Nieuwe fase handelsoorlog?

De laatste paar weken wordt het financiële nieuws gedomineerd door het zogenaamde fase-1 akkoord. Dit akkoord heeft in de kern als doel om op korte termijn de handelsoorlog niet verder te laten escaleren. China koppelt het fase-1 akkoord ook aan een afspraak om gradueel en proportioneel de reeds ingestelde tarieven te verlagen. Markten lijken erg optimistisch, maar is dit terecht?

Financiële markten optimistisch

Financiële markten hebben de afgelopen periode flink veel goed nieuws ingeprijsd. Lange termijn rentes zoals 10-jaars Duitse en Amerikaanse staatsobligaties zijn met respectievelijk ruim 30 en 40 basispunten gestegen. Veel Europese en Amerikaanse indices stegen sinds begin oktober ook fors (zo’n 7,5%). Een van de uitschieters was de Duitse Dax waar aandelen van de auto-industrie letter en figuurlijk de kar trokken met stijgingen van tegen de 20%! De reden hiervoor is natuurlijk dat de handelsoorlog het sentiment negatief heeft beïnvloed. Dit verslechterde sentiment is in hoge mate verantwoordelijk voor de grote daling van autoverkopen in onder andere de belangrijkste afzetmarkt van Duitsland; China. Tot slot zagen we ook een zwakkere eurodollar aangezien de markt de kans dat de Fed de rente verder gaat verlagen, nu lager inschat. Markten lijken dus vrij duidelijk, dat fase 1-akkoord gaat er komen!

Er is zeker een behoorlijke kans aanwezig dat er voor de deadline van 15 december - wanneer een nieuwe ronde van Amerikaanse tarieven op Chinese goederen zal ingaan als er niets veranderd - een overeenkomst ligt. De vraag is echter in hoeverre deze fase-1 overeenkomst stabiel is, en een nog grotere vraag is of deze ook zal leiden tot een structurele oplossing van het handelsconflict. Over dat laatste ben ik zeer sceptisch.

Waarom een akkoord?

De reden dat China en de VS tot een tijdelijke overeenkomst willen komen vindt namelijk niet plaats omdat ze denken dat ze in de toekomst gebroederlijk zullen gaan optrekken. De redenen moeten in de binnenlandse sfeer worden gezocht. Het mag duidelijk zijn dat China graag de status quo had gehandhaafd, voor hen was de eerdere investerings- en handelsrelatie prima. Een pauze is dan altijd nog beter dan een verdere escalatie. Ook kopen ze waardevolle tijd, om aan maatregelen te werken die de economische impact van een voortslepende handelsoorlog kunnen mitigeren. Trump heeft ook zijn eigen redenen. Zo wil hij laten zien dat hij een dealmaker en een sterke president is die toch maar even concessies van China heeft afgedwongen. Ook heeft hij graag dat China, Amerikaanse landbouwproducten koopt. Alles natuurlijk om de verkiezingen te winnen!

Op de langere termijn

De relatie tussen beide landen is echter structureel problematisch. Het handelsconflict en de maatregelen op het gebied van investeringen zijn hier nu de belangrijkste symptonen van. Ook voorziet het fase-1 akkoord niet in de oplossing van de grotere struikelblokken zoals bijvoorbeeld Chinese subsidies voor Chinese bedrijven. Uiteindelijk gaat het er in de kern om, dat er een strijd is uitgebarsten voor hegemonie. Een dergelijke strijd kan erg lang duren. Of er nou een fase-1 akkoord komt of niet, de kans dat dit handelsconflict in elk geval na de Amerikaanse verkiezingen weer oplaait is aanzienlijk. Wellicht dat financiële markten dus iets te hard van stapel zijn gelopen.

Verschenen op Telegraaf.nl, 10 november 2019