Een gezonde toekomst voor landbouw en voedselvoorziening begint in Groningen
Dat het huidige landbouwsysteem niet houdbaar is, daarover zijn vriend en vijand het wel eens. Concurrerend produceren voor de wereldmarkt met massaproductie tegen zo laag mogelijke kosten is een uitzichtloos model. Fascinating Groningen biedt de landbouw toekomstperspectief door met de hele keten - van boer tot bord - te werken aan rendabele en duurzame landbouw op een vitale bodem met gevarieerde flora en fauna en met gesloten kringlopen.
Fascinating Groningen is een open innovatieplatform om te komen tot nieuw elan voor de landbouw en gezonde voeding. Aanjagers zijn de vier grote landbouwcoöperaties Agrifirm, Avebe, Cosun en FrieslandCampina, LTO Noord, de Provincie Groningen, kennisinstelling UMCG en een aantal organisaties in de voedingsindustrie, chemische industrie en energiesector. Iedereen die kan en wil, mag deelnemen. Zo doen er inmiddels ook al zo’n veertig boeren mee.
Groenbemesting, bloementeelt tegen aardappelmoeheid, minder diep ploegen om bodemleven te beschermen. Het zijn zo maar wat ontwikkelingen die ervoor zorgen dat de scheiding tussen boerenland en natuur vervaagt. “Maak je gebruik van de kennis en systematiek van de natuur, dan is er ontzettend veel mogelijk”, vertelt directeur Tjeerd Jongsma van Fascinating Groningen.
In hoofdlijnen liggen er vier grote uitdagingen: gezonde en gebalanceerde voeding, duurzame productie van voedzame gewassen, energie-efficiënte en duurzame verwerking en benutting van reststromen. “Je moet bouwen aan nieuwe ketens, van producent tot eindgebruiker”, zegt Jongsma. “Daarbij is er een grote rol weggelegd voor de verwerkers van de gewassen: de coöperaties. Zij moeten dingen anders gaan doen, anders verandert er niks.”
“Maak producten die echt lekker zijn, die mensen graag eten. De consument moet ze wíllen kopen.”
Echt lekker
Een voorbeeld. Een gezond voedingspatroon vraagt om minder koolhydraten en meer eiwitten, vooral plantaardige. Meer en meer consumenten willen dit, de markt groeit. Desondanks blijft het aanbod vooralsnog achter. Want van eiwitrijke gewassen als haver en veldbonen moeten afnemers producten maken die geschikt zijn voor menselijke consumptie. “Het moet gezond en goed verteerbaar. Maar vooral: producten die echt lekker zijn, die mensen graag eten. De consument moet ze wíllen kopen. Wat je nodig hebt, is een consument die wil, een verwerkende industrie die producten maakt die verkopen en teeltoptimalisatie voor economisch en ecologisch gezonde landbouw”, zegt Jongsma. Daarvoor moeten partijen samen bouwen aan nieuwe ketens.
“Voorbeeld van een resultaat van de innovatieve eiwitketen is de Grunninger bitterbal op basis van plantaardig eiwit. Deze bitterbal doet qua voedingswaarde en verteerbaarheid niet onder voor de klassieke bitterbal. Uit eigen ervaring kan ik je vertellen: hij is hartstikke lekker. De eiwitbal is op kleine schaal in productie en wordt door een professionele cateraar gebruikt.”
De Rabobank ziet de uitdagingen waar we voor staan en doet heel actief mee. De bank stimuleert met investeringen zaken die nog niet renderen. Met financieringen die normaal niet mogelijk waren, steekt de Rabobank de nek uit om nieuwe ketens mogelijk te maken. Op heel veel plaatsen wordt gepraat over dit onderwerp, maar hier gebeurt daadwerkelijk iets. Jongsma: “Dankzij de inzet van topkennis zijn wij op wereldschaal frontrunner op dit gebied.”
Kijk voor meer informatie op www.fascinating.nl.
tekst: Jan Johan ten Have