De Koekfabriek bakt het op eigen kracht

‘Nieuwsgierigheid. Dat ligt aan de basis van de Koekfabriek. Een paar jaar geleden werd ik gevraagd om met mijn horeca-ervaring mee te kijken naar een horecaconcept van een zorginstelling. Ik had me tot dan nooit beziggehouden met de onderwerpen ‘arbeidsparticipatie’ en ‘mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt’.’

‘Ik was verbaasd hoe ingewikkeld zorginstellingen en de overheid het maken voor mensen om te participeren. Het is niet erg om belastinggeld te betalen wanneer dat leidt tot goede opvang en zorg voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Maar wanneer geld wordt verspild aan bijvoorbeeld veel te dure zorgondernemingen, gaat er in mijn ogen iets mis.’

‘Als ondernemer zag ik een kans voor een bedrijf dat op dit gebied als voorbeeld dient voor andere ondernemingen. Want als elk bedrijf in Nederland iemand aanneemt met een randje, is een groot deel van het probleem opgelost. Zo zag de Koekfabriek het licht – we creëren werk voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. We maken gewoon winst, maar streven als social enterprise niet naar winstoptimalisatie. Overigens noem ik het liever ‘impactondernemen’. Aan de term sociaal ondernemen kleeft voor mij te veel het gevoel dat het gaat om het opstrijken van zorggelden. Terwijl ik daar juist fel op tegen ben.’

‘De Koekfabriek is in 2013 opgericht om impact te maken op het gebied van arbeidsparticipatie. Veel andere concepten draaien op zorggeld. In ons geval worden alle kosten en baten gedragen door de Koekfabriek zelf. Wel hebben we afspraken met zorgpartijen dat mensen die begeleiding nodig hebben deze ook ontvangen. We werken daarvoor het liefste samen met kleine zorgaanbieders, die ook transparant zijn in hun kostenstructuur.’

‘In 2016 openden we de eerste winkel van de Koekfabriek. Inmiddels hebben we vier vestigingen: één bakkerij en drie winkels. Onze ambitie is om de komende vijf jaar te groeien naar vier of vijf winkels. We hebben tussen de 80 en 100 mensen aan het werk. Zij werken bij de Koekfabriek binnen hun eigen mogelijkheden. Het mooie is: we vouwen hier geen zwaantjes die later in de prullenbak terechtkomen. Iedereen levert een bijdrage aan een echt product. De komende tijd hopen we het aantal medewerkers verder uit te breiden, zodat we een nog groter verschil kunnen maken.’

‘Voor nieuwe medewerkers kijken we sinds kort ook naar de kleine groep mensen die echt heel moeilijk aan werk komen. Het grootste deel van de mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt lukt het uiteindelijk om een baan te vinden. Een klein deel loopt vast in het complexe participatiesysteem. Wij willen kijken of we ook hun een plaats kunnen bieden.’

‘Naast de bakkerij hebben we een onafhankelijke stichting opgericht waar deze mensen zich kunnen melden. Als het ook maar even kan, gaan ze dan aan de slag in de bakkerij. Zorg en begeleiding die ze daarbij nodig hebben betalen we in principe vanuit de Koekfabriek. Zo houden wij de controle. Vinden we later alsnog instanties die een deel van de kosten voor hun rekening willen nemen? Dan is dat meegenomen. Maar dan zijn deze mensen alvast aan het werk.’

‘Rabo Foundation verstrekte een lening tegen gunstige voorwaarden. Deze vorm van financiering vind ik duurzaam – wij betalen het geld terug en zij kunnen dit weer inzetten voor andere sociaal ondernemers. We hadden ook een gewone lening kunnen aanvragen bij een bank, maar de voorwaarden zijn dan voor ons een stuk minder gunstig. Bovendien: Rabo Foundation denkt echt met ons mee. Tijdens de eerste twee jaar van de coronapandemie hadden we het best zwaar. Dat ze toen de rentebetalingen en aflossingen op pauze hebben gezet, heeft ons absoluut geholpen.’

1. Geef het goede voorbeeld. Je kunt vanaf de zijlijn tomaten gooien, maar bereikt meer als je zelf laat zien hoe het anders kan.

2. Stel duidelijke doelen – op het vlak van sociaal rendement, maar zeker ook op het vlak van bedrijfseconomisch rendement.

3. Behoud je focus. Naast het bieden van banen ook nog eens overstappen op een volledig biologisch assortiment? Leuk voor later, nu leidt het alleen maar af.