Varkenshouderij: daling van aanbod en vraag

De varkensvleesproductie in de EU27 en het Verenigd Koninkrijk daalde in de eerste 7 maanden van 2022 met 4% op jaarbasis. Naar verwachting zal de productie ook in het vierde kwartaal van 2022 dalen. Uit inventarisatie van de varkensstapel blijkt dat het aanbod van slachtrijpe varkens gaat afnemen in de landen met de hoogste productie van varkensvlees (zie figuur 1).

Een uitzondering hierop is Spanje, waar het aanbod juist verder toe gaat nemen ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. De grootste daling zal waarschijnlijk plaatsvinden in Polen, Duitsland, Denemarken en het Verenigd Koninkrijk. In de EU27+VK verwachten wij voor 2022 een daling van 4-5% op jaarbasis in de varkensvleesproductie. De krimp wordt vooral veroorzaakt door negatieve marges als gevolg van kosteninflatie (voer en energie). Dit terwijl de vraag naar varkensvlees onder druk staat door hogere prijzen voor de consument en lagere exportvolumes naar China.

De export van varkensvlees uit de EU27 en het Verenigd Koninkrijk daalde met 23% op jaarbasis in de periode januari t/m juli 2022. De gemiddelde maandelijkse export was in deze periode ongeveer 100 duizend ton lager. De maandelijkse export naar China was in de eerste 7 maanden van 2022 gemiddeld 140 duizend ton lager dan in dezelfde periode vorig jaar. Dit betekent dat de export naar andere landen buiten Europa, zoals de Filippijnen, Zuid-Korea, Japan en Australië met ongeveer 40 duizend ton per maand is toegenomen.

In het vierde kwartaal van 2022 verwachten we hogere volumes van Europa naar China ten opzichte van de eerste helft van 2022. De relatief hoge prijzen van Europees varkensvlees verzwakken de concurrentiepositie op de mondiale markt. Augustus 2022 was de eerste maand waarin de Chinese invoer van varkensvlees (exclusief bijproducten) uit Brazilië (42 duizend ton) de volumes uit Spanje (38 duizend ton) overtrof. Beschikbaarheid kan hier ook een rol hebben gespeeld, aangezien productiviteit van de varkenshouderij in Spanje onder druk stond als gevolg van ziektedruk en hittegolven tijdens de zomer.

Hervatting van de export naar Zuid-Korea uit door Afrikaanse varkenspest (ASF) getroffen landen, na de erkenning van het principe op het gebied van regionalisering door Zuid-Korea, wordt pas vanaf 2023 verwacht. Het proces van vergunningverlening aan slachterijen neemt tijd in beslag.

Sinds juni 2022 zijn de voerprijzen licht gedaald. Dit komt door een lichte prijsdaling van mais en een wat sterkere daling van voertarwe in de Europese markt (zie figuur 2). Het openen van de graancorridor op de Zwarte Zee en de angst voor recessie hebben hieraan bijgedragen. Wij verwachten dat de prijs van mais in het vierde kwartaal opwaarts wordt ondersteund door een veel lagere oogst (-20% op jaarbasis) in de EU27. De beperkte beschikbaarheid van mais kan ervoor zorgen dat de tarweprijzen in dit kwartaal stijgen. Ondanks een zeer hoge oogst in Rusland is het onzeker of de tarwe vanuit Rusland voor de mondiale markt beschikbaar komt. De prijzen van sojameel op de wereldmarkt gaan in het vierde kwartaal dalen vanwege zwakkere vraag vanuit China en de verwachte 4% toename van het areaal soja in Brazilië. Kort samengevat is onze verwachting dat in het vierde kwartaal van 2022 de voerprijzen hoger blijven dan vorig jaar.

Daarnaast zorgen de hogere energiekosten bij veel bedrijven voor een flinke kostenstijging. De prijzen van gas futures op de Nederlandse markt varieerden tussen € 170-300 per MWh in de periode augustus t/m september 2022 vs. een gemiddelde prijs van € 70 per MWh in 2021. De impact hiervan is per bedrijf sterk verschillend.

De gemiddelde karkasprijs in de EU in week 38 was 55% hoger ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Echter verwachten we in het vierde kwartaal een neerwaartse druk op de prijzen. Dit komt door de seizoensinvloeden en een hoger aanbod van varkensvlees op de Europese markt vanuit Spanje. Door de inflatie en het lagere consumentenvertrouwen blijft de vraag naar varkensvlees mogelijk onder druk. De export van hogere volumes varkensvlees buiten de EU kunnen voor verlichting zorgen.