Het grootste drijvende zonnepark van Europa

Het is een indrukwekkend gezicht: op de Bomhofsplas, een zandwinplas iets ten noorden van Zwolle, drijven maar liefst 72.000 zonnepanelen. In totaal beslaan die 18 hectare – ongeveer 18 voetbalvelden – waarmee 7.200 huishoudens in de stad van energie kunnen worden voorzien. ‘Het is op dit moment het grootste drijvende zonnepark van Europa’, zegt Kees de Vries, voorzitter van de Zwolse energiecoöperatie Blauwvinger Energie. ‘Als je China niet meerekent zelfs het grootste van de wereld.’

Zwolle lijkt met de dag groener te worden. Een wandeling door de stad laat zien dat duurzaamheid hier enorm leeft. Vooral in nieuwe wijken zie je nog maar weinig daken zonder zonnepanelen. Breecamp was de eerste wijk die ‘gasloos’ werd gebouwd voordat dat verplicht werd. En de nieuwste wijk, Breezicht, die nu in aanbouw is, zal volledig aangepast zijn aan de klimaatverandering.

Maar even terug naar dat gigantische zonnepark op de Bomhofsplas. Sinds een paar maanden is het mogelijk om in het project te participeren door middel van het herfinancieren van een lening. ‘We hebben het park samen met een lokale partner en met Energiefonds Overijssel als grootste investeerder gekocht en uiteindelijk is het de bedoeling dat mensen uit de regio Zwolle een deel van de lening overnemen’, legt De Vries uit. ‘Je kunt al vanaf 250 euro instappen. Ook bestaat binnenkort de mogelijkheid om via ledencertificaten aandelen in het zonnepark te kopen. Dan is er dus echt sprake van eigenaarschap. De coöperatie en haar leden nemen zo steeds meer aandelen over van het Energiefonds. Onze enige voorwaarde voor inschrijving is dat je in Zwolle woont of er een bedrijf hebt, of een duidelijk aanwijsbare connectie met de stad. Zo willen we voorkomen dat de aandelen bijvoorbeeld door een buitenlandse investeerder gekocht worden.’

Wat de aandelenconstructie bijzonder maakt, is dat Blauwvinger (een eeuwenoude geuzennaam voor ‘Zwollenaar’) Energie de zeggenschap over de Bomhofsplas juridisch gezien al heeft. ‘Normaal heeft de grootste geldschieter het voor het zeggen’, zegt De Vries. ‘Maar nu is zeggenschap losgekoppeld van het financiële eigendom. Wij hebben op dit moment al 60 procent van de aandelen in ons bezit. Er wordt rekening gehouden met de eindsituatie, namelijk 100 procent lokaal eigendom.’

Milou van Rijn is als projectleider en zeer actief lid van Blauwvinger Energie belast met de dagelijkse uitvoering van de diverse projecten en de communicatie met betrokken partijen. ‘Wij willen dat de lokaal opgewekte energie voor de inwoners en bedrijven van Zwolle is. De meeste Nederlandse energiebedrijven zijn de afgelopen jaren in buitenlandse handen gekomen en daardoor verdwijnt een groot deel van de winst naar andere landen. Naast de energie zelf willen we de financiële opbrengsten van de energie die hier opgewekt wordt, zo veel mogelijk binnen Zwolle houden. Zo ontstaat een kringloop waarbij we samen op zowel het gebied van duurzaamheid én in financieel opzicht de lusten en lasten delen.’ De opbrengst van de energie in Zwolle houden, betekent goed nieuws voor de portemonnee van de inwoners. De herfinanciering van de Bomhofsplas (die een nettorente van 3,8 procent oplevert) draagt op dat gebied eveneens een steentje bij.

Blauwvinger Energie, die als missie heeft het zo snel mogelijk verduurzamen van de energievoorziening in Zwolle, ontstond in 2011 nadat de gemeente Zwolle bewoners had opgeroepen om met duurzame wijkinitiatieven te komen. Aan het aantal bordjes met het woord ‘buurtinitiatief’ in de stad te zien, denkt de gemiddelde Zwollenaar graag mee, ook over hoe het groener kan.

‘Die initiatieven verschilden destijds per wijk’, vertelt De Vries. ‘Een aantal mensen wilde een eigen energiebedrijf oprichten en vanuit dat idee is Blauwvinger Energie ontstaan. Eerst was het een stichting, en toen we leden de kans wilden geven om mee te praten, een vereniging. Toen er in 2018 grote zonneparkprojecten op ons pad kwamen, waar veel geld mee gemoeid was, werd het een coöperatie. Ook hebben we inmiddels het merk Zwolse Energie opgericht. Hiermee wordt het mogelijk om de energie die via de zonneparken Bomhofsplas, Sekdoornse Plas en De Weekhorst wordt opgewekt, lokaal af te nemen. Via onze site Blauwvingerenergie.nl kun je overstappen. We zijn zelf nog altijd geen energiebedrijf, dus werken we samen met Greenchoice.’

De bestuurders van de coöperatie beseffen dat ze nog lang niet genoeg duurzame energie opwekken om de hele stad van elektriciteit te voorzien, zeker niet nu steeds meer mensen elektrisch gaan rijden. ‘We blijven dus kijken waar in Zwolle we zon en wind kunnen inzetten’, zegt De Vries. ‘We proberen vooral te kijken naar dubbel grondgebruik. Dus bijvoorbeeld zonnepanelen plaatsen op geluidswanden naast de snelweg, op een talud of in een carport-achtige constructie boven een parkeerterrein – allemaal plekken waar anders niets mee gebeurt.’

Inmiddels kunnen door de projecten waar Blauwvinger Energie bij betrokken is 17.000 huishoudens van elektriciteit worden voorzien en heeft het bestuur van de coöperatie bijna een dagtaak aan de werkzaamheden. Daarom worden er ook externe partijen als marketing- en reclamebureaus en accountants ingeschakeld.

Projectleider Van Rijn is op dit moment behalve met de zonneparken vooral druk met warmtetransitie. ‘Elke gemeente moet haar visie op warmtetransitie ontwikkelen’, vertelt ze. ‘Daar komt de verplichting uit voort dat de gemeente met bewoners een wijkplan ontwikkelt. Als Blauwvinger Energie praten wij nu mee. Als bewoners zelf met goede initiatieven komen, moet dat mogelijk zijn. Ook die transitie is echt iets van Zwollenaren samen. We doen dit met elkaar.’

Net als Rabobank richt Blauwvinger Energie zich op de transitie naar een duurzame wereld. Daarnaast zorgt de coöperatie ervoor dat haar initiatieven de leden rendement opleveren.

Meer info of lid worden? Klik dan hier