Samen huren en beslissen op Akropolis in Amsterdam

“Wonen wordt steeds duurder, de koop- en huurprijzen vliegen de pan uit. Met Akropolis zorgen we dat een diverse groep Amsterdammers voor langere tijd betaalbaar kan wonen”, vertelt Eric Amory, een van de initiatiefnemers van de wooncoöperatie. Vanuit zijn ervaring als adviseur en procesbegeleider coördineert en begeleidt hij veel woonprojecten. “Wonen wordt in onze samenleving meer en meer een verdienmodel en wooncoöperaties zoals Akropolis zijn een belangrijke tegenbeweging.”

Toekomstige huurders van een appartement van Akropolis IJburg worden mede-eigenaar van de coöperatie en daarmee van de huurwoningen. Dat betekent meer zeggenschap voor huurders en een relatief lage huurprijs. Amory legt uit: “Elke huurder betaalt een eenmalige eigen bijdrage tussen de € 6.500 en € 26.000, afhankelijk van of het een sociale huurwoning is of een woning met een middelhoge huur. Vervolgens betaal je maandelijks huur aan de wooncoöperatie. Door die constructie beslis je samen over zaken als onderhoud en huurverhogingen, waardoor je de woonlasten zelf in de hand houdt.”

Het voordeel van nieuwbouw is dat de woonwensen van toekomstige bewoners het uitgangspunt zijn en er ruimte is om mee te denken over het ontwerp, aldus Amory. Samen met aspirantbewoners, een architect en verschillende adviseurs ontwikkelde hij een duurzaam kleinschalig appartementencomplex met 31 twee-, drie- en vierkamerappartementen. Acht daarvan zijn sociale huur, de rest valt onder middenhuur. De appartementen worden gebouwd met gerecyclede materialen en er komt veel groen rondom en op het gebouw. Waaronder een groene gevel en een groen dak met zonnepanelen.

Samen wonen betekent meer dan alleen een gebouw delen. “Bij de start dachten we met toekomstige bewoners na over hoe ze willen samenleven en welke waarden belangrijk zijn. We willen een leefgemeenschap waarin bewoners zelfstandig wonen, maar wel naar elkaar omkijken, gepaste verantwoordelijkheid voor elkaar nemen en open en nieuwsgierig zijn naar elkaar. Dat is de visie achter de ontwikkeling van dit gebouw. Zo komt er een gezamenlijke ruimte en een collectieve binnentuin, waar bewoners samen dingen kunnen ondernemen.”

Voor Renate de Boer (61), toekomstig bewoner en bestuurslid van de coöperatie, gaf die gezamenlijke visie de doorslag om zich aan te sluiten. “Mijn kinderen zijn uit huis en ik zocht een betaalbare plek om te wonen. Een vriendin wees me op Akropolis en ik herkende me meteen in de waarden. Het is een soort dorp in een grote stad. Ik woon straks samen met een diverse groep mensen die naar elkaar omzien, maar wel ieder in een eigen appartement. Het is fijn dat ik als huurder meer inspraak heb dan wanneer ik huur via een commerciële verhuurder.” De Boer merkt nu al hoe bewoners bij elkaar betrokken zijn. “We denken na over hoe we die gezamenlijkheid gaan invullen en de collectieve ruimte en tuin willen gebruiken. Daar hebben we al veel ideeën over: samen koken, ook voor buurtbewoners, of tuinieren.”

De bouwvoorbereiding is inmiddels in volle gang, maar de weg ernaartoe was onzeker en vol hindernissen. Amory: “De heipalen gaan dit voorjaar de grond in, zodat de eerste woningen hopelijk in 2026 klaar zijn. Daar zijn we blij mee, want we zijn nu ruim zes jaar bezig. Het duurde een tijd voor de gemeente ons een kavel toewees. Ook moesten we de bouw aanbesteden en ons een weg banen door allerlei processen rondom vergunningen.”

Financiering is een van de grootste uitdagingen. “Veel banken reageerden in het begin enthousiast op onze plannen, maar haakten af, omdat ze het te specialistisch en daarmee risicovol en complex vonden. Uiteindelijk kregen we het financiële plaatje rond met een financiering van Rabobank en een aanvullende lening van de gemeente Amsterdam tegen gunstige voorwaarden. Daardoor kunnen we de financiële inleg van de huurders beperkt houden.”

Het woud aan regels en richtlijnen helpt niet mee, vindt Amory. “Je moet door veel hoepels springen, het is eigenlijk een wonder dat er in Nederland nog gebouwd wordt. Gemeenten, overheidsinstanties en nutspartijen zien de wooncoöperatie als een gewone marktpartij, mét een pakket aan voorwaarden. Ondertussen gebeurde er tijdens de ontwerpfase van alles in de wereld, waardoor materiaal- en bouwkosten stegen en rentepercentages omhooggingen. Daar moet je steeds op anticiperen. Zo moesten we het bouwontwerp tussentijds een paar keer aanpassen. Voor leken is het lastig hier een weg in te vinden en het kost veel tijd.” De Boer vult aan: “En potentiële huurders haken soms af, omdat het zo lang duurt. Dat is jammer.”

Ondanks de uitdagingen zien Amory en De Boer een glansrijke toekomst weggelegd voor wooncoöperaties. “Het zou mooi zijn als we dit soort initiatieven kunnen opschalen en dat ze op veel meer plekken in Nederland mogelijk worden. Deze woonvorm heeft echt de toekomst.”