Vooruitzichten pluimvee 2025: aanhoudend sterke vraag kip, aanbod blijft krap

De vleeskuikensector in Nederland en Europese Unie (EU) had een goed jaar (zie figuur 1). Prijzen van vleeskuikens waren het hele jaar positief en zijn met name in het derde kwartaal gestegen. Momenteel zit er wat druk op de prijzen. Dat komt doordat het aanbod is gestegen. We verwachten dat de marktbalans in Europa intact blijft waardoor prijzen gedurende het jaar weer wat kunnen aantrekken na de huidige dip. Binnen Europa is ruimte voor verdere groei in het aanbod.

Voerkosten zijn in 2024 licht gedaald, waardoor de voersaldo’s dit jaar goed waren. De belangrijkste reden is de aanhoudend sterke vraag naar kip. Dat blijft populair omdat het goedkoper is dan rund- en varkensvlees. Ook kiezen supermarkten en restaurants vaker voor kip om milieudoelen te halen. Het kipaanbod in de EU is flink gestegen in de eerste negen maanden van 2024. Het groeide met meer dan 5%. Ondanks deze groei blijven de prijzen aantrekkelijk.

Broedeiprijzen zijn op dit moment bovengemiddeld. Dat komt met name door de sterke vraag in de exportmarkt, zowel binnen Europa (door de groei van de sector) als buiten Europa. Bijvoorbeeld in het Midden-Oosten en Afrika.

De vooruitzichten voor 2025 lijken positief te blijven. Ondanks de huidige daling in prijzen verwachten we dat ook volgend jaar de Europese markt zal groeien met ongeveer 3%. Dat is vergelijkbaar met de groei van de afgelopen twee jaar in Europa (2023: 3%, 2024 (eerste drie kwartalen): 3 tot 4%). Voor Nederland verwachten we een lichte groei van 1%. Hiermee houdt de huidige sterke positie van kip in de Europese proteïnemarkt aan en blijft kip marktaandeel winnen ten opzichte van andere vleestypes en vis.

Invloeden op de aanbodsituatie

Essentieel voor de prijsverwachting voor het komende jaar is hoe kosten zich ontwikkelen en of te veel aanbod van kip voorkomen kan worden. De ontwikkelingen op de grondstofmarkten laten een relatief vlak beeld van voerkosten zien. De aanbodsituatie wordt beïnvloed door twee zaken:

We verwachten dat prijzen redelijk goed stand zullen houden en dat er binnen Europa ruimte is voor groei van het aanbod. In Nederland zal een lichtere afname van productie plaatsvinden door verdere omschakeling en de impact van uitkoopprogramma’s. Hierdoor zal met name de import van levende kippen uit het grensgebied met Duitsland en België blijven toenemen.

De kipproductie in Europa laat dit jaar opnieuw een forse stijging zien. Er is een groei van ruim 5% over de eerste drie kwartalen van 2024 ten opzichte van 2023 (zie figuur 2). De groei ontstaat door meer kuikenslachtingen en gemiddeld hogere gewichten.

Er zijn drie factoren die invloed hebben op de aanbodontwikkelingen:

De vleeskuikenhouderij blijft winstgevend door aanhoudend sterke vraag en krap aanbod. Hierdoor groeit ook de productie. Sommige bedrijven die eerst kalkoenen, eenden of varkens hielden, stappen nu over naar het houden van vleeskuikens.

Landbouwbeleid wordt komend jaar duidelijker

Voor het komende jaar zijn er steeds meer uitdagingen voor de pluimveesector in Europa. Er zal meer duidelijkheid komen over het Europees landbouwbeleid met de installatie van de nieuwe Europese Commissie, waarschijnlijk rond februari of maart. We verwachten dat veel van de doelstellingen van de Greendeal (EU-plan voor duurzamere landbouw) zullen blijven.

Daarnaast worden momenteel in het Verenigd Koninkrijk (VK) door de meeste supermarkten nieuwe standaarden uitgerold. Daardoor valt de pluimveebezetting ongeveer 20% terug per stal. Dat beïnvloedt waarschijnlijk ook de productie in het VK. De geleidelijke omschakeling naar de European Chicken Commitment (ECC, een Europees initiatief voor betere leefomstandigheden van vleeskuiken tegen 2025) en andere lokale standaarden gaat ook impact hebben op de productiviteit in de pluimveesector. Als alle bedrijven die meedoen aan de ECC hieraan in 2026 voldoen, zou voor dit segment de markt verdubbelen tot 15 tot 20% van de Europese productie. Op dit moment zijn sommige retailers, voedselverwerkers en horecabedrijven voorzichtig en een aantal partijen heeft al aangegeven 2026 niet te kunnen halen.

Slachterijen compenseren de gedaalde productie vanuit de Nederlandse vleeskuikenhouderij vaker met meer import uit het grensgebied. Het aandeel is dit jaar gestegen naar meer dan 40%.

De vraag naar kip in Europa is momenteel sterk. Dat geldt zowel voor supermarkten als voor groothandelbedrijven en horeca. Kip laat na een aantal jaren onder druk te hebben gestaan door de hogere prijspropositie sinds de introductie van de nieuwe kipconcepten in het verse supermarktschap over de eerste drie kwartalen van 2024 weer een lichte volumegroei zien van 0,4% (of 3% in waarde). Kip was daarmee de winnaar in het eiwitsegment in het versschap in Nederland. Huishoudelijke aankopen van vlees zijn in deze periode met 2,5% gedaald, vis 2,5%, vis 1,5% en vleeswaren 2,4%. De afzet van vleesvervangers staat al enige tijd onder druk en is met 4,5% gedaald. Nederlandse consumenten hebben als alternatief voor de gedaalde afzet in het verse eiwitschap vooral meer kant-en-klaar maaltijden gekocht (+4%), snacks (+3%) en bevroren vis (+3%). De belangrijkste redenen daarvoor zijn de prijs en gemak. In Duitsland is de vraag naar eitwit in het supermarktschap ook sterk. Die ligt dit jaar op ongeveer 8% boven het niveau van 2023 (zie figuur 3).

In het Nederlandse verse kipschap wordt nu bijna alleen maar Beter Leven-kip verkocht. Het aandeel Beter Leven groeit ook in verwerkte kipproducten, vleeswaren, pizza en het maaltijdsegment van de markt. Het prijsniveau van gangbare kipfilet in Nederlandse supermarkten is hierdoor nu zo’n 60 tot 100% als gevolg van de dure Nederlandse BLS versus reguliere kip. Extra kosten worden vaak toegerekend aan kipfilet. Daardoor is de vraag naar ontbeend pootvlees van kippendijen, pootvlees en drumsticks toegenomen. Dit is prijstechnisch aantrekkelijk en wordt steeds meer gewaardeerd.

Door de hogere prijzen van kip in supermarkten groeit nu ook de markt voor poeliers in Nederland. Er komen meer poelierszaken bij. Deze verkopen vaak reguliere kip, die goedkoper is dan de kip in de supermarkt.

Buiten Nederland ontwikkelt de conceptmarkt zich langzaam. De belangrijkste verandering is de huidige omschakeling door het grootste deel van Britse supermarkten naar concepten met lagere staldichtheid. Hierdoor zal ook de markt van kip in Engeland veranderen met een andere prijspropositie. Daarnaast komt de deadline van ECC in 2025 steeds meer in zicht. Bedrijven die hieraan mee willen doen, zullen dit jaar actie moeten ondernemen en hun productie moeten aanpassen om aan de eisen te voldoen.

Als gevolg van de gedaalde Nederlandse productie blijft de Nederlandse uitvoer van onbewerkte kip afnemen. Over de eerste drie kwartalen is de uitvoer met 7% gedaald tot 920.000 ton, met name door forse dalingen in uitvoer naar het Verenigd Koninkrijk (-11%) en Frankrijk (-14%) (zie figuur 4). Duitsland is redelijk in stand gebleven (-5%) en zelfs wat aangetrokken in het derde kwartaal door de sterke groei in lokale vraag.

De uitvoer van verwerkte kip is dit jaar wereldwijd met 4% gedaald tot 122.000 ton. De daling komt met name door een daling van 18% in de uitvoer naar het VK door toegenomen concurrentie van geïmporteerde kip uit Thailand en China en in toenemende mate uit Oost-Europa (Polen en Oekraïne). De uitvoer naar Duitsland en België is licht gedaald (3 tot 4%). Daar staat tegenover dat Frankrijk zich steeds meer ontwikkelt als exportland voor bewerkte kip; dit jaar groeide zij met 18%.

De trend van de afgelopen jaren, waarbij Nederland meer kip importeerde om de lagere eigen productie te compenseren, is dit jaar gestopt. De totale importen zijn licht gedaald (-3% tot 630.000 ton) over de eerste drie kwartalen ten opzichte van vorig jaar (zie figuur 5). Dat komt vooral omdat er minder kip uit Duitsland, België en Polen is geïmporteerd: voor alle drie de landen is dat 8 tot 9% minder dan vorig jaar. Daar staat tegenover dat de importen uit Oekraïne (+8%) zijn gestegen. Dat is ondanks de invoering van de tijdelijke quota’s. Ook zijn de importen vanuit het VK weer gestegen (+20%) nadat ze een aantal jaar een erg laag niveau hadden.

Import van gezouten kipfilet ligt dit jaar met 125.000 ton zo’n 7% boven het niveau van vorig jaar, zowel door groei in import uit Thailand als Brazilië.

Import van verwerkte kip is dit jaar over de eerste drie kwartalen ongeveer gelijk aan het niveau van 2023. Thailand en Duitsland hebben dit jaar minder geëxporteerd naar Nederland terwijl de invoer uit Brazilië en vooral China flink is gestegen.

De importmarkt zal in 2025 beïnvloed worden door het aflopende quota voor Oekraïense kip. Het huidige tweejarige quota heeft de Europese markt wat rust gegeven. Daardoor is er het afgelopen jaar meer stabiliteit in de markt geweest. In het geval dat de markt opnieuw vrijgegeven wordt, kan dit impact hebben. Het recent gesloten Mercosur-handelsakkkoord is een andere factor die forse impact kan hebben, alhoewel het eerst nog moet worden goedgekeurd door de landen van de EU. Als dat gebeurt, kan het leiden tot forse impact op de sector met significant meer invoer, maar niet op de korte termijn.

Voerprijzen zijn dit jaar licht gedaald en liggen nu ongeveer 2% onder het niveau van vorig jaar (zie figuur 6). Het lagere prijsniveau is flink beïnvloed door de sojaschrootprijzen. Die zijn hard gedaald en liggen meer dan 20% onder het niveau van vorig jaar. Goede oogsten in Amerika en positieve verwachtingen voor de aankomende oogst in Brazilië hebben geleid tot hogere voorraden en lagere prijzen. De prijzen van niet-genetisch gemodificeerde soja zijn juist gestegen. Dit komt doordat er weinig aanbod is van dit type soja op de markt.

De markt voor tarwe is momenteel onzeker. Dat komt vooral door krappe en ongunstige verwachtingen voor de Europese tarwe-oogst. Er wordt bijvoorbeeld gesproken over exportheffingen op Russische tarwe om de lokale markt te beschermen. Dit heeft geleid tot hogere prijzen (+6%) ten opzichte van vorige jaar. Maïs is wel licht gedaald (-4%). Er is genoeg aanbod van maïs, toch is er schaarste op de tarwemarkt. Dat heeft indirect invloed op de maïsprijs.

De verwachting voor voerprijzen voor komend jaar zijn nog steeds goed. Aanhoudend lagere sojaprijzen en meer stabiele tot licht stijgende maïs- en tarweprijzen zullen gemiddeld leiden tot stabielere voerprijzen. Met name de aanbodverwachting vanuit de Verenigde Staten (VS) en Brazilië voor maïs en soja is positief. De belangrijkste zorgen liggen nu op het geopolitieke vlak, de gewasontwikkelingen in Europa en een mogelijk ontwikkelend La Niña-patroon. Dat patroon zou met name impact hebben op het aanbod uit Brazilië.

Door de lagere productiviteit van pluimveebedrijven, verwachten we dat de Nederlandse markt redelijk in balans blijft en dat de marges volgend jaar positief blijven. Zeker omdat de voerprijzen relatief stabiel blijven.