GIGA Storage spaart energie met reusachtige opslagsystemen
Wanneer kunnen we het tijdperk van de fossiele brandstoffen definitief achter ons laten en overstappen op groene energie? Het antwoord komt misschien wel van GIGA Storage, een jong bedrijf dat giga-grote batterijen ontwikkelt voor de opslag van door zon en wind opgewekte energie. Ondanks de spannende uitdagingen en complexe procedures die bij deze vorm van energieopslag komen kijken, gelooft CEO Ruud Nijs heilig in zijn energieopslag-business. “Ons ultieme doel is om kolen- en gascentrales eindelijk te kunnen afschakelen.”
Meer beschikbare groene energie & het begin van het einde van fossiele brandstoffen
Dat de transitie naar hernieuwbare, ‘schone’ energie een van de prioriteiten van de huidige tijd is, mag geen nieuws meer zijn. Er worden aan de lopende band zonnevelden en windparken uit de grond gestampt om ons van duurzame elektriciteit te voorzien. Maar er is één probleem: de opslag. Want energie opgewekt door elementen als zon en wind, kent natuurlijk een grillige verschijningsvorm. Op het ene moment zorgen windstoten en zonnestralen voor grote hoeveelheden energie, terwijl de oogst bij een dik pak wolken en weinig wind maar mager is. En de vraag naar energie hangt ook nog eens niet samen met het weer. Daarom is het van belang dat de opgewekte energie óók wordt opgeslagen. Want hoe meer voorraad, hoe vaker we ons op deze hernieuwbare bron kunnen beroepen.
De uitdagingen van energieopslag
Helaas blijkt de markt voor energieopslag in Nederland nog in de kinderschoenen te staan. De businesscase voor opslagsystemen is complex, vergunningsprocedures verlopen traag en er is veel geld nodig om de boel te realiseren. Zo kost het plaatsen van een batterij van 48 megawattuur (MWh) al snel 25 miljoen euro, omdat er maar liefst 6.250 kilogram van de metaalsoort lithium voor nodig is. Maar dat is niet het enige: de winning van de grondstof is om meerdere redenen problematisch. Zo is de vraag ernaar in de afgelopen jaren geëxplodeerd en komt lithium vaak uit arme of politiek instabiele landen, waar de mensenrechten en het milieu zwaar onder druk staan. De EU werkt inmiddels aan ethisch verantwoorde winning van deze grondstof en er wordt met andere materialen geëxperimenteerd. Maar tot die tijd maken de prille omstandigheden in een onvoorspelbare markt het lastig om nu al grote investeringen op de korte termijn te doen. Terwijl de energietransitie daar juist om vraagt.
Negenduizend huishoudens in één opslagsysteem
Toch is GIGA Storage optimistisch over de toekomst van de batterij-opslag. Dat valt te lezen in het ambitieuze mission statement dat op de website prijkt: ‘Met giga-batterijen de weg vrijmaken om kolen- en gascentrales af te schakelen.’ Om dat ultieme doel te bereiken, investeert het bedrijf momenteel in zowel projecten voor de optimalisatie van de energievoorziening als netstabiliteit. En intussen worden er partnerschappen gesloten met Eneco en financiële sponsors Rabobank en het Triodos Energy Transition Europe Fund.
“Onze ambitie is om het grootste duurzame elektriciteitsopslagbedrijf van Europa te worden”
In oktober vorig jaar rondde GIGA Storage de bouw van de grootste batterij van Nederland af: de GIGA Buffalo, een opslagsysteem met een vermogen van 25 megawatt (MW) en 48 MWh. De hoeveelheid energie die jaarlijks in deze batterij kan worden vastgelegd is te vergelijken met het jaarlijkse energieverbruik van ruim negenduizend huishoudens. En daarmee kan tot wel 23 duizend ton aan CO-uitstoot per jaar worden bespaard.
Europa’s grootste duurzame elektriciteitsopslagbedrijf
Voor de bouw van dit adembenemende energieproject verstrekte Rabobank het grootste deel van de lening, naast een investering van het Triodos Energy Transition Europe Fund. Overigens is dit de eerste batterij die Rabo in eigen land financiert – in 2019 financierde de afdeling Project Finance al een batterij in de VS. Inmiddels heeft de bank wereldwijd meer dan 3 GW aan batterijvermogen gefinancierd: zes in de VS, zeven in Europa en 1 in Azië.
“Onze ambitie is om het grootste duurzame elektriciteitsopslagbedrijf van Europa te worden”, zegt Nijs. “Met steun van onder andere Rabobank zijn wij nu in staat om deze grote stap naar nog grotere energieopslag te zetten. Sommige toekomstige batterijen worden nóg groter en kunnen aan meerdere partijen tegelijk worden verhuurd.”
Een batterij aan knappe koppen
Eind vorig jaar nam Rabobank via investeringstak Rabo Investments een minderheidsbelang in GIGA Storage. Hiermee is Rabobank de eerste formele investeerder aan de aandeelhouderstafel. Toch ligt de nadruk bij Rabobank als ‘financieel adviseur’ ook regelmatig op dat tweede woord. Want de diepgravende kennis van collega’s van RaboResearch, die onlangs nog een studie over het verdienmodel voor batterijen publiceerden, kwam goed van pas bij het slijpen aan een duurzaam businessmodel.
Hetzelfde geldt voor het netwerk van Rabo. Zo is de bank bijvoorbeeld huisbankier van Elestor, een jong Arnhems bedrijf dat zich richt op de ontwikkeling van een nieuwe batterijtechnologie met een veel lagere uitstoot. Nijs heeft al aangegeven dat hij graag overstapt naar bouw met de meest verantwoorde materialen, zodra die nieuwe technologie beschikbaar en betaalbaar is.
“We hebben voor een groei-investering in GIGA Storage gekozen omdat we geloven dat een flexibele opslag cruciaal is voor de energietransitie”, zegt Malaya van Ruitenbeek van Rabo Investments. “Het team van GIGA Storage heeft bewezen de juiste partners en werknemers aan zich te kunnen binden, waardoor het bedrijf niet alleen effectief is als projectontwikkelaar, maar ook een aantrekkelijke businesscases in een jonge markt heeft ontwikkeld. Als mede-aandeelhouder focussen wij op het financieren van de ambitieuze ‘projectpijplijn’ en het beheersbaar houden van de snelle groei van het bedrijf, zodat het op de korte én lange termijn een succesvolle speler in de grootschalige energieopslag kan zijn.”