Vaker roodstand en te laat betaalde rekeningen onder huurders

Wie op zichzelf wil wonen, is mede door de stijgende koopwoningprijzen vaker aangewezen op de huursector. Gemiddeld zijn huurders een groter deel van hun inkomen kwijt aan woonlasten dan huiseigenaren. Zijn huurders ook vaker financieel kwetsbaar? Uit eerder onderzoek van RaboResearch onder Nederlanders tot 45 jaar bleek al dat huurders vaker dan huiseigenaren moeite hebben om te sparen vanwege te veel vaste lasten, en dat ze vaker niet of nauwelijks spaargeld hebben. Een enquête uit april laat zien dat huurders ook vaker dan huiseigenaren moeite hadden om de afgelopen twaalf maanden de eindjes aan elkaar te knopen. Een nieuwe enquête laat zien dat de financiële kwetsbaarheid van huurders zich niet tot die zaken beperkt.

Huurders in de gereguleerde en de vrije huursector geven minder vaak aan dat ze de afgelopen twaalf maanden regelmatig geld hebben overgehouden dan huiseigenaren (zie figuur 1). Zij hebben daarentegen vaker spaargeld moeten gebruiken voor de vaste lasten of dagelijkse uitgaven, rekeningen te laat betaald of rood gestaan vanwege geldgebrek. De verschillen tussen huurders en huiseigenaren zijn statistisch significant, ook als we rekening houden met andere factoren die de financiële situatie kunnen beïnvloeden (zie de volledige studie voor de statistische analyse). Tussen huurders in de gereguleerde en huurders in de vrije sector zijn de verschillen niet statistisch significant.

De verwachtingen van respondenten voor de komende twaalf maanden laten vergelijkbare uitkomsten zien (zie figuur 2). Huurders in beide segmenten verwachten minder vaak dat zij regelmatig geld zullen overhouden. Ze voorzien juist vaker dan huiseigenaren dat ze spaargeld moeten gebruiken voor de dagelijkse uitgaven of vaste lasten, rood zullen staan vanwege geldgebrek en rekeningen te laat zullen betalen vanwege geldgebrek. Tot slot is de kans voor huurders groter dan voor huiseigenaren dat zij zich vaak zorgen maken over geld.

Dat huurders gemiddeld een groter deel van hun inkomen aan woonlasten betalen dan huiseigenaren, kan onder meer worden verklaard doordat huren vrijwel elk jaar stijgen, mede als gevolg van huurindexering. De lasten van huiseigenaren kunnen – afhankelijk van de hypotheekvorm, het inkomen en de hoogte van de rente – weliswaar ook toenemen. Toch zien we in onze enquête dat huurders in de gereguleerde sector zes keer zo vaak als huiseigenaren aangeven dat hun uitgaven aan huur of hypotheek de afgelopen twaalf maanden zijn gestegen. Huurders in de vrije sector geven dit zelfs negen keer zo vaak aan (zie figuur 3).

Huiseigenaren geven juist vaker aan dat hun uitgaven zijn gedaald, vooral vergeleken met huurders in de vrije sector. Huiseigenaren die de afgelopen twaalf maanden extra hebben afgelost, of hun hypotheek hebben overgesloten, geven vaker aan dat hun uitgaven aan de hypotheek zijn gedaald. Verder kan meespelen, hoewel we dat niet hebben uitgevraagd, dat de sterk stijgende huizenprijzen de verhouding tussen de openstaande hypotheekschuld en de waarde van de woning (loan-to-value) verbeteren, waar vaak een hypotheekrentekorting tegenover staat.

In ons onderzoek zien we dat alle huurders, ook die in de vrije sector, financieel kwetsbaarder zijn dan huiseigenaren. Deze resultaten zijn in lijn met onderzoek van het Planbureau voor de Leefomgeving naar betaalrisico’s. De uitkomsten van onze studie kunnen erop wijzen dat de verhouding tussen de huren en inkomens knelt. Intussen wijkt een groeiende groep Nederlanders noodgedwongen uit naar de huursector, omdat een koopwoning door de stijgende prijzen steeds verder uit zicht raakt.