Jong & Geld

Het goede nieuws? Onder jongeren is er nauwelijks een taboe op praten over geld, merken Ilse, Saskia en Ozan ‘Ze hebben vaak wel zwaardere dingen aan hun hoofd’. Maar: geld telt wel mee in de keuzes die ze maken. En dat is lang niet altijd makkelijk.

Saskia: ‘Wij luisteren naar jongeren, helpen ze vooruit en behoeden hen waar we kunnen voor problemen. Hier in ons Jongerencentrum Traxx kunnen ze even hun ei kwijt, vragen stellen, problemen delen of gewoon lekker chillen.’ Ilse: ‘We zijn geen hulpverleners en hebben dus geen meldplicht. Daarom durven jongeren heel open naar ons te zijn. Over van alles: school, ouders, relaties, alcohol, drugs, seksualiteit, coronamaatregelen. Wij praten met ze, observeren en signaleren. Zien we dat een jongere echt in de knel komt, dan kunnen we doorverwijzen naar verdere gespecialiseerde hulp.’ Ozan vult aan: ‘Ik doe hetzelfde als Saskia en Ilse, maar dan ambulant: ik zoek jongeren actief op.’

Ozan: ‘Zeker. Voor jongeren is geld net zo belangrijk als voor volwassenen. Soms nog wel meer. Ze willen die mooie sneakers of dure scooter om bij een groep te horen of op te vallen.’ Ilse en Saskia vullen aan: ‘Of om rookwaren te kopen, of alcohol of drugs. En vaak ook eten, véél eten.’ Ozan vervolgt: ‘Ik begin er daarom vaak zelf over. Als ik weet dat een 16-jarige een boete heeft gehad vraag ik hoe hij of zij die gaat betalen. Betalen je ouders? Fijn, maar hoe ga je dat doen als je 18 bent? En hoe ga je bijvoorbeeld je zorgverzekering betalen?’ Saskia: ‘Jongeren praten gelukkig heel makkelijk over geld, andere thema’s zijn vaak lastiger.’ Ilse: ‘Zo kwam laatst een meisje met een hele map aanzetten. “Ik kom elke maand tekort, wil je me helpen?”, vroeg ze. Natuurlijk doen we dat, we maken wel met meer jongeren een kasboekje of financieel overzicht om ze inzicht te geven. We denken ook mee over zaken als studiekeuzes en bijbehorende studieschulden.’

Ozan: ‘Dat wisselt. Sommige jongeren werken veel, sparen en doen verantwoorde uitgaven. Maar we zien ook jongeren waarbij elke maand twee weken te lang is. In het slechtste geval kan dat geldgebrek zelfs leiden tot criminaliteit. Dat komt ook hier voor: als ik een jongere opeens in een veel te dure auto zie rijden dan weet ik vaak hoe laat het is.’ Saskia vult aan: ‘Jongeren denken meer op de korte termijn en ze hebben ook lang niet allemaal goed zicht op hun uitgavepatroon. Dat is ook niet makkelijk: digitaal geld is niet tastbaar en online bestellen is wel heel makkelijk. De iets oudere jongeren zijn vaak al wel wat bewuster met geld bezig.’ Ilse: ‘Zij hebben vaak ook al bijbaantjes. Dat helpt om zelfstandiger te worden en dat is goed. Hoewel ik het soms jammer vind dat sommigen er al vroeg mee beginnen en dan bijvoorbeeld de voetbal opzeggen.’

Ilse: ‘Criminelen die vragen om geldezels (money mules) zijn ook in Raalte actief. Heel verleidelijk voor jongeren: door bijvoorbeeld hun account even af te geven kunnen ze snel geld verdienen en dat voelt niet echt crimineel. Ook van andere vormen van online fraude zien ze vaak de gevolgen niet. Of ze herkennen het niet. Terwijl ze er wel heel grote problemen door kunnen krijgen. Daarom geven we signalen hierover altijd door aan de politie. Jongeren die als geldezel worden ingezet zijn vaak meer slachtoffer dan dader.’

Saskia: ‘Onze boodschap is altijd: geld dat je niet hebt kun je niet uitgeven. Leen dus niet teveel aan elkaar, want je weet nooit wat er gebeurt.’ Ilse: ‘Pas op met kopen op afbetaling. Of telefoonabonnementen met onvoldoende tegoeden, want achteraf bijbetalen is heel duur. Bankier ook veilig, trap niet in allerlei online trucjes als WhatsApp fraude.’ Saskia: ‘We helpen ook heel praktisch en gaan bij[1]voorbeeld mee naar het uitzendbureau als die stap lastig is. We lopen zelfs regelmatig een rondje in het dorp om te kijken of er baantjes worden aangeboden. We kennen altijd wel een jongere die dat goed kan gebruiken.’ Ozan: ‘Maar de beste tip blijft toch: vraag hulp als het even niet lukt. Bij ons kun je altijd terecht.’