Foodsector hoopt op herstel na corona

Hoewel de Nederlandse economie door de strenge lockdown in het eerste en tweede kwartaal van dit jaar nog krimpt, zal de economie daarna relatief vlot herstellen. We verwachten dat onze economie dit jaar groeit met 2,1%, volgend op de krimp van 3,8% in 2020. In 2022 zal de economie verder herstellen met ongeveer 3,7% procent groei. In de tweede helft van het jaar verwachten we een sterke opleving van de particulieren consumptie, dat zal een grote aanjager van de groei zijn. Consumenten geven nu noodgedwongen minder uit omdat de horeca gesloten is, je winkels beperkt kunt bezoeken en ander vertier zoals festivals en vakanties beperkt worden. Spaartegoeden van huishoudens waren eind 2020 dan ook meer dan verdubbeld ten opzichte van een jaar eerder (bron: NVB).

Door verwachte versoepelingen in de zomer zullen de uitgaven van huishoudens de rest van het jaar waarschijnlijk hard stijgen. De oplopende werkloosheid zal wel een drukkend effect hebben op de consumptie. We gaan er op dit moment vanuit dat de maatregelen eind april of begin mei worden versoepeld. Denk aan een (beperkte) heropening van niet-essentiële winkels en de horeca-terrassen. Als meer mensen gevaccineerd zijn en de r-waarde (reproductiegetal van het coronavirus) onder controle blijft, verwachten we dat de maatregelen tijdens de rest van het tweede en derde kwartaal geleidelijk worden afgebouwd.

Mede door de huidige lockdown blijft de impact op horeca en haar toeleveranciers ook in 2021 negatief, zie figuur 1. De verwachtingen voor foodservice verschillen wel van segment tot segment. Bezorging groeit nog steeds hard en blijft dat doen. Fastservice doet het relatief goed, ook met dank aan afhaalmogelijkheden. En de opening van terrassen zal een uitkomst zijn voor een deel van de full service restaurants. De natte horeca, evenementensector en restaurants gericht op intercontinentale toeristen of zakelijke klanten moeten nog wat langer geduld hebben. Door de ervaringen van de zomer van 2020 hebben we goede hoop dat de horeca-omzetten snel zullen herstellen in de tweede helft van dit jaar. Aan de vraag zal het in ieder geval niet liggen.

Toelichting: de cijfers van 2020 zijn realisatiecijfers, de cijfers voor 2021 zijn verwachtingen ten opzichte van ijkjaar 2019

Bron: FSIN, CBS, Rabobank

Food retail (supermarkten en versspeciaalzaken) profiteren voorlopig nog steeds van de sluiting van de horeca en de volle portemonnee van de klanten. Op het moment dat de horeca verder open mag en de volume-plus bij de retailers verminderd, verwachten we dat ook de promotiedruk weer wordt opgeschroefd.

De impact bij toeleveranciers verschilt. De verwachtingen over het algemeen zijn redelijk stabiel, maar de impact voor individuele bedrijven kan flink uiteen lopen. Dit is afhankelijk van de concentratie op horeca of niet. Maar ook bij toeleveranciers aan food retail vertalen de toegenomen volumes zich niet direct in betere winstmarges. Er worden meer operationele kosten gemaakt, bijvoorbeeld om volgens de RIVM-maatregelen veilig te produceren, extra mensen moeten inhuren om de hogere volumes te kunnen managen en de oplopende prijzen voor grondstoffen en containervervoer.

Wil je meer de diepte in? Lees ons economisch kwartaalbericht en onze sectorprognoses.

Als je de (sociale) media moet geloven, dan is de ene helft van Nederland gezonder gaan eten om meer weerstand op te bouwen tegen een eventuele corona-besmetting. De andere helft heeft last van de corona-kilo’s die er afgelopen jaar bij zijn gekomen. In de praktijk blijkt dat mee te vallen. Volgens onderzoek van het Voedingscentrum (rapport Eetgedrag en Corona, november 2020) ongeveer 10% van de Nederlanders gezonder gaan eten vanwege corona. De helft van die groep doet dat vooral omdat men door de lockdowns en het thuiswerken meer tijd heeft om met gezonde voeding bezig te zijn. Maar 3 op de 100 ondervraagden geeft aan dat men gezonder is gaan eten om de weerstand te verhogen. Gelukkig valt het ook mee met de gewichtstoename, zo’n 12% van de ondervraagden geeft aan aangekomen te zijn.

Het lijkt zo’n voor de hand liggende conclusie dat corona een impact heeft op ons eetpatroon, maar volgens het Voedingscentrum laat de consument zich maar beperkt leiden door de onheilspellende berichten van IC-afdelingen vol patiënten met een BMI van boven de 25-30. Consumenten passen hun gedrag misschien nauwelijks aan, maar dat wil niet zeggen ze straks ná corona niet toch gezonder gaan eten. Misschien juist wel dankzij het gevoel aangekomen te zijn en alle media-aandacht, lijkt corona bij te dragen aan een goede start voor initiatieven om voor een gezonde leefstijl en gezondere voeding te kiezen.

Veel partijen binnen en buiten de keten dragen bij aan gezond eten makkelijker maken. Het belang van een gezonder dieet is voor veel mensen duidelijk. Het is niet duidelijk waar dat door komt. Er zijn namelijk verschillende ontwikkelingen: het recente rapport van de Raad van Volksgezondheid, de oproep van stichting Arts & Leefstijl, de campagne van het Nationaal Actieplan Groenten en Fruit, de petitie van Dirk van den Broek voor een btw-verlaging op groenten en fruit, of de nieuwe Beter Eten-slogan van Albert Heijn. Dat is goed nieuws, want er zal veel voor nodig zijn om gezond eten makkelijker te maken. Een allesomvattende oplossing om Nederland gezonder te laten eten, is er nog niet.

In het afgelopen jaar heeft alles wat met bezorging te maken heeft een enorme groeispurt gemaakt. In eerste instantie groeide bezorging vooral door veiligheidsredenen, maar we verwachten dat een groot deel van deze nieuwe online-klanten na corona blijven hangen vanuit ‘gemakmaximalisatie’. Naast de grote namen uit supermarktland zagen we ook relatieve nieuwkomers zoals Picnic, Hello Fresh, Boerschappen en Crisp razendsnel groeien. En een nieuwe lichting nieuwkomers staat al klaar. Spelers als Flink en Gorrilas richten zich op boodschappen met een ultrakorte bezorgtijd. Ook vanuit foodservice wordt fors ingezet op delivery, hoewel daar vooral online platforms als Thuisbezorgd, Uber en Deliveroo in de lead lijken. Naast het realiseren van een rendabel businessmodel, is duurzaamheid één van de andere uitdagingen waar bezorgconcepten tegenaan lopen. Met name de vele logistieke bewegingen in de stad en vooral het centrum vragen om een duurzame oplossing.

We verwachten dat in 2025 ongeveer dertig tot veertig grote steden alleen nog uitstootvrije bestelbussen toestaan in hun binnenstad. In 2030 wil Amsterdam als eerste stad de hele bebouwde kom voor al het verkeer uitstootvrij hebben. Daarnaast is de ambitie van Nederland om minimaal 49% minder CO₂ uit te stoten. De komende jaren zal er dus veel veranderen doordat er allerlei beperkingen worden opgelegd voor het met verbrandingsmotoren bezorgen van boodschappen of voedsel aan de deur.

Kortom: als foodondernemer is dit het moment om stappen te zetten in het verduurzamen van je transport. Ben je benieuwd of jouw bestelbussen al over kunnen op elektrisch? Rabo Electric is een keuzehulp om te beslissen of een investering in een elektrische bestelbus de juiste is.