Onderzoek
Komend decennium groeit economie minder hard dan voorheen
De komende jaren gaat de economische groei in Nederland gemiddeld 1 procent per jaar vooruit. Dat is de conclusie van een studie van RaboResearch. De groei is vergeleken met die van de jaren negentig aanzienlijk lager. De belangrijkste reden is de lagere potentiële groei en dit zet de komende jaren door.
Op langere termijn wordt de economische groei bepaald door de factoren kapitaal, arbeid en totale factorproductiviteit (TFP). Hoe meer er gewerkt wordt, hoe meer er geproduceerd kan worden. Als een economie meer machines, computers en fabrieken heeft, kan het ook meer produceren. De mate waarin de productiecapaciteit toeneemt, wordt de potentiële of structurele economische groei genoemd. In de volgende alinea’s staan we even stil bij de drie genoemde factoren en de verwachtingen daarvan.
Arbeid
De bijdrage van arbeid aan de groei van de bbp op lange termijn is de groei van de structurele werkgelegenheid, uitgedrukt in aantal gewerkte uren. Deze groei is uit te splitsen in vier delen: groei van de beroepsgeschikte bevolking, groei van de arbeidsparticipatie van deze groep, het aantal gewerkte uren per werkende en de structurele werkloosheidsvoet. Door vergrijzing en ontgroening neemt de beroepsgerichte bevolking in Nederland af in de komende tien jaar. In combinatie met ontwikkelingen in de vier genoemde uitsplitsingen, gaan we er vanuit dat de bijdrage van arbeid aan de bbp-groei het komende decennium negatief is. De positieve bijdrage van de stijgende arbeidsparticipatie weegt niet op tegen de negatieve bijdrage van een krimpende beroepsbevolking en oplopende werkloosheid.
Kapitaal
De bijdrage van kapitaal aan de bbp-groei op lange termijn is de toename van de kapitaalhoeveelheid per gewerkt uur (kapitaalverdieping). Afgelopen jaren was er een relatief lage groeibijdrage van kapitaal doordat de investeringen de groei van werkgelegenheid niet konden bijhouden. Dit laatste is echter vooral conjunctureel van aard, dus is de verwachting dat de kapitaalhoeveelheid per gewerkt uur de komende jaren weer toeneemt.
Totale factorproductiviteit (TFP)
De totale factorproductiviteit is de zuiverste maatstaf van de stand van de technologie, aangezien het aangeeft hoe productief kapitaal en arbeid worden ingezet om toegevoegde waarde te creëren. Belangrijke factoren voor TFP zijn onder andere Research & Development, menselijk kapitaal, binnenlandse competitie, buitenlandse competitie via handel, het gebruik van technologie en ondernemerschap. Voor aankomend decennium is de bijdrage van de totale factorproductiviteit positief.