Nederland aan kop in Champions League voor waterstof

Onlangs presenteerde de nieuwe coalitie haar plannen voor de komende regeerperiode. Wat er met kop en schouders uitsprong, was de klimaatparagraaf die van begin tot eind flinke ambitie uitstraalt. Dat het de coalitie menens is, blijkt uit het feit dat ze boter bij de vis levert met het Klimaat- en transitiefonds van 35 miljard euro. Dit fonds is bedoeld om de benodigde energie-infrastructuur op te tuigen, de groene industriepolitiek te realiseren en de mobiliteit en de gebouwde omgeving te verduurzamen.

De grootste reservering van het Klimaat- en transitiefonds is geoormerkt voor de subsidiering van technologieën die hoogwaardige hernieuwbare energiedragers kunnen produceren. Samen mogen deze technologieën een pot van 15 miljard euro subsidie verdelen tot 2030.

Wat hier allemaal precies onder valt, is nog niet helemaal duidelijk, maar groene waterstof en e-fuels zullen er zeker bij zitten. E-fuels zijn brandstoffen die zijn gemaakt van groene waterstof waar afgevangen koolstof aan toe wordt gevoegd. Te denken valt aan e-kerosine, e-methanol en e-diesel die in een verbrandingsmotor kunnen worden verbrand. Naast groene waterstof en e-fuels valt waarschijnlijk blauwe waterstof ook onder het programma. Blauwe waterstof is normale grijze waterstof waarvan de CO2 wordt afgevangen.

Alhoewel de elektrolysetechnologie voor de productie van groene waterstof zich heeft bewezen, loopt men in de praktijk tegen het probleem aan dat deze nog niet op grote schaal beschikbaar is. De opschaling is erg kostbaar en de business case is momenteel niet rond te krijgen. Projecten komen daarom moeilijk van de grond. Als het nieuwe kabinet de onrendabele top subsidieert, kunnen private partijen alsnog projecten opstarten om de technologie verder te ontwikkelen en op te schalen.

Met de Nederlandse waterstofplannen, zoals vorig jaar gepresenteerd in de Kabinetsvisie waterstof, schat de overheid dat de onrendabele top 5 miljard euro kost. Met slechts een gedeelte van de 15 miljard euro die is gereserveerd voor de ontwikkeling van technologieën voor de productie van hoogwaardige hernieuwbare energiedragers, is die onrendabele top ruimschoots gedekt.

Zeven EU-landen hebben een waterstofstrategie gepubliceerd die zij ondersteunen met overheidsgeld speciaal voor waterstofprojecten. Door het beschikbare budget te delen door de beoogde elektrolyseproductiecapaciteit, wordt een beter inzicht verkregen in de robuustheid van de plannen. Met de plannen van de nieuwe coalitie dringt Nederland in één klap door tot de koppositie van de Champions League voor waterstof, zoals te zien is in figuur 1.