Coöperatie Biogas Vinkenbuurt/Witharen ontvangt bijdrage uit lokaal Coöperatief Dividend van Rabobank Vaart & Vechtstreek

‘Het is allemaal begonnen op Koningsdag 2023’, aldus melkveehouder Ronald van der Horst (42 jaar) uit buurtschap Witharen in de gemeente Ommen. ‘Ik zat met een groepje melkveehouders aan een drankje, toen één van de aanwezigen vertelde dat hij binnenkort op zijn bedrijf voorlichting zou krijgen over mestvergisting. Als we wilden, mochten we wel aansluiten.’ En zo gebeurt het dat Ronald samen met vijf collega-melkveehouders de week daarop de eerste stappen zet in de wereld van monomestvergisting (waarbij alleen dierlijke mest wordt vergist). ‘Na het bezoek van die voorlichter zijn we als groep melkveehouders naar de Coöperatie IJskoud in Deurningen gegaan om te kijken hoe mestvergisting in de praktijk werkt. Met het oog op de toekomst van onze bedrijven werden we allemaal best enthousiast van wat we te zien en te horen kregen.’

Monomestvergisting biedt namelijk meerdere voordelen, zo ontdekt Ronald. ‘Door als melkveehouder dagelijks de verse koeienmest uit de stallen in een mestvergister te verzamelen, kunnen micro-organismen er in combinatie met warmte voor zorgen dat er biogas wordt opgewekt. Dit biogas kan je vervolgens verwerken tot groen gas, waarna energieleveranciers dit groen gas van ons kopen, met hun gewone gas mengen en zo kunnen voldoen aan de bijmengverplichting vanuit de overheid. Dankzij de inkomsten uit het biogas wordt monomestvergisting dus een onderdeel van ons businessmodel.’ Daarnaast speelt mestvergisting ook een positieve rol in de landbouwtransitie, aldus Ronald. ‘Door dagelijks onze stallen te ‘ontmesten’ en de mest te vergisten, zorgen we voor een aanzienlijke reductie van de ammoniak- en CO-uitstoot en verminderen we onze milieubelasting. Bovendien kunnen we het restproduct (digestaat) na de vergisting alsnog over het land uitrijden, zodat we zo’n 20 procent minder kunstmest moeten gebruiken, wat opnieuw goed is voor het milieu en onze portemonnee. Dat zijn dus drie belangrijke vliegen in één klap. En dat zorgt ervoor dat het spontane idee van Koningsdag 2023 zich heeft ontwikkeld tot een kansrijk initiatief.’

Voordat dit kansrijke initiatief in de praktijk kan worden gebracht, moeten Ronald en zijn collega-veehouders wel eerst een intensief voortraject afleggen, zo ontdekken zij gaandeweg. ‘Allereerst hebben we de andere veehouders in Witharen en Vinkenbuurt de kans geboden om ook mee te doen, wat resulteerde in nog eens negen deelnemers. Vervolgens hebben we gezamenlijk de Coöperatie Biogas Vinkenbuurt/Witharen opgericht en een vijfkoppig bestuur aangewezen, waarbij ik de rol van voorzitter op me heb genomen.’

Na dit formele deel kan het bestuur zich gaan focussen op de bestemmingsplannen en de benodigde bouwvergunningen. Ronald: ‘Dat heeft aardig wat voeten in de aarde. Naast het feit dat elke deelnemer een eigen mestvergister op zijn erf krijgt, moet het biogas van de vijftien deelnemende veehouderijen via een leidingentracé van zo’n 21 kilometer naar een centraal punt worden getransporteerd, waar het biogas in een gasopwerkinstallatie wordt gezuiverd en opgewerkt tot groen gas. Daarna wordt dit groen gas getransporteerd naar het elektriciteitsnet van een energieleverancier.’ Alleen al het onderzoek naar de manier waarop de gewenste leidingen kunnen worden aangelegd, kost veel tijd en geld. Gelukkig krijgt de coöperatie hulp van zelfstandig projectondersteuner Maria Jongkind uit Vinkenbuurt. ‘Er zijn in Nederland wel meer projecten op het gebied van monomestvergisting, maar als alles doorgaat wordt dit één van de grootste biogashubs in Nederland. In mijn rol zorg ik er vooral voor dat alle afspraken worden vastgelegd en afgesproken deadlines worden gehaald.’

Daarnaast moet het project natuurlijk ook nog worden gefinancierd, zo benadrukt Maria. ‘Het aanvragen van een bouwvergunning kost geld, net als het inwinnen van advies. En we hebben bijvoorbeeld informatieavonden voor de omwonenden georganiseerd, zodat zij precies weten wat we van plan zijn. Vooralsnog heeft de coöperatie geen inkomsten en dus moeten de deelnemers zelf investeren in het voortraject.’ Gelukkig krijgen Ronald en zijn collega-veehouders ook op financieel vlak welkome ondersteuning, zo vertelt de veehouder. ‘De gemeente Ommen heeft ons bijvoorbeeld geholpen met een achtergestelde lening, die we alleen moeten terugbetalen als het project daadwerkelijk doorgaat en we inkomsten gaan genereren. Daarnaast worden er we diverse subsidies aangevraagd én hebben we met succes een aanvraag ingediend bij het lokaal Coöperatief Dividend van Rabobank Vaart & Vechtstreek.’

Als ledenraadslid bij Rabobank Vaart & Vechtstreek maakt Berto Meeuwissen deel uit van de commissie die de aanvragen vanuit het werkgebied beoordeelt. Hij legt uit waarom Coöperatie Biogas Vinkenbuurt/Witharen een bijdrage van €15.000,- uit het lokaal Coöperatief Dividend ontvangt. ‘Als coöperatieve bank geven we ieder jaar een deel van onze winst terug aan de samenleving, waarbij Rabobank vooral bij wil dragen aan de thema’s Duurzaam wonen, Duurzaam ondernemen, Financieel gezond leven, Banking4Food en de Energietransitie. De aanvraag van Coöperatie Biogas Vinkenbuurt/Witharen sluit zowel aan op het thema Duurzaam ondernemen, als op Banking4Food en de Energietransitie. Vandaar dat we er als commissie snel uitwaren en een bijdrage hebben toegezegd, zodat deze veehouders een financieel steuntje in de rug krijgen om de opstartkosten van dit project te kunnen betalen.’

Als alles meezit, gaat Coöperatie Biogas Vinkenbuurt/Witharen vanaf 2026 daadwerkelijk biogas uit mest produceren. ‘Samen hebben de vijftien veehouders ongeveer 2.300 koeien die gezamenlijk genoeg mest produceren om jaarlijks ongeveer 1,6 miljoen kuub groen gas te gaan leveren’, aldus Ronald. ‘Dat is zo’n vijftien procent van de totale hoeveelheid groen gas die de gemeente Ommen jaarlijks verbruikt. Daarmee zorgen we er niet alleen voor dat we inkomsten genereren waarmee we onze veehouderijen in stand kunnen houden, maar leveren we ook een aanzienlijke duurzame bijdrage voor onze gemeente. En dat zien wij als een win-winsituatie.’

Heb jij net als Coöperatie Biogas Vinkenbuurt/Witharen een lokaal initiatief dat een positieve impact heeft op uitdagingen rondom de energietransitie, financieel gezond leven, duurzaam wonen, het voedselvraagstuk of duurzaam ondernemen? En kun je daarbij wel wat financiële steun gebruiken? Stuur dan een mailtje naar communicatie.mon@rabobank.nl om in gesprek te gaan met één van onze ledenraadsleden.

Op de foto van links naar rechts:
Berto Meeuwissen, Ronald van der Horst en Maria Jongkind