Mondzorg werkt steeds meer in samenwerkingspraktijken

De vraag naar mondzorg blijft op een hoog niveau. Volgens het CBS heeft in 2020 79% van de Nederlandse bevolking naar eigen zeggen tenminste één keer de tandarts bezocht. 3 groepen verdienen extra aandacht: mensen met een volledig kunstgebit, mensen die niet of nauwelijks meer bij de tandarts komen (indicatie is dat in 2021 ruim 7% van de totale bevolking een volledig kunstgebit heeft is), mensen op hogere leeftijd van 80 jaar en ouder en mensen met te weinig financiële middelen.

In Nederland gaan meer tandartsen met pensioen, dan worden opgeleid. Het aantal tandartsen wordt inmiddels als problematisch gezien. Het Erasmus MC in Rotterdam is in overleg met het ministerie van VWS om een nieuwe opleiding tandheelkunde te starten. Ook het aantal vacatures van assistenten en mondhygiënisten blijft hoog. De branche zorgt voor opschaling van praktijken en langere openingstijden voor voldoende toegankelijkheid tot zorg.

De minderheid van de praktijken is nu kleinschalig: 32% betreft een solopraktijk maar dit aandeel daalt. Volgens de Koninklijke Nederlandse Maatschappij tot bevordering der Tandheelkunde (KNMT) neemt de diversiteit in praktijken toe, in 2021 waren dat er 4.400. 59%, een meerderheid, van de praktijken is een samenwerkingspraktijk. Dit is een praktijk met één of meer praktijkhouders en tandartsmedewerkers. Wij verwachten dat deze praktijkvorm de komende jaren toeneemt. Deze praktijken bestaan uit 3 tot 8 stoelen. Hierdoor zijn ook investeringen in OPG-röntgenapparatuur, apparatuur voor digitale afdrukken en microscopen voor de behandeling van patiënten rendabel. Daarnaast zal het aantal vestigingen van ketens toenemen. In 2022 is 12% van de praktijken onderdeel van een keten. Volgens de KNMT was in 2020 27%, ruim een kwart, van de niet-praktijkhoudende tandartsen naar eigen zeggen werkzaam in een keten.

Hoewel Nederlanders over het algemeen regelmatig naar de tandarts gaan, hebben mensen met een kunstgebit ten onrechte het idee dat zij geen mondzorg nodig hebben. Ook voor hen is een tandartsbezoek elke 2 jaar zinvol. Voor Nederlanders met een laag inkomen is een bezoek aan de tandarts niet vanzelfsprekend vanwege de kosten. Als zij de mondzorg niet kunnen betalen, kunnen ze terecht bij de eigen gemeente of Stichting Urgente Noden Nederland (SUNN).

Meer dan de helft van de 80-plussers gaat niet regelmatig naar de tandarts. Dat heeft aandacht nodig omdat bij het ouder worden vaak bijna ongemerkt mondproblemen ontstaan. Belangrijkste redenen zijn medicijngebruik, fysieke kwalen en vergeetachtigheid. Veel ouderen nemen dagelijks meerdere medicijnen in. Deze kunnen zeer nadelig zijn voor de mondgezondheid. Daar is iets aan te doen, maar dan moet het risico op tijd bekend zijn bij tandarts of mondhygiënist. Door ouderdom zijn zaken als evenwicht, voldoende energie en goed zicht niet meer vanzelfsprekend. Goed poetsen wordt dan lastiger. Tot slot zijn kwetsbare ouderen afhankelijk van anderen bij het wassen en aankleden. Mondzorg maakt niet altijd onderdeel uit van deze routine. De KNMT is een publiekscampagne gestart over mondverzorging bij ouderen. Lees hier het gratis online magazine.

Vanwege de opschaling van de praktijken zijn vaak meer kamers nodig. Hiervoor vindt regelmatig bouw of verbouw van panden plaats waarbij energiebesparing in de vorm van zonnepanelen en isolatie steeds meer de norm wordt. Meer en meer praktijken dragen uit dat zij werken volgens geldende milieurichtlijnen voor tandartsen en vestigen hun praktijk op een locatie die goed bereikbaar is met het openbaar vervoer.

Uit Engels onderzoek kwam naar voren dat de CO2-uitstoot in de mondzorg voor 64% bestaat uit reisbewegingen. Het verwarmen en koelen van de praktijk draagt voor zo’n 15% bij aan de CO2-uitstoot en het productgebruik en afval voor ongeveer 20%. Hoewel deze cijfers niet zomaar op Nederland van toepassing zijn, geven ze volgens de KNMT wel een indicatie. De KNMT is in november 2021 met Nederlandse Vereniging voor Mondhygiënisten (NVM) en Organisatie van Nederlandse Tandprothetici (ONT) een werkgroep duurzame mondzorg gestart, met als doel de mondzorg op het gebied van duurzaamheid in beweging te krijgen.

Medio maart stonden op de website van de KNMT ruim 300 vacatures voor tandartsen, meer dan 200 voor tandartsassistenten en ruim 120 voor mondhygiënisten. Dit laat zien dat er tekorten zijn in alle provincies. In januari 2022 zijn er 9.175 tandartsen actief, waarvan er bijna 2.000 van 60 jaar of ouder. Mede door deze vergrijzing pleit de brancheorganisatie voor een verhoging van het maximum aantal plaatsen van 259 naar 359. Ook de opleiding voor mondhygiënisten kent een maximum aantal plaatsen. In totaal gaat het voor het studiejaar 2022-2023 om 363 opleidingsplaatsen. Goed personeelsbeleid blijft nodig om medewerkers te behouden voor de praktijk.

Kun je hulp gebruiken bij de start, overname of de uitbreiding van je praktijk? Of heb je een slimme innovatie die de mondzorg wel kan gebruiken? Rabobank helpt je met advies en kennis, maar ook met financieringsmogelijkheden zoals het leasen van apparatuur of de aankoop van jouw woonhuis. Neem gerust contact met ons op bijvoorbeeld via onze Medicidesks.