'We hopen het gat van de middenhuur te vullen'

Vandaag is het de derde keer sinds de woningen op Texel werden geplaatst, dat coöperatief directeur Rabobank Noord-Holland Noord Harry Nieuwenhuizen afreist naar het Waddeneiland voor een bezoek aan de betreffende locatie. We zitten op de boot. En al duurt de overtocht vanuit Den Helder slechts twintig minuten, tijd voor soep is er altijd.

‘Ik was erbij toen begin maart de eerste vrachtwagens met woningen in de haven arriveerden’, zegt Nieuwenhuizen. ‘Een behoorlijke happening. De huizen worden namelijk middels Convoi Exceptionnel getransporteerd. Een week later was ik van de partij toen de eerste woningen werden neergezet en nu gaan we de vorderingen bekijken.’ Het is de bedoeling dat Rabo SmartBuilds in tien jaar twaalfduizend modulaire, duurzame, verplaatsbare en innovatieve middenhuurwoningen in Nederland gaat plaatsen.

Texel heeft de primeur. ‘Toen Rabobank in 2022 met dit initiatief kwam, belde ik meteen de wethouder van Texel’, vervolgt Nieuwenhuizen. ‘Ook daar zit de woningmarkt vast. Er is weinig aanbod, geen doorstroming en de huizenprijzen zijn hoog.’ De hele woningmarkt is krap, maar zeker voor het middensegment is het zo goed als onmogelijk om een woning te vinden. Met alle gevolgen van dien.

‘De beroepsbevolking op het eiland neemt af’, zegt hij. ‘Jonge Texelaars die elders zijn opgeleid, kunnen niet terug, waardoor arbeidskrapte een groot probleem is. Ook voor de huidige Texelaars zijn er te weinig betaalbare woningen. Woningbouw vervult een sleutelrol in het bevorderen van de brede welvaart. Met onze woningen hopen we het gat van de middenhuur deels op te lossen.’ De soepkom is net op tijd leeg, we zijn in de haven. Onderweg naar Den Burg, waar de woningen staan, steekt er een lammetje met haar moeder over. ‘Hoe Texels wil je het hebben?’ lacht Nieuwenhuizen.

'Dat we als geldverstrekker nu de pet van woningbeheerder op hebben, is niet voor niets’, vervolgt hij. ‘Als bank zijn we heel actief op de woningmarkt, dus willen we ook onze verantwoordelijkheid nemen en meedenken aan oplossingen voor de wooncrisis. Met Rabo SmartBuildsblijven wij als bank eigenaar, beheerder en verhuurder. Dit om te voorkomen dat de prijzen de lucht in schieten. Zo kunnen we garanderen dat de woningen binnen het middenhuursegment blijven.'

We zijn gearriveerd bij Texelwende, de wijk in aanbouw. Dat het op het terrein modderig is, iets waar Nieuwenhuizen geen rekening mee had gehouden toen hij die ochtend zijn nette schoenen aantrok, deert hem niet. Hij heeft alleen maar oog voor wat hij ziet. ‘Een maand geleden stond hier nog maar één huizenblok, nu zijn dat er tien.’ Daar komt Remko van de Belt, wethouder Wonen bij de gemeente Texel, aangefietst. Zijn groene outfit past bij het landschap. Ook hij is onder de indruk.

‘Voor mijn gevoel heb ik twee keer met mijn ogen geknipperd en er staat een hele wijk’, begint hij. ‘Er zouden in tien weken honderdtwintig woningen geplaatst worden, die deadline halen we makkelijk.’ We lopen over het terrein en bekijken enkele woningen die al voorzien zijn van een keuken, badkamer en toilet. Van de honderdtwintig woningen die worden neergezet, zijn er vijftig bestemd voor de sociale huur, deze groep neemt woningcoöperatie Woontij onder haar hoede.

Van de andere zeventig blijft Rabobank de eigenaar. En er is voor elk wat wils. Potentiële bewoners van de woningen van Rabo SmartBuilds kunnen kiezen uit drie soorten woningen. De Familiehaven met drie slaapkamers en een oppervlakte van 78 vierkante meter, een Compacthuis met twee slaapkamers van 62 vierkante meter of een Comforthof, een gelijkvloerse woning van 78 vierkante meter met twee slaapkamers.

We nemen plaats in de bouwkeet, waar de wethouder van wal steekt. ‘Andere gemeenten doen vaak jaren over zo’n project als dit. Wij hebben in een heel korte tijd zóveel bereikt, daar ben ik trots op.’ Nieuwenhuizen knikt. ‘Dat we zo voortvarend te werk konden gaan, is te danken aan de gemeente die risico's heeft durven nemen én aan het enthousiasme van alle betrokkenen. Iedereen was bereid een stapje extra te zetten. En niet onbelangrijk, er is altijd onderling vertrouwen geweest.’

De woningen in Den Burg zijn bedoeld voor mensen die economisch en/of maatschappelijk verbonden zijn aan het eiland, waarbij voorrang wordt verleend aan mensen die bijvoorbeeld in het onderwijs, de zorg of bij de politie werken. Natuurlijk hopen Daan Eelman en Puck van Hardeveld, die zich hebben ingeschreven, dat ze één van de gelukkigen zijn die in aanmerking komen voor een middenhuurwoning.

‘Mijn vriendin is juf en ik ben slager’, vertelt Daan over de telefoon. ‘We wonen al ons hele leven op Texel en willen dolgraag samenwonen.’ Ook Merlijn Touw hoopt op een woning. Hij is één van de vele jonge Texelaars voor wie het onmogelijk is een betaalbare huurwoning te vinden. ‘Als matroos op de veerboot verdien ik niet genoeg om de huur te betalen van het dure huis waar ik nu woon. Dus moet mijn vader bijspringen en daar ben ik wel klaar mee.’

‘Ik wil mezelf kunnen onderhouden’, zegt Merlijn als ik hem bel. ‘Omdat niemand in de toekomst kan kijken, is de verplaatsbaarheid van de woningen een uitkomst’, vervolgt Van de Belt. ‘Voor dit project hebben we een termijn van veertig jaar vastgesteld. Dan kunnen de woningen in hun geheel worden opgepakt en elders neergezet. Handig, omdat de samenstelling van de inwoners, en daarmee de woningbehoefte, dan weer veranderd kan zijn.’

De woningen worden gebouwd door het in Brabant gevestigde bouwbedrijf Barli en komen kant en klaar aan op Texel. ‘Een andere reden voor de verplaatsbaarheid van de woningen is dat de besluitvorming sneller kan gaan, doordat het tijdelijke projecten betreft’, vult Nieuwenhuizen aan. ‘Let wel, het bouwproces mag dan anders zijn, de woningen voldoen wél aan dezelfde hoge kwaliteitseisen als permanente woningen die op een bouwplaats worden gebouwd.’

Het voordeel van het bouwen van woningen in een fabriek is dat er op de bouwplaats op Texel dan veel minder stikstof wordt uitgestoten. Daarnaast zijn de woningen gasloos, goed geïsoleerd, voorzien van een warmtepomp en zonnepanelen, en bestaan ze grotendeels uit hout. ‘Met hout leg je CO₂ vast en vermijd je de CO₂-uitstoot die vrijkomt bij de productie van traditionelere materialen zoals beton en staal’, zegt de wethouder.

‘Daarbij komt dat hout geen giftige stoffen bevat en in vergelijking met beton of staal lichter is, waardoor er minder brand­stoffen nodig zijn voor het transport. En last but not least, wonen in hout schijnt een positieve werking te hebben op onze gemoedstoestand.’ Dan neemt Nieuwenhuizen het woord weer. ‘Als straks alle huizen geplaatst zijn, wordt de wijk woonrijp gemaakt. Om de huurprijs te drukken én om het open karakter te behouden, komen er alleen kleine tuintjes bij de huizen.

De bewoners kunnen verder gebruikmaken van de openbare, groene ruimte. Er worden hofjes gecreëerd met bankjes, bomen en voor de kinderen zal er een speeltuintje zijn. Om het gebied klaar te maken voor heftige regenval komen er wadi’s, ofwel groene greppels. Na de zomer kunnen de eerste bewoners in hun huizen en eind dit jaar is alles bewoond.’

De wethouder kan niet wachten. ‘Als kind voer ik met mijn bootje door deze sloot’, wijst hij. ‘Toen bestond het landschap uit enkel akkers en weilanden. Er is dus flink gebouwd sindsdien, waarbij deze nieuwe wijk natuurlijk het huzarenstukje is.’ Als het aan de wethouder ligt, zijn deze woningen nog maar het begin. ‘Voor 2030 moeten er nog 630 extra woningen gerealiseerd worden op het eiland. Elk jaar een straatje erbij, is de gedachte. In de hoop dat dan alle Texelaars kunnen wonen in een huis dat bij hen past.’

Nieuwenhuizen sluit zich daarbij aan. ‘Breed bouwen is cruciaal. Dus niet alleen Vinex-wijken aan de rand van grote steden, maar ook huizen bouwen in kleine gemeenten, zodat de leefbaarheid daar op peil blijft. Denk aan detailhandel, onderwijs, verenigingen, maar ook het behoud van mantelzorg.’ Tot slot nog één vraag. Deze nieuwe wijk heet Texelwende. Waar komt de naam vandaan? ‘Texel lijkt me een logische en wenden staat voor beweging, voor verandering. Een andere manier van bouwen en van wonen, dat is wat we hier doen’, eindigt de wethouder.