Viskwekers streven naar duurzame groei op zee

Offshore aquacultuur (verder in zee) bestaat al tientallen jaren, maar is nooit groot geworden vanwege een gebrek aan kapitaal en het ontbreken van een grote gevestigde markt met gunstige wetgeving. Om over te stappen naar visteelt op zee is gunstige lokale en nationale jurisdictie nodig. Daarnaast moet de sector kunnen rekenen op, onder andere, de medewerking van het toerisme, de visserij, de offshore energie-industrie, de kustwacht, en op een gunstige milieueffectbeoordeling. Daarom zijn kleinere landen en landen met directe overheidssteun duidelijk in het voordeel. In grotere landen spelen vaak veel meer verschillende politieke belangen een rol.

De zeer geavanceerde en kapitaalkrachtige zalmindustrie zwengelt vernieuwing en schaalvergroting aan in de offshore visteelt dankzij recente wetswijzigingen. Dit is met name het geval in Noorwegen, dat bijna 50 procent van de Atlantische zalm in de wereld produceert. Tegelijkertijd is China – met 's werelds grootste aquacultuurindustrie – een centrum van offshore aquacultuur aan het worden, door zijn beperkte ruimte langs de kust, de snelle groei van de sector en het streven van de overheid naar zelfvoorziening. Ondanks de gunstige wetgeving heeft de sector in beide landen te maken met extra belemmeringen en risico's, zowel op zee als binnenlands.

Om te kunnen profiteren van de kansen die de offshore aquacultuur biedt, moet de sector hoge kapitaaluitgaven (capex) doen en operationele risico’s het hoofd bieden. Natuurlijk kan de investering verschillen, maar over het algemeen zijn offshore installaties experimenteel en extra groot vanwege de operationele risico's die horen bij de ruige omstandigheden van open water. Noorwegen heeft bijvoorbeeld te maken met de hoge golfslag van de Noord-Atlantische Oceaan. De Gele Zee en de Oost-Chinese Zee zijn in verhouding wat vriendelijker. Maar China heeft nog steeds te kampen met de operationele risico's van een sterk versnipperde, minder ontwikkelde sector die zich kenmerkt door kleine bedrijven en een nog niet volledig volgroeide technologie en bedrijfsstructuur.

Ondanks de risico's en de kosten die horen bij het werken in open water, zijn er verschillende factoren die de offshore visteelt ten goede komen. De sterke stroming en de stabiele temperatuur van de open zee zijn natuurlijk gunstig voor het welzijn van vissen. Bovendien komen in een offshore omgeving weinig (of geen) parasieten voor. Daarom zijn er minder of geen bestrijdingsmiddelen en medicatie nodig. Bovendien kan een grote watermassa alle meststoffen die de kwekerij uitstoot verspreiden. De ecologische voetafdruk van een kwekerij op zee is dan ook in verhouding kleiner. De eerste resultaten van projecten in verschillende regio's wijzen erop dat offshore productie goed presteert voor wat betreft de gevolgen voor oceaanwater en wilde-vispopulaties.

Wanneer goed uitgevoerd, kan offshore aquacultuur de bioveiligheid, de duurzaamheid en het dierenwelzijn binnen de aquacultuur verbeteren. De gevolgen voor het milieu zouden minder groot zijn en de groeiende wereldbevolking kan van gezonde mariene eiwitten worden voorzien. Wetgeving kan de groei belemmeren of afremmen en wordt vaak maar langzaam aangepast. Toch zal offshore aquacultuur zich uiteindelijk ook in internationale wateren verder ontwikkelen. Om een duurzame groei te waarborgen, zullen wel duidelijke wereldwijde normen moeten worden vastgesteld. In de toekomst zal offshore aquacultuur de vis-, schaal- en schelpdiermarkt waarschijnlijk verstoren om uiteindelijk een van de belangrijkste teeltmethodes te worden.