Afrika | Kleinschalige boeren
Hoe biologische certificering Oegandese koffieboeren helpt
Veel Afrikaanse ondernemers lopen tegen dichte deuren in hun zoektocht naar financiering. Ze hebben te weinig middelen. Toegang tot een niche kan van levensbelang zijn, net als een beetje geluk. In Oeganda vond koffie-coöperatief ACPCU dat geluk.
John Nuwagaba en zakenpartner Stanley Manirigaba richtten in 2007 de Ankole Coffee Producers Cooperative Union (ACPCU) op. Het bedrijf moest het niet hebben van het schamele bedrijfskapitaal van 900 Amerikaanse dollars. Algemeen directeur Nuwagaba bouwde zijn bedrijf op minder tastbare middelen, zoals vertrouwen.
De kracht van vertrouwen
Het was niet alleen essentieel om het vertrouwen van de deelnemende boeren te winnen, ook hun zelfvertrouwen moest groeien. Allereerst regelde Nugawaba fairtradecertificering voor alle leden. Dat vergrootte de toegang tot de koffiemarkt en het droeg bij aan Nuwagaba’s persoonlijke missie: het leven van Oegandese boeren verbeteren.
Vervolgens was het de uitdaging om voldoende koffie te vergaren voor de eerste bestelling. Ook al kon ACPCU haar leveranciers nog niet betalen, toch overtuigde Nuwagaba de coöperaties ervan koffie te leveren. De boeren leverden in totaal dertig ton koffie – een onomstotelijk bewijs van hun geloof in Nuwagaba’s visie. Uiteindelijk duurde het drie maanden voordat ACPCU betaling ontving. Die werd direct aan de leden uitgekeerd. Hun vertrouwen bleek niet tevergeefs.
“Een onverwachte boost. Dankzij dat startkapitaal konden we snel groeien.”
Een gat in de markt: biologische robusta
Nuwagaba ontdekte dat biologische arabicakoffie een hoge prijs opleverde, maar dat de markt voor biologische robusta – een sterkere koffieplant – minder ontwikkeld was. Hij zag een gat in de markt voor ACPCU en schreef een voorstel om deelnemende koffieboeren tot biologische productie te bewegen. Een toevallige ontmoeting met Rabo Foundation resulteerde in een subsidie die deze overstap bekostigde. Nuwagaba: “Een onverwachte boost. Dankzij dat startkapitaal konden we snel groeien.”
Terwijl ACPCU bezig was met de certificering, had Nuwagaba een andere toevallige ontmoeting – ditmaal met een inkoper van biologische koffie op een conferentie. De koper nodigde Nuwagaba uit contact met hem op te nemen zodra de certificering rond was. Diezelfde koper kocht de eerste container gecertificeerde biologische koffie van ACPCU. Inmiddels overstijgt de vraag naar ACPCU’s biologische koffie bijna de huidige productiecapaciteit.
Coöperatieve groei
De verkoop van ACPCU’s koffie nam geleidelijk toe. De fairtradepremie ging direct terug naar de coöperatieven. Leden besloten die te investeren in sociale initiatieven zoals scholen en gezondheidsklinieken, maar uiteraard ook in ACPCU en de coöperatieven zelf. Rond 2010 had ACPCU voldoende kapitaal en cashflow voor een lening ter waarde van 200.000 Amerikaanse dollar van Rabo Foundation. Met die lening bouwde het coöperatief een fabriek en betaalde het tijdelijk de boeren die lid waren.
Het begon allemaal in 2008 met één container koffie, geleverd door 3500 leden van tien coöperaties. Anno 2018 is ACPCU volop in de race. In 2016 exporteerde het meer dan tweehonderd containers biologische fairtradekoffie, afkomstig van meer dan 10.000 koffieboeren in twintig coöperaties. Wendbaarheid, visie en vertrouwen hebben hun vruchten afgeworpen. Maar ook, niet te vergeten, een beetje geluk.