Klimaatbeleid moet snel uit lockdown

Eind maart van dit jaar zijn de op de rol staande klimaatplannen uitgesteld. Het is crisis, ‘we hebben andere prioriteiten’, zo gaf minister Wiebes van Economische Zaken en Klimaat aan. Recent zijn er meer miljarden in de ijskast gezet: het investeringsfonds, bedoeld voor investeringen in ‘duurzame economische groei en toekomstige welvaart’, krijgt voorlopig geen invulling. Natuurlijk is het alle hens aan dek om bedrijven van steun te voorzien, maar dat wil niet zeggen dat investeringen in klimaat niet meer nodig zijn.

‘Juist nu investeren in klimaat en duurzaamheid’, klinkt het in het maatschappelijke debat. Er moeten voorwaarden worden gesteld aan het steunpakket voor bedrijven. ’Wil je steun, dan moet je óók milieuvriendelijk produceren’, zo roepen de ondertekenaars van een open brief in de Volkskrant op. Maar dat is niet het enige geluid. ‘De bestrijding van de coronacrisis moet je niet vervlechten met de realisatie van de andere politieke doelen, hoe lovenswaardig ook’, beargumenteert Bas Jacobs. Voorwaardelijk of niet, de meeste economen zijn het erover eens dat investeren in een duurzaam Nederland na corona ook nu aanbevelingswaardig is.

Net voor de coronacrisis vroegen we in een uitgebreide enquête onder bijna 500 industriebedrijven naar hun investeringen om goed beslagen de toekomst te betreden. Wat blijkt? Het grootste deel van deze bedrijven is niet klaar voor de toekomst. Ook niet als het gaat om de energietransitie en de transitie naar meer duurzame producten en productieprocessen; 56 procent van de bedrijven geeft bijvoorbeeld aan dat ze onvoldoende voorbereid zijn op de duurzaamheidstransitie. Ook blijken de gevolgen van de duurzaamheidstransitie voor hen niet betaalbaar en zijn ze momenteel niet of nauwelijks bezig met verdere verduurzaming. Nog los van de economische crisis van dit moment hebben heel veel bedrijven dus al een enorme opgave om te verduurzamen.

Het steunpakket probeert bedrijven de coronacrisis te laten overleven. Maar ze verdienen niet alleen een reddingsboei op korte termijn. Het zou ontzettend helpen als ze ook levensvatbaar zijn na de crisis. De toekomst zal nog veel van ze vragen. Bedrijven hebben juist in economisch zwaar weer hulp nodig bij verduurzaming. Zo kunnen wij met een gezonder bedrijfsleven uit de crisis komen, blijkt uit een analyse van ons onderzoek. Bedrijven die wél hebben verduurzaamd, blijken namelijk economisch vitaler. Sterker nog: de meest toekomstbestendige bedrijven zijn de laatste jaren ook het hardst gegroeid in omzet en werknemers.

Beleid gericht op een duurzame toekomst van onze economie, waarmee het kabinet in zijn begroting al rekening hield, lijkt ondergesneeuwd te raken in de crisisbestrijding. De overheid moet bedrijven inderdaad op korte termijn ondersteunen in deze moeilijke tijd. Maar veel bedrijven die nu steun nodig hebben, staan óók voor de opgave om toekomstbestendig te worden en duurzaam te blijven voorbestaan als de crisis voorbij is. De bestaande klimaat- en verduurzamingsplannen moeten dus snel uit de lockdown.

Eerder verschenen bij RTL Nieuws/Opinie.