Opinie
102 miljard voor de energietransitie? Onnodige paniekzaaierij
"Netwerkbedrijven moeten 102 miljard euro investeren", kopte het Financieele Dagblad (FD). RTL Nieuws wist te melden dat het met de energietransitie te maken had. En de Telegraaf vertelde er ook bij wie dat ging betalen en kopte in chocoladeletters: "Energienota onder druk: 102 miljard euro nodig voor groen stroomnet".
De oplettende krantenlezer schrok zich vast rot: 102 miljard euro voor een groen stroomnet dat wij dan mogen betalen?! Waar kwam die geldsom vandaan? En waarom wordt deze boodschap gebracht? Het bedrag komt uit een rapport van PwC dat is geschreven in opdracht van Netbeheer Nederland, de brancheorganisatie van energienetbeheerders. Kijk, een lobbyclub dus! En wie betaalt bepaalt. Die 102 miljard is dus een inschatting van de netbeheerders zelf.
61 miljard eigen bedrijfsvoering
Dan de timing. Het rapport verscheen 7 april, tien dagen voordat de Autoriteit Consument & Markt (ACM) haar Ontwerpmethodebesluiten 2022-2026 publiceerde. Dat kan geen toeval zijn. Eens in de vijf jaar bepaalt de ACM namelijk hoeveel de netbeheerders mogen verdienen en op welke manier. Met de publicatie van die 'ontwerpmethodebesluiten' neemt de ACM de aftrap.
Dan het bedrag. 102 miljard euro tot 2050. Een gedeelte hiervan is voor de vervanging van oude bestaande infrastructuur. Die investeringen waren er dus ook zonder de energietransitie geweest. Hoeveel exact wordt niet vermeld, maar de netbeheerders geven een vage hint: "De cumulatieve financieringsbehoefte zal ongeveer 41 miljard euro bedragen over de hele periode 2020-2050." Hier staat met zoveel woorden dat van de 102 miljard euro er 61 miljard uit de normale bedrijfsvoering betaald kan worden. Met een grote slag om de arm zou je dus kunnen concluderen dat de overgebleven 41 miljard euro dan de éxtra investeringen zijn voor de energietransitie.
“Netbeheerders luiden de noodklok door de extra investeringen in de energietransitie”
41 miljard klinkt al heel anders dan 102 miljard euro. Zeker als je het ook nog eens over 30 jaar uitspreidt. Waarom schermen de netbeheerders dan met dat hoge bedrag? Is de energietransitie niet al duur genoeg?
Het antwoord staat op de website van Netbeheer Nederland zelf, in twee alarmerende persberichten: 'PwC-rapport: tijdige ombouw energiesysteem in gevaar door onvoldoende financieringsmogelijkheden' en 'Netbeheerders vragen ACM rekening te houden met energietransitie'.
De netbeheerders luiden dus de noodklok. Door de extra investeringen die nodig zijn voor de energietransitie, dreigen de netbeheerders financieel in de knel te komen. De kost gaat immers voor de baat uit. Zij pleiten daarom voor meer financiële ruimte. Want door iets hogere inkomsten toe te staan in de komende jaren, wordt de extra investering in de energietransitie eerder terugverdiend en hoeft er minder te worden voorgefinancierd. Deze boodschap is dus aan de ACM gericht, niet aan ons!
Rest van Nederland begrijpt het niet
Ik denk dat de ACM deze boodschap wel begrijpt. Dit is gewoon een zet in het spel om de knikkers. Ik vrees alleen dat de rest van Nederland het niet begrijpt. De complexe financieringsmethodiek van netbeheerders laat zich nou eenmaal lastig in chocoladeletters uitleggen.
Dat de netbeheerders dan met een bedrag van 102 miljard euro gaan zwaaien om hun zaak te bepleiten, helpt niet in het debat over de kosten van de energietransitie dat toch al zo weinig genuanceerd gevoerd wordt.