Nexit kost welvaart

Voor veel politici is de Europese Unie (EU) een ideale zondebok. Alles wat electoraal niet lekker scoort, wordt als het even kan als een ‘moetje’ uit Brussel gepresenteerd. Succesverhalen met Europese wortels schrijven nationale politici daarentegen ongegeneerd op hun eigen conto. De EU heeft verzuimd daar een eigen krachtig verhaal tegenover te stellen.

Europa heeft daardoor voor veel mensen een negatieve bijklank gekregen. Zelfs zo negatief dat de Britten besloten hebben de EU te verlaten en dat in landen als Italië de roep om uittreden ook steeds luider wordt. Dat de Brexit peperduur zal zijn en dat die rekening vooral door jongeren zal worden betaald is inmiddels bekend. De jongeren stemden dan ook niet voor een Brexit. Ook de Italianen zullen een hoge rekening betalen, want gemopper op de EU leidt af van het oplossen van de echte problemen die dit land teisteren.

Voor Nederland zou uittreding uit de EU om weer andere redenen zeer onverstandig zijn. Nederland is sterk afhankelijk van de export, en zo lang meer dan 70 procent van die export naar EU lidstaten plaatsvindt, is het economisch dom om handelsbarrières op te werpen. Dat gaat ten koste van banen en economische groei. Beter zou het zijn als Nederlandse politici zich actief zouden inspannen voor het vervolmaken van de interne dienstenmarkt.

Maar de EU is meer dan de grote voordelen van de interne markt. Europese samenwerking heeft rust, stabiliteit en vrede gebracht. In 2012 ontving de EU daarom de Nobelprijs voor de Vrede. Het was toen voor veel EU lidstaten nog volop economische crisis, dus wezen criticasters er op dat de EU door de crisis juist verdeeld was en verre van stabiel. Ook hier wreekt zich dat de EU te bescheiden is om haar voordelen te belichten. Tijdens crisis heeft de EU er veel landen doorheen gesleept. En dat geldt ook voor Nederland. Zonder EU en ja ook zonder euro was de crisis hier nog guurder geweest.

Net zoals landen samen sterker staan tegen economische crises, kunnen we gezamenlijk ook efficiënter zaken als immigratie, cybersecurity en klimaatverandering aanpakken. Nederland zou na een Nexit een geopolitieke dwerg zijn, een speelbal van machten buiten dit continent. Gezamenlijk met de andere EU-lidstaten hebben we een stem in de oplossing van wereldproblemen. Europa heeft alles in huis om een grote wereldspeler te kunnen zijn.

Voor mij is de EU bovenal een waardengemeenschap. Gebaseerd op de joods-christelijke en sociaal-liberale tradities zijn we in de EU verbonden door waarden als individuele en persvrijheid, de rechtstaat en gelijke (mensen)rechten. Misschien wel de grootste bedreiging voor de EU komt daarom uit landen als Polen en Hongarije waar deze waarden onder druk staan.

Is de EU dan perfect? Nee, er is verbetering mogelijk en nodig, om besluitvorming transparant, democratisch en controleerbaar te maken en om de bankenunie af te maken bijvoorbeeld. Net als in een goede relatie is ook binnen de EU voortdurend onderhoud noodzakelijk. De Dijk bezingt het heel treffend: “een man weet niet wat hij mist, maar als ze er niet is, als ze er niet is, weet een man pas wat hij mist”. Zo is het ook met de EU. Nederland verliest met een Nexit meer dan hem lief is.

Verschenen in de Telegraaf, 26 mei 2018