Biobased bouwen smaakt naar meer

Het nieuwe normaal. Dat durft Anja van der Sijde, directeur van woonstichting De Zes Kernen, wel te voorspellen als ze terugkijkt op de bouw van de genoemde woningen in Abbenbroek (één van de zeven kernen op Voorne-Putten waarin de woningcorporatie actief is). Het was een zeer geslaagde pilot die De Zes Kernen in nauwe samenwerking realiseerde met Bouwonderneming Stout en voor Van der Sijde zelf werd daarmee een al langer gekoesterde ambitie werkelijkheid. ‘Jaren geleden zag ik een bouwproject dat werd uitgevoerd met cross laminated timber: samengeperst hout met de stevigheid van beton en een even geringe brandbaarheid.’Dat materiaal opent perspectief in een tijd waarin het verminderen van de maatschappelijke (CO2-) footprint steeds belangrijker wordt. En het verschil wordt niet alleen gemaakt met het bouwmateriaal zelf, benadrukt Anja van der Sijde. ‘De hele constructie wordt prefab gemaakt en hoeft op de locatie zelf alleen nog maar in elkaar gezet te worden. Voor deze woningen werd alles met drie vrachtwagens gebracht en de bouw werd hoofdzakelijk door timmerlieden gedaan. Het is daardoor veel rustiger op de bouwplaats, wat fijn is voor de buurt. En de CO2-uitstoot tijdens de bouw neemt erg af. Alleen de fundering van beton is nog nodig.’

Voor De Zes Kernen was dit de eerste kennismaking met biobased bouwen in de praktijk. Bouwonderneming Stout werd met zorg uitgekozen als partner in het project: een partij die de nieuwsgierigheid naar een biobased pilot deelde. ‘Wij hebben in ons strategisch plan uit 2021 gezegd dat we voor 2025 een biobased project, met een casco van hout, wilden realiseren’, zegt commercieel directeur Jan Korevaar. ‘Een project met drie woningen is voor ons eigenlijk erg kleinschalig, maar het bood ons en De Zes Kernen wel de kans om onze wederzijdse ambitie waar te maken. We hebben allebei de nek uitgestoken en zijn de mogelijkheden gaan onderzoeken.’

De uitkomst: niets dan enthousiasme. Korevaar: ‘Dat gold allereerst voor onze timmerlieden, want de bouw is schoon, droog en stofvrij. Je zet alles met een schroeftol in elkaar. Toen de bouw eenmaal klaar was hebben we de woningen aan professionele partijen laten zien en dat heeft tot een enorme spin-off geleid. We hebben zo’n tien nieuwe biobased projecten in voorbereiding en ontwikkeling: woningen, bedrijfspanden, tot een toren in Rotterdam aan toe. Er is heel veel mogelijk met houtbouw.’

‘Voor onze organisatie vraagt het vooral een aangepaste engineering. Een voorbeeld is het anders inrichten van het leidingverloop in de woningen, want je kunt de installatie niet meer helemaal in beton gieten. Daar moet je dus een alternatieve oplossing voor vinden. Het is anders denken, maar prettig anders’, lacht Jan Korevaar.

Er zat een kleine restrictie aan het wonen in drie woningen van De Zes Kernen: om de houten uitstraling te benadrukken mogen huurders de muren niet verven of behangen. ‘Dat vindt niet iedereen mooi’, weet Anja van der Sijde, ‘maar er zijn genoeg mensen die het juist wel mooi vinden. Dat is een kwestie van smaak. Met de warmtepompen en zonnepanelen is het binnenklimaat heel prettig en door de lage energiekosten valt de huurprijs gunstig uit. De prijs van het hout is nog vrij hoog, maar dat is normaal bij nieuwe ontwikkelingen als deze. Zonnepanelen zijn nu ook veel goedkoper dan tien jaar geleden.’

Korevaar vult aan: ‘Zodra de CO2-belasting zwaarder gaat wegen voor de bouw wordt hout ook kostentechnisch interessanter. Het is een volwaardig alternatief en zal een deel van de markt gaan bepalen. Wij hebben al een eigen Stout-houtmerk gelanceerd voor het biobased bouwen.’ Van der Sijde besluit: ‘Als wij kansen zien voor een vervolg zullen we daar scherp op zijn, want dit smaakt zeker naar meer!’

Tijdens een mede door Rabobank georganiseerde inspiratiesessie Van Land tot Pand heeft Martine de Jong, business development manager bij de Rabobank, een kijkje in de woningen genomen met een aantal relaties die zich verdiepen in de verbouw, verwerking en toepassing van biobased materialen. ‘De partijen zitten nog middenin de zoektocht naar de opbouw van een toekomstbestendige keten waarbij voor iedere schakel een gezond verdienmodel gerealiseerd kan worden. Het project in Abbenbroek is een inspirerend voorbeeld; het was waardevol om dat te kunnen bekijken en te horen over de ervaringen van de woningcorporatie en de bouwer. We zijn De Zes Kernen dankbaar dat we de woningen mochten zien en dat ze ons meenamen in het proces dat ze hebben doorlopen.’