Onderzoek
Meer gebiedspecifiek overheidsbeleid en menselijke maat nodig
De minister van Economische Zaken zou zijn of haar takenpakket moeten uitbreiden met de portefeuille ‘Brede Welvaart’. Door dit extra takenpakket kan de minister gerichter beleid voeren op de maatschappelijke, sociale en economische opgaven in de verschillende regio’s van Nederland. Dit advies vloeit voort uit 14 regionale dialogen met in totaal 5.000 deelnemers die Rabobank dit voorjaar heeft georganiseerd. We hebben de conclusies van deze dialogen gebundeld in het zogenoemde ‘Coöperatief Convenant’ dat kan worden gelezen als een agenda voor de toekomst van Nederland.
Om te zorgen voor een positieve ontwikkeling van onze welvaart is meer gebiedspecifiek overheidsbeleid nodig en extra aandacht voor de menselijke maat. In Nederland is de afgelopen jaren een nieuwe geografie van welvaart ontstaan. Er is een verschil tussen succesvolle regio’s met een hoge brede welvaart en gebieden met een lagere welvaart. Den Haag zal veel beter en specifieker moeten kijken naar de vraagstukken die per regio spelen om alle mensen in elke regio perspectief en verbeterde welvaart te kunnen geven. Een gebiedspecifiek overheidsbeleid geeft bovendien de ruimte om aan te sluiten bij de energie die lokaal vaak al aanwezig is om zaken samen op te pakken.
Uitkomsten regionale dialogen
De analyse van de 14 regionale dialogen toont ook een pleidooi voor een meer ‘menselijke maat’ in het overheidsbeleid. Zowel in de regio’s die achterblijven als in de regio’s die juist sterk in welvaart zijn gegroeid. Bij deze laatste groep moet die menselijke maat zorgen voor meer balans tussen economische groei, natuurwaarden en een inclusieve samenleving.
Daarnaast is er veel behoefte aan kansen voor jongeren op de arbeidsmarkt in de regio’s. Veel bedrijven buiten de Randstad hebben moeite om geschikte medewerkers te vinden. Het blijkt dat vooral de woningmarkt daarbij een frustrerende factor vormt – veel meer dan het aanbod van geschikte arbeidskrachten. Het geringe aanbod van betaalbare en aantrekkelijke huizen maakt regio’s onaantrekkelijke vestigingsplekken, zowel voor bedrijven als voor mensen. Ook blijken bedrijven veel sterker meegenomen te willen worden bij de vele transities die op dit moment in sneltreinvaart de economie van ons land veranderen. Denk aan de transities op het vlak van energie, digitalisering en internationale concurrentie.
Portefeuille Brede Welvaart: landelijk, provinciaal en lokaal
Om dit alles te bewerkstelligen, stellen we voor om het takenpakket van de minister van Economische Zaken uit te breiden met de portefeuille ‘Brede Welvaart’. Op die manier gaat het overheidsbeleid beter aansluiten bij de verschillen tussen de regio’s in Nederland. Deze keuze zou niet alleen op landelijk overheidsniveau moeten worden doorgevoerd, maar ook op provinciaal en lokaal vlak. In elke bestuurslaag van de overheid zouden Economische Zaken en Brede Welvaart voortaan moeten worden gekoppeld om zo sneller en gerichter gebiedspecifiek beleid te kunnen uitvoeren.
Ook wij zelf gaan met de uitkomsten van de dialogen aan de slag om de maatschappelijke impact in de regio’s te vergroten. We gebruiken het Coöperatief Convenant als input om per regio in Nederland onze investeringen aan te laten sluiten bij de opgaven om de brede welvaart te verbeteren. Maatwerk dus. Meer over het Coöperatief Convenant, het hele rapport, de aanleiding ervoor en de opzet van de dialogen is te vinden op: www.hetcooperatiefconvenant.nl.