De toekomst van Visserij

Eerst de vraag hoe Gerard Manshanden, eigenaar van FishFlow Innovations, van IJsselmeervisser een innovator werd. ‘Eigenlijk wilde ik dokter worden. Maar mijn vader - hij was visser - stierf toen ik zestien was en toen heb ik zijn bedrijf overgenomen. Twintig jaar geleden ben ik ermee opgehouden. Door het vervuilde water en de daardoor dalende vispopulatie was er geen droog brood meer te verdienen in de visserij.’ Omdat stilzitten niets voor hem was, besloot Manshanden zich te richten op de wederopbouw van de visserij. Hij had door de jaren heen tenslotte behoorlijk wat kennis opgedaan.

Als motivatie kreeg Manshanden van het waterschap een vijzel (waterschroef) om de vaargeul, waar hij naast woonde, visvriendelijk te maken. Door de pompen van het gemaal gingen de vissen dood. ‘Met die vijzel ben ik aan de slag gegaan. Al met al zijn er zeven verbeterpunten aangebracht. Gaandeweg kreeg ik ook een idee voor een passage waarmee vissterfte kon worden voorkomen. Toen ik in contact kwam met visbioloog Marcel Klinge ging het balletje rollen.’

Inmiddels is FishFlow Innovations uitgegroeid tot een onderneming die wereldwijd voorop loopt op het gebied van innovatieve visvriendelijke voorzieningen voor de passage en wering van vis. Het bedrijf is partner voor waterschappen en waterbouwkundige organisaties die efficiëntie, rendement en het welzijn van vissen hoog in het vaandel hebben. Kortom, het bouwt aan een toekomst waarin het welzijn van onderwater-ecosystemen en het opwekken van duurzame energie vanzelfsprekend zijn.

Wat die innovaties zijn? Je moet verstand van zaken hebben, of over veel fantasie beschikken, om te begrijpen waar de innovaties voor staan, maar dit zijn ze: vijzelgemaal, vrije stromingsturbine, vijzelturbine, hevelvistrap, stroboscoop viswering, visveilige koelwaterinlaat, axiaalpomp, lagedruk waterturbine, stille scheepsschroef, aalhevel, airlift, en dan de laatste: rifkorf. Omdat genoemde innovaties zich verspreid over de wereld en onder water bevinden, is het in beeld brengen ervan onmogelijk.

Wél in Medemblik te zien: de waaier van de vrije stromingsturbine. Een imposant oranje ding met een doorsnee van 2 meter 40. ‘De getijdenturbine, die werkt als een windmolen maar dan onder water, maakt het mogelijk om met een goed rendement groene energie uit de getijdenstroming op te wekken zonder dat vissen daaronder lijden’, vertelt Manshanden. ‘In tegenstelling tot windmolens, die afhankelijk zijn van de wind, lawaai maken en gevaarlijk zijn voor vogels, is de getijdenturbine diervriendelijk, je hoort en ziet hem niet. En omdat de getijden niet aan verandering onderhevig zijn, weet je precies hoeveel stroom er wordt opgewekt.’

Binnenkort worden er veertig vrije stromingsturbines - daar kan de grootste walvis levend doorheen zwemmen - geplaatst onder een brug in Indonesië. Met een andere opdracht - het plaatsen van visvriendelijke pompen in Nieuw-Zeeland - haalde Manshanden de nationale televisie en daar is hij best trots op. Plannen hebben ze bij FishFlow Innovations genoeg. ‘Zo gaan we samen met een Belgisch bedrijf zoet water maken voor de Afrikaanse woestijn en loop ik met ideeën rond over energieopslag’, besluit Manshanden.

Fishflow Innovations ontwierp het technische gedeelte voor Delta21, het plan voor een waterkering, gemaal en afsluitbare kering tussen de Maasvlakte en Goeree-Overflakkee. Maar Fishflow timmert ook internationaal aan de weg. Het bedrijf heeft inmiddels ruim zeventig projecten in vijf landen gerealiseerd. De voordelen van de door Fishflow ontwikkelde vrijestromingsturbine zijn dan ook legio: