Een voorwaarts gesprek over de landbouwtransitie

“Het voelt als stilte voor de storm.” “Dit is echt een tussenperiode.” En: “We zijn een uitstervend ras.” Zittend aan houten picknicktafels bij Studiecentrum de Vor in Snelrewaard en aan een vergadertafel in ons pand in Barneveld delen de agrarisch ondernemers hun zorgen met elkaar. “Ogenschijnlijk is er niets aan de hand”, vertelt een eigenaar van een melkveebedrijf in Hekendorp. “De natuur floreert, het stikt van de vogels en de koeien staan in de wei. Alleen hangt er een belangrijke opdracht van de overheid boven ons hoofd. Daar ben ik iedere dag mee bezig. Deze bijeenkomst is een mooie kans om hierover te sparren.”

Tijd om met elkaar te praten is er vandaag genoeg. Dat is ook precies het idee achter de lunchbijeenkomsten in Snelrewaard en Barneveld, vertelt Michiel Klompenhouwer, directeur Food & Agri bij Rabobank. “Agrarisch ondernemers staan voor heel belangrijke, maar moeilijke keuzes. Wij helpen en adviseren ze graag met alle veranderingen die op hen afkomen. Maar om samen stappen te zetten, is er openheid nodig. Met deze lunchbijeenkomst hopen we die te creëren en te zorgen voor een voorwaarts gesprek over de toekomst. Ook is dit voor agrarisch ondernemers een mooie gelegenheid om collega’s te spreken die in hetzelfde schuitje zitten.”

Een ondernemer met een melkveehouderij, kinderopvang en woonzorg uit Hekendorp vertelt: “Deze onzekere periode heeft veel invloed op ons ondernemerschap. We stellen keuzes uit, waardoor we toch een beetje stil blijven staan. Dat we niet weten wat er komt, geeft een onbestemd gevoel. Het maakt me onrustig.” Een melkveehouder in Haastrecht, voelt diezelfde onrust: “Over honderd jaar is iedereen natuurbeheerder, dat is wat de overheid wil. Met die vooruitblik moet je leren omgaan. Bij deze transitie is het dan ook heel belangrijk om in mogelijkheden te blijven denken.”

Over die mogelijkheden gaat de presentatie van Michiel Klompenhouwer. Moet je omschakelen naar meer extensieve bedrijfsvoering of biologische landbouw? En is het verstandig om te investeren in innovatie en verduurzaming, of kun je beter stoppen? Aan de hand van een aantal oplossingsrichtingen staan de deelnemers hierbij stil. Michiel Klompenhouwer: “Met deze richtingen hopen we je te inspireren om te kijken naar wat er wél kan. Want zoals ik graag zeg: begin met doen wat nodig is, doe dan wat mogelijk is en plotseling doe je het onmogelijke.”

Na de presentatie gaan de agrarisch ondernemers in groepjes uit elkaar om tijdens de lunch kennis en ervaringen uit te wisselen. Bij ieder gesprek zit een adviseur of accountmanager van Rabobank Food & Agri om het gesprek te leiden en mee te denken vanuit hun expertise. Dit zijn bekende gezichten voor de agrarisch ondernemers. Een deelnemer vertelt: “Ik spreek mijn adviseur regelmatig over leningen en verzekeringen. We appen soms zelfs.”

Ruim een uur later is de lunch op en zijn de belangrijke gesprekken gevoerd. Onderwerpen als de stikstofproblematiek, gebiedscoöperaties en mestverwerking zijn voorbijgekomen. De opvallendste ideeën worden plenair nabesproken. Het idee van een van de melkveehouders leeft bij veel collega’s: samen een gebiedscoöperatie oprichten. “We moeten de provincie overtuigen dat wij op de werkvloer het verschil kunnen maken. Door onze krachten te bundelen en samen ideeën aan te dragen, hebben we de grootste slagingskans. Hopelijk kunnen we dan zoveel mogelijk betrokken zijn bij de besluitvorming.”

De mogelijkheden die vandaag zijn geopperd, maken Michiel Klompenhouwer enthousiast: “Iedereen had een hele constructieve houding. Vandaag ging het niet alleen over kritiek op het beleid, maar werd er vooral de hoe-vraag gesteld. Daar kom je veel verder mee dan met de waarom-vraag. De lunchsessie had moeiteloos nog drie keer zo lang kunnen zijn, want er is nog genoeg te bespreken. Een goed teken én het bewijs dat we zulke bijeenkomsten vaker moeten organiseren.”

Heb je een vraag over de landbouwtransitie? Mail dan naar communicatie.mn@rabobank.nl. Wij denken graag met je mee.

Bekijk de opnames die gemaakt zijn tijdens deze sessies.