters van bedrijven hebben vaak weinig opleiding gehad. Maar zij hebben dit niet nodig, omdat zij het ondernemerschap in de genen hebben. Een opleiding wordt alleen belangrijker als het ondernemerschap afneemt. Dat zie je vooral bij familiebedrijven. De eerste generatie heeft het ondernemen in zich, maar helaas is dit geen garantie voor verdere generaties. Daarnaast is kennis van IT en financiën de laatste jaren alleen maar belangrijker geworden. De juiste opleiding is hierdoor van toenemend belang.

Wat verder bijdraagt aan een verbetering van het management van een logistieke onderneming is de implementatie van kwaliteitsmanagement-systemen zoals Lean & Green of ISO 9000. Deze helpen bedrijven in het vormgeven van het management. Een Lean & Green-certificering geeft je daarnaast ook nog eens recht op een rentekorting bij de Rabobank.

De markt consolideert snel, maar we zien steeds vaker buitenlandse partijen die actief zijn op de Nederlandse markt. Dat is logisch, want Nederland heeft een zeer volwassen, moderne en goed georganiseerde logistieke sector vergeleken met de landen om ons heen. Door onze grote talenkennis en het betrouwbare personeel zijn Nederlandse bedrijven populaire kandidaten voor overnames. Aan de andere kant is er bij de verkoop van bedrijven in Nederland maar weinig kapitaal beschikbaar om overnames te doen. Investeerders zijn deels door debacles in het verleden, maar ook door het kapitaalintensieve karakter van de sector niet erg dol op investeren in logistieke ondernemingen.

Als niemand meer kapitaal heeft of uit wil geven aan Nederlandse logistieke ondernemingen neemt de kans toe dat een buitenlandse koper toeslaat. Wees dan ook niet verwonderd dat over enkele jaren een groot deel van de logistieke bedrijven in buitenlandse handen zijn.

De komende jaren zet de technische verduurzaming van het wagenpark zich onverminderd door. Het aantal door een batterij of brandstofcel aangedreven vrachtwagens zal langzaam toenemen. Maar de grote doorbraak vindt plaats bij de bestelbussen. Nagenoeg alle merken bieden ze aan en ook nieuwe merken zoals Volta betreden de markt.

Dankzij enkele subsidieregelingen en een fiscaal gunstige behandeling is de elektrische bus voor bepaalde groepen inmiddels een goedkoper alternatief. Vooral in de gebieden waar in 2025 de Green Deal Stadlogistiek ingaat, moeten ondernemers nu al serieus nadenken over wat verstandiger is: diesel of elektrisch. Wij gaan deze ondernemingen helpen bij deze overweging met een berekeningsmodule waarin de totale kosten (zogenaamde Total Cost of Ownership) inzichtelijk worden gemaakt.

De kans dat de Green Deal Stadlogistiek al eerder dan 2025 ingaat, is groot. Door de enorme groei van de pakketbelevering en de toenemende lokale aandacht voor luchtkwaliteit is de discussie over schone stadsdistributie in een stroomversnelling gekomen. Maar ook vanuit de Rijksoverheid zal er meer druk komen op het terugdringen van emissie nu het erop lijkt dat we de gestelde klimaatdoelstellingen niet halen. Inmiddels zijn partijen van links tot rechts het inmiddels eens over het belang van schone lucht en willen zij hiervoor harde maatregelen nemen. Vooral nu de Green Deal-zones in enkele steden al zijn vastgesteld, staat weinig een snelle invoering in de weg. Wij verwachten dat een start in 2023 al mogelijk is.

Benieuwd naar jouw kansen in de transportsector? Onze sectorspecialisten zijn altijd op de hoogte van de laatste ontwikkelingen en denken graag met je mee. Neem gerust contact op met Henry Steenbergen of ga langs bij je lokale Rabobank voor vrijblijvend advies.