Green is good?

“Greed is good”, zei Gordon Gekko in Wall Street, de iconische film uit de jaren tachtig waarin het meedogenloze klimaat op de financiële markten aan de kaak werd gesteld. Wat Gordon Gekko daarmee bedoelde, was dat hebzucht een van de zuiverste aanjagers is van de evolutie. Alleen de sterksten overleven.

Maar tijden veranderen. En de financiële markten veranderen mee. Het mantra van het recht van de sterkste op de financiële markten, maakte plaats voor de lofzang op diversiteit, inclusiviteit, compassie en duurzaamheid. En de Europese Centrale Bank gaat daarin mee met haar nieuwe aangekondigde beleid. Althans, dat zou je kunnen denken als je de kop van het persbericht leest: ‘ECB presenteert actieplan om klimaatverandering in aanmerking te nemen bij haar monetairbeleidsstrategie’. Christine Lagarde, de nieuwe Greta Thunberg uit Frankfurt.

Maar schijn bedriegt. Ploeter door de bankiersproza heen en je komt tot een hele andere conclusie. Klimaatverandering wordt niet meegenomen in het monetaire beleid omdat Christine Lagarde zo nodig goed wil doen, maar omdat het bittere noodzaak is. Zij ziet twee grote gevaren.

Ten eerste betoogt zij dat klimaatverandering en de transitie naar een duurzame economie gevolgen heeft voor de prijsstabiliteit, één van de kerntaken van de ECB. Denk aan de honderden miljarden aan investeringen die nodig zijn in Europa om het energiesysteem en de infrastructuur aan te passen voor de energietransitie. Denk ook aan de honderden miljarden die nodig zijn om woningen, gebouwen, vervoer en industriële productieprocessen fossielvrij te krijgen. Die mega-investeringen hebben gevolgen voor de economische groei, werkgelegenheid, productiviteit, rente, inflatie en dus de prijsstabiliteit.

Maar ook andere maatregelen die door overheden genomen worden om klimaatverandering tegen te gaan, hebben gevolgen. Denk maar aan emissieheffingen, toeslagen en de onlangs door de Europese Commissie aangekondigde CO2-grensbelasting. Deze maatregelen zullen een prijsopdrijvend effect hebben op vervuilende goederen en diensten. Ook dit raakt de prijsstabiliteit.

Ten tweede, ziet Lagarde een direct verband tussen klimaatverandering en het risicoprofiel van leningen. De ECB en nationale centrale banken in Europa bezitten honderden miljarden aan obligaties en kortlopende leningen vanwege het al jaren lopende opkoopprogramma. Daar zitten ook leningen tussen van bedrijven die risicovoller kunnen worden door klimaatverandering. Denk aan verzekeraars die klimaatschade moeten vergoeden en aan bedrijven die met hun business model afhankelijk zijn van fossiele brandstoffen.

Lagarde wil daarom meer groene leningen op het boodschappenlijstje van het opkoopprogramma hebben ten kostte van grijze leningen. Met meer groene leningen in de portefeuille zijn ze minder kwetsbaar voor de negatieve effecten van klimaatverandering, zo is de gedachte.

Het groene actieplan van de ECB heeft dus niets te maken met actiebereidheid en goed of fout. ‘Green is good’? Nee hoor. Lagarde gaat gewoon voor minder risico en meer prijsstabiliteit.’


Eerder verschenen bij RTL Nieuws - Opinie.