Beleggen in gestructureerde producten

Aandelen, obligaties of fondsen: je hebt ontzettend veel keuze als belegger. Maar wist je ook dat er combinaties zijn van verschillende type beleggingen? Zo kun je beleggen in gestructureerde producten. Wil je weten wat dit zijn en hoe het werkt? We leggen het hieronder graag aan je uit.

Wat zijn gestructureerde producten?

Gestructureerde producten zijn beleggingsproducten die bestaan uit een combinatie van verschillende type beleggingen. Vaak een obligatie en een optie, maar er zijn ook andere combinaties mogelijk.

Er zijn gestructureerde producten die kans geven op een hoger rendement, maar ook een hoger risico hebben. Ook zijn er producten die juist het risico op waardeverlies verminderen, maar dat gaat vaak ten koste van de opbrengsten. Een voorbeeld hiervan is een gestructureerd product waarbij zowel het verlies als het rendement maximaal 10% van de inleg is.

Hoe werken gestructureerde producten?

Gestructureerde producten worden door grote financiële instellingen samengesteld en aan beleggers verkocht. Wanneer je als belegger een gestructureerd product koopt van een financiële instelling kun je dit product meestal weer doorverkopen aan andere beleggers. Gestructureerde producten kennen verschillende kenmerken. Denk hierbij aan:

Vastgestelde looptijd

Coupon: het rentepercentage dat periodiek wordt uitbetaald.

Hoofdsom: de nominale waarde van het gestructureerde product.

Onderliggende waarde: de beleggingen waaruit het gestructureerde product bestaat, bijvoorbeeld obligaties of opties.

Een complex product

Gestructureerde producten zijn vaak complex waardoor beleggers de risico’s kunnen onderschatten. Het is belangrijk dat je goed begrijpt waarin je belegt. Daarom testen wij je kennis over gestructureerde producten aan de hand van een kennis- en ervaringstoets. Zo voorkom je dat je een product koopt wat mogelijk niet bij je past.

Risico's van gestructureerde producten

Gestructureerde producten hebben een aantal risico's, zoals:

Geen rechten in betrekking tot de onderliggende waarde. Je hebt als belegger bijvoorbeeld geen recht op rente of dividend.

Kredietrisico. Het kan zijn dat je een gedeelte (of de gehele) hoofdsom kwijtraakt wanneer de uitgevende partij in financiële nood komt.

Liquiditeitsrisico bij verkoop van het gestructureerde product. Het kan zijn dat er weinig vraag is naar het product waardoor de spreadkosten hoog kunnen zijn.

Het kan zijn dat de kosten van het product lastig te achterhalen zijn. Vaak zitten deze verwerkt in de prijs van het product. Hierdoor is het meestal minder transparant dan bij traditionele beleggingen.

De financieringskosten betaald door de uitgevende partij worden in de prijs verwerkt.

Veel gestructureerde producten maken gebruik van geschreven puts. Als belegger loop je dan het volledige aandelenrisico als de aandelen sterk in waarde dalen.

Voorbeeld van een gestructureerd product

Een voorbeeld van een gestructureerd product is een Autocallable Note (ACN). Hieronder lees je meer over dit product.

Bij een Autocallable Note (ACN) wordt er op vooraf vastgestelde momenten automatisch bepaald of de ACN vroegtijdig wordt afgelost waarbij de hoofdsom (en vaak de coupon) van de ACN wordt uitbetaald. Net als bij gewone notes kunnen ACN’s ondanks hun vooraf vastgestelde einddatum ook vroegtijdig worden afgelost.

Voorbeeld van een ACN

Een Autocallable Note met een looptijd van 8 jaar biedt een coupon van 4% die elk jaar wordt uitgekeerd als de AEX hoger staat dan die bij de start. Zolang de index niet meer dan 50% is gedaald vanaf uitgifte, is de hoofdsom gegarandeerd op einddatum. Wanneer de AEX bij een jaarlijkse observatiepunt meer dan 30% boven de startwaarde staat, wordt de note vroegtijdig afgelost.

Waar kan je als belegger op letten bij gestructureerde producten?

Wanneer je gaat beleggen in gestructureerde producten is het vooral belangrijk om goed door te hebben wat je koopt. Zaken waar je als belegger op kunt letten zijn:

De index die gebruikt wordt. Is het een prijsindex of een index op basis van totaal rendement? Bij een prijsindex loop je de uitgekeerde dividenden mis.

De kredietwaardigheid van de uitgever.

Het verhandelen van de producten. Kun je dit makkelijk doen op de secundaire markt?

De termijnstructuur van de onderliggende waarde. Als de termijnkoers sterk afwijkt van de huidige koers zal dit de koers sterk beïnvloeden. Vooral bij grondstoffen kan dit het geval zijn, maar ook bij bijvoorbeeld aandelen met een hoog dividend.

Veelgestelde vragen

Bij 'de olieprijs' wordt in feite gesproken over de kosten van levering op korte termijn (de spotprijs). Maar er zijn ook prijzen voor levering op langere termijn (de termijnkoers). Wie de spotprijs wil volgen, zal een kortlopende future kopen. Maar die loopt elke maand af. Tenzij je de olie daadwerkelijk wilt afnemen (en dus opslaan), zul je de future dan moeten verkopen en die van de volgende maand aankopen. Dat noemen we doorrollen. De kosten daarvan kunnen meevallen als de prijs over een maand op de termijnmarkt lager is. Maar als die bijvoorbeeld $1 hoger is, ontstaat een verlies. Dan zal de tracker op 'de olieprijs' de spotprijs niet meer volgen, maar $1 lager noteren. We noemen dit de roll yield, het rendement van het doorrollen.

Een andere mogelijkheid die we bij gestructureerde producten tegenkomen, is dat niet in de spotkoers wordt belegd maar in de termijnkoers. Dan gaat de belegger een contract voor bijvoorbeeld 5 jaar aan en koopt het bijbehorende contract. De tussentijdse koersontwikkeling is dan alleen afhankelijk van die termijnkoers. Er is geen koppeling met de spotprijs.

Als de termijnstructuur duidelijk hoger is dan de huidige prijs (spotprijs) en de beleggingsproducten in het gestructureerde product moeten worden doorgerold, is er sprake van een negatieve roll yield die het rendement negatief beïnvloedt. Bij aandelen die een hoog dividendrendement bieden in vergelijking tot de marktrente, is de termijnkoers lager, terwijl bij grondstoffen die geen vergoeding uitkeren de termijnkoers hoger is vanwege financieringskosten. De koersbeweging gedurende de looptijd wordt dus niet alleen bepaald door de huidige koers van de onderliggende waarde. Het is daarom belangrijk om je goed te realiseren wat voor effect de termijnstructuur heeft op de producten.

In het Essentiele-informatiedocument (EID). Om je als belegger inzicht te geven in wat je koopt, moeten gestructureerde producten een Essentiele-informatiedocument (EID) hebben. In dit document staan de risico’s, kosten en verwachte rendementen van het product beschreven. Ook moet de EID inzicht geven in de aard en werking van het product. Deze elementen kunnen per product sterk verschillen. Het is daarom zinvol om de EID van het product zorgvuldig te bestuderen voordat je over gaat tot aankoop.

In het EID staat onder andere een gekwantificeerde scenario-analyse die op basis van vaste voorschriften moet zijn opgesteld. Hierbij staan onder meer scenario’s die de kans op winst en verlies na één jaar in kaart brengen. Er staat echter geen analyse in van de onderliggende waarde(s) van het product.

Nee, dat is het niet. Het is belangrijk om je te realiseren dat ondanks gestructureerde producten uit meerdere beleggingsproducten bestaan ze geen vervanging zijn van een gespreide portefeuille. Ze kunnen echter wel functioneren als een oplossing voor een specifiek onderdeel van de portefeuille.

Op zich is spreiding een positieve factor bij beleggen. Het zorgt dat je minder snel voor vervelende verrassingen komt te staan en geeft meer kansen op koerswinst. Als bij een gestructureerd product uitbetaling plaatsvindt op grond van een zogenaamde ‘worst of’- formule, waarbij de belegger wordt betaald op basis van de slechtste presterende belegging in een mandje, dan is er geen sprake van spreiding in positieve zin.