Scheer niet elke woningeigenaar over dezelfde duurzame kam!

Als het gaat om de verduurzaming van woningen moet de overheid gerichte financiële steun bieden aan die woningeigenaren die deze niet zelf kunnen betalen. Zij hoeft dit echter niet te doen voor de grote meerderheid van de huizenbezitters.

Het voornemen om de brandstofbelasting te verhogen heeft in Frankrijk een ‘gele hesjes’-beweging aangewakkerd. Deze verhoging raakt namelijk alle autogebruikers. Op 21 december wordt het klimaatakkoord aan ons kabinet gepresenteerd, met het verduurzamen van alle woningen als grootste directe impact voor de burger. In de politiek wordt de betaalbaarheidsdiscussie al gevoerd: het lijkt erop dat woningeigenaren zelf de rekening gaan betalen. Laten we ervoor zorgen dat dit niet uitmondt in een Frans debacle, om te beginnen door niet alle woningeigenaren over één kam te scheren.

Meer dan driekwart van de huidige woningeigenaren kan het namelijk momenteel al betalen om hun woning energieneutraal te maken, uit eigen zak of met een lening op basis van hun overwaarde. Er is een investering nodig, maar die verdienen zij in veel gevallen terug door een lagere energierekening en/of een hogere woningwaarde. Betaalbaarheid is bij deze groep dus niet de grootste uitdaging: het is meer het creëren van een gevoel van urgentie en een ontzorgingsvraagstuk.

De discussie zou juist moeten gaan over de woningeigenaren die de verduurzaming níet kunnen betalen. Door de wijkgerichte aanpak gaat een gehele wijk van het aardgas, ongeacht de verschillende inkomens in die wijk. Een deel van de woningeigenaren kan verdere verduurzaming niet betalen, terwijl een investering ook voor deze doelgroep vaak rendabel is door een lagere energierekening. Zeker gezien de stijgende energiekosten. Het is dus van maatschappelijk belang dat deze mensen worden ondersteund om de verduurzaming van hun woning te kunnen betalen.

Laten we de taken verdelen. Aan de ene kant werkt de overheid aan een garantiefonds, zoals de NHG voor starters nu is, of aan een inkomensafhankelijke subsidie specifiek voor de doelgroep met een smalle beurs. Zo wordt het een werkelijk inclusieve energietransitie. Aan de andere kant pakt de financiële sector zijn verantwoordelijkheid door de massa te helpen met de financieringen voor het verduurzamen van de woningen. Wij kunnen vanwege onze wettelijke zorgplicht namelijk niet iedereen financieren. Stop met alle woningeigenaren over één kam te scheren en zoek uit hoe klein de doelgroep precies is die straks in de problemen komt. Anders zorgt de energietransitie voor een nog grotere kloof tussen arm en rijk. En dan zien wij straks de gele hesjes al door de aardgasvrije wijk lopen.

Tevens verschenen in Trouw, 20 december 2018