Veelgestelde vragen over stikstof en Rabobank
De informatie op deze pagina wordt wanneer relevant vernieuwd.
De stikstofsituatie in onze samenleving
De stikstofproblematiek raakt onze hele samenleving. Sinds de uitspraak in mei 2019 van de hoogste bestuursrechter in Nederland liggen er bijvoorbeeld duizenden bouwprojecten stil en is de impact voor boeren enorm. De vraag hoe deze problematiek moet worden opgelost, leidt ook tot veel maatschappelijke dynamiek. Hieronder vind je een aantal vragen en antwoorden om onder meer de visie, positie en rol van Rabobank te verduidelijken. Ook delen we diverse artikelen die we hier eerder over publiceerden.
Om tot een oplossing voor de stikstofproblematiek in Nederland te komen, richt de overheid zich nu vooral op de agrarische sector. Deze sector kent een relatief hoge uitstoot van stikstof. Rabobank steunt de gestelde doelen van het kabinet, maar pleit wel voor een aanpak waarin alle sectoren – dus ook mobiliteit, industrie en luchtvaart - een bijdrage leveren. Dat is wel zo eerlijk.
Rabobank ziet dat het huidige landbouwsysteem in Nederland zijn grenzen heeft bereikt: we moeten de natuur beschermen en boeren helpen met de omslag naar duurzame landbouw. Om de doelen te realiseren, is voor de landbouwsector een helder beleid nodig, waarin zowel de doelen voor stikstof en natuur staan, als voor waterkwaliteit, bodem en klimaat. We weten dat de sector de afgelopen jaren met behulp van innovaties al substantieel heeft bijgedragen aan het verminderen van de belasting op natuur en klimaat, maar zien ook dat meer nodig is. Er moet een grote verandering in de agrarische sector op gang worden gebracht. Als land zullen we samen moeten komen tot een herinrichting van het platteland. Een herinrichting die recht doet aan kwaliteit van leven.
Iedereen moet daarbij een steentje bijdragen: de overheid, boeren, ketenpartners, provincies, natuurorganisaties en financiële instellingen. Als coöperatieve bank en belangrijke financier van de agrarische sector staat Rabobank klaar om bij te dragen. We staan onze agrarische klanten bij, zeker nu de uitdagingen groter zijn dan ooit. Dit doen we door moeilijke, maar belangrijke gesprekken te voeren en met de inzet van werkbare financiële oplossingen voor klanten.
Rabobank betreurt het dat partijen er niet in zijn geslaagd een landbouwakkoord tot stand te brengen. We vinden het belangrijk dat de landbouwsector verder verduurzaamt en dat boeren een goede boterham kunnen blijven verdienen. Wij helpen boeren met het aanpassen van hun bedrijfsmodel. Dat doen we door 3 miljard euro aan extra leningen te verstrekken met bijzondere voorwaarden en kortingen. Het is daarbij wel belangrijk dat het bedrijfsplan past in de gebiedsgerichte aanpak van de provincie en dat er uitzicht is op een economisch houdbaar verdienmodel.
De omschakeling naar duurzame landbouw kan alleen slagen als alle betrokken partijen meedoen. En als de regelgeving duidelijk is. Het is dan ook jammer dat er nu geen landbouwakkoord is en er onzekerheid blijft. In de gebiedsprocessen zal meer duidelijkheid moeten komen voor de individuele ondernemers wat waar kan en wat moet veranderen. Wij staan als Rabobank klaar om hen daarbij te helpen.
Rabobank is van mening dat er een aantal goede elementen in het concept-akkoord zijn opgenomen die belangrijk zijn, en soms randvoorwaardelijk, om de landbouwsector verder te verduurzamen. Denk daarbij aan onderwerpen als de investeringssubsidies en (langjarige) vergoeding voor eco-diensten. Rabobank wil graag bijdragen met kennis en expertise om de plannen verder te concretiseren op weg naar een gedragen, effectief en uitvoerbaar kabinetsplan voor een toekomstbestendige land- en tuinbouw in 2040.
Agrarische ondernemers zullen de komende tijd voor moeilijke, maar belangrijke keuzes staan. Rabobank staat haar klanten zo goed als mogelijk bij in de keuze voor het bedrijfsmodel dat het beste past, zodat we de boer en de natuur helpen. Of het nu gaat om boeren die willen innoveren, extensiveren, omschakelen, stoppen of boeren die verplaatsen. Voor al deze opties werkt Rabobank aan specifieke oplossingen om onze klanten zo goed mogelijk door deze transitie heen te helpen.
Leningen met lagere rente en aflossingsvrije perioden
Boeren moeten verder verduurzamen. Daarvoor hebben ze geld nodig. Bijvoorbeeld om meer grond te kopen of om hun bedrijf te verduurzamen. Rabobank wil deze boeren, met een toereikend verdienmodel, leningen verstrekken met bijzondere voorwaarden. We rekenen bijvoorbeeld minder rente. Of ze hoeven even niets af te lossen. Zo krijgen ze de ruimte om hun bedrijf aan te passen. We zijn bereid 3 miljard euro aan leningen te verstrekken boven op de 13 miljard euro die we op dit moment hebben uitgeleend in de sector.
Om verantwoord een lening te verstrekken aan de boer is het wel nodig dat er duidelijkheid is over de regelgeving en dat er sprake is van een duurzame en financieel draagkrachtige toekomst van het bedrijf.
Meer maatregelen uit het aanbod van Rabobank
Boeren zijn altijd belangrijk geweest voor Rabobank. Daarom doen we nog meer om hen te helpen in de omschakeling:
Boven op de 200 medewerkers die nu gesprekken met klanten voeren in de landbouwsector stelt Rabobank 50 mensen beschikbaar die zich volledig richten op het helpen van de boeren bij het verder verduurzamen van hun bedrijf.
We helpen boeren die stoppen met hun bedrijf. Bijvoorbeeld door ze financieel advies te geven en de aflossingen over een langere periode te verdelen.
Rabobank helpt bij het versterken van de natuur en werkt samen met partners aan verduurzaming. We steunen bijvoorbeeld initiatieven die de biodiversiteit vergroten en de bodemkwaliteit verbeteren. Dat doen we met geld en met de inzet van onze kennis en mensen.
Rabobank brengt duurzaamheidsprestaties van klanten al langer in beeld met behulp van de duurzaamheidsmatrix. Met dit inzicht kan Rabobank een prijsmodel hanteren waarin duurzame koplopers korting krijgen en niet duurzame activiteiten financieel ontmoedigd en belast worden. Met behulp van onze Groenfinanciering of Impactlening is het mogelijk te financieren met lagere financieringslasten. Zo stimuleert Rabobank al langer de verduurzaming van de agrarische sector.
Gezamenlijke oplossingen voor alle boeren
Naast individuele oplossingen voor ondernemers werkt Rabobank al langere tijd samen met ketenpartners aan initiatieven die bijdragen aan een duurzamer productieproces, zoals bij voorbeeld de ontwikkeling van de Biodiversiteitsmonitor. Dit meetinstrument versterkt de positie van boeren omdat het ze in staat stelt vast te leggen wat hun bijdrage is aan het verbeteren van de biodiversiteit; een randvoorwaarde om er een rentekorting aan te koppelen. De gegevens uit de Biodiversiteitsmonitor verwerkt Rabobank in de duurzaamheidsmatrix. Rabobank is ook betrokken bij de ontwikkeling Grondcoöperatie Rijkdom, een financieringsinstrument waarmee boer en burger kunnen samenwerken aan herstel van de natuur en sterke landbouw. Ook zijn er voorbeelden waarbij Rabobank een initiërende rol heeft gespeeld, zoals bij Open Bodemindex of Waardecreatie in Ketens (WiK). Deze laatste richt zich op de samenwerking tussen verwerkers, boeren, tuinders en supermarkten om het verdienmodel van boeren te verbeteren.
Rabobank ziet perspectief voor de veehouderij in Nederland, al zullen de perspectieven per regio behoorlijk verschillen. In de toekomst zullen er minder boeren en minder dieren in Nederland zijn. In bepaalde gebieden zal een (veel) extensievere vorm van (melk)veehouderij zijn, zodat we daar de natuur beschermen. Ook zal er op bepaalde plekken ruimte zijn voor hoogproductieve bedrijven. Verder verwachten wij dat er boeren zijn die meer in gaan zetten op verbreding door zorg, horeca of recreatie onderdeel te maken van het verdienmodel. Kortom: er blijft perspectief voor de veehouderij, maar regionaal zullen er grote verschillen ontstaan.
Vanaf het eind van de 19e eeuw is Rabobank verbonden met de boeren en tuinders in ons land. Het na de Tweede Wereldoorlog geïntroduceerde Europese landbouwbeleid, waarbinnen ook Rabobank heeft geopereerd, was lang gericht op veel en goedkoop voedsel produceren. De keerzijde van dit systeem is dat het de grenzen heeft overschreden van wat onze natuur en het klimaat aankan. We weten dat de sector de afgelopen jaren met behulp van innovaties al substantieel heeft bijgedragen aan het verminderen van de belasting op natuur en klimaat, maar het is nog niet genoeg. Als coöperatieve bank staat Rabobank haar klanten bij in de verandering die nu voorligt. Het verleden laat zien dat de sector over veel verandervermogen en veerkracht beschikt, wat vertrouwen geeft naar de toekomst.
Dat zou heel onverstandig zijn en bovendien: het kan niet. Onze spaarders en klanten, maar ook de toezichthouders, verwachten dat een bank betrouwbaar en stabiel is. Het afschrijven van gezonde leningen draagt daar niet aan bij.
Tegen eigenaren van woningen in een wijk die door bijvoorbeeld overheidsingrijpen tegen de vlakte gaat, zeggen we ook niet ‘helaas kunt u hier niet meer wonen, de bank lost het wel op met uw hypotheek, dat geld krijgt u gewoon terug’. Dat is namelijk het spaargeld van onze klanten en investeerders, die verwachten dat we daar zorgvuldig mee omgaan. Van de overheid mag daarom een compensatieregeling verwacht worden, passend bij de ingrijpende maatregelen die ze treft.
Kortom, schulden kwijtschelden: nee. Onze rol pakken om boeren te helpen, of ze nu willen stoppen, omschakelen of verplaatsen: ja. Graag zelfs. Want zo werken we aan perspectief voor de boer met respect voor de natuur.
