Tijdelijk somberder economisch beeld door harde lockdown

De harde lockdown die op 14 december is aangekondigd, heeft implicaties voor de Nederlandse economie en voor onze ramingen. We hebben onze verwachtingen voor 2020 en 2021 iets naar beneden bijgesteld. Voor 2020 verwachten we nu een krimp van 4,4 procent (dat was 4,2 procent). In 2021 verwachten we dat de economie groeit met 2,3 procent (was 2,4 procent) en in 2022 verwachten we economische groei van 2,7 procent (was 2,4 procent). Vanwege de overheidssteun, en in de veronderstelling dat in de loop van het eerste kwartaal versoepelingen volgen, passen we onze werkloosheidsraming vooralsnog niet aan.

De harde lockdown is met de gedwongen sluiting van (delen van) niet-essentiële winkels strenger dan de lockdown in maart en april van 2020. Hoewel we in onze vorige raming rekening hielden met substantiële beperkende maatregelen voor de komende maanden, hielden we geen rekening met zúlke strenge maatregelen. Bovendien nemen we door de aanscherping nu aan dat de maatregelen in het eerste kwartaal van 2021 gemiddeld even streng zullen zijn als in het vierde kwartaal van 2020. Voorheen gingen we uit van een lichte versoepeling van de maatregelen in het eerste kwartaal. We zijn nu dan ook wat pessimistischer over zowel het vierde kwartaal van 2020 als het eerste kwartaal van 2021 (zie figuur 1).

Desondanks verwachten we nog steeds dat de val van de economische activiteit de komende maanden niet zo diep zal zijn als in de eerste golf. Dat komt doordat de economie beter is aangepast aan de corona-situatie. Denk aan winkels die meer online aanbieden en restaurants die direct overschakelen naar bezorgen of afhalen. Verder zijn internationale waardeketens dit keer minder verstoord. Ook heeft de overheid inmiddels forse steunpakketten klaarstaan. Nu ook het einde van de coronacrisis scherper in zicht lijkt met vaccins in aantocht, ondersteunt dat het vertrouwen van consumenten en ondernemers. Toch zal dit niet voorkomen dat de schade in bepaalde sectoren zeer groot zal zijn. Denk aan de horeca en bepaalde takken van de detailhandel.

Het herstel van de economische activiteit kan versnellen in het tweede kwartaal van 2021. We nemen namelijk - net als eerder - aan dat de lockdown-maatregelen in het tweede kwartaal van 2021 versoepelen en op ongeveer hetzelfde niveau liggen als in de zomer van 2020. Fikse steunpakketten van de overheid zorgen ervoor dat bedrijven overeind blijven en dus hun activiteiten snel weer kunnen opschalen zodra er versoepelingen komen. De steun voorkomt ook een sterke daling in de inkomens van huishoudens waardoor grote vraaguitval wordt voorkomen.

Verdere substantiële versoepelingen verwachten we pas in de tweede helft van 2021, omdat beperkte maatregelen waarschijnlijk nodig zullen blijven tot een hoge vaccinatiegraad is bereikt. Daarmee verwachten we nog steeds dat de economische activiteit halverwege 2022 weer op hetzelfde niveau zal zijn als in het laatste kwartaal van 2019 – het niveau van vóór de corona-uitbraak.

Onzekerheden rondom het verloop van het virus, vaccins, testcapaciteit en dus lockdown-maatregelen blijven groot. Daarmee blijft ook de onzekerheid in onze raming groot.