Inflatie en coronamaatregelen spelen grote rol in omzetprognoses Nederlands bedrijfsleven

De geschatte impact van deze ontwikkelingen verschilt per sector. In dit artikel bekijken we de omzetprognoses per deelsector. Een verdiepingsslag op de algemene sectorale ontwikkelingen zoals die in de toegevoegde-waarde prognoses [1] van de hoofdsectoren staat beschreven. Ook bij de omzetontwikkelingen gaat het om het algemene sectorale beeld van een deelsector. Het kan dus zo zijn dat deze algemene sectorale ontwikkeling niet voor ieder bedrijf in die sector geldt.

Lees ook de sectorprognoses in toegevoegde waarde.

Toegevoegde waarde is de omzet minus de waarde van alle halffabricaten en diensten die bij de productie zijn verwerkt.

Het herstel dat zichtbaar was in het derde kwartaal was hoopvol, maar beperkende maatregelen in het vierde kwartaal doen dit meteen weer teniet. In onze prognoses houden we rekening met beperkende maatregelen tot het einde van het eerste kwartaal van 2022. Dit in combinatie met het nog niet volledige herstel van het toerisme zorgt ervoor dat de sector de corona-impact in 2022 nog niet te boven zal zijn.

We constateren wel dat omzetten snel herstellen als maatregelen worden versoepeld. Een uitzondering hierop zijn de hotels die afhankelijk zijn van het internationale en zakelijke toerisme. Hiervoor verwachten we pas na 2022 een volledig herstel. Met de derde lockdown voor de horecasector zien we een risico in het verder oplopen van het personeelstekort. Dit kan het herstel vertragen. Daarom is het noodzakelijk dat ondernemers perspectief hebben, zodat zij geplande investeringen in producten en personeel daadwerkelijk weer kunnen doen.

Meer weten?

Aanspreekpunt voor sectorprognoses horeca: Jos Klerx

Na de beperkte omzetgroei van vorig jaar verwachten we dat de algemene bouw, projectontwikkeling en de gespecialiseerde bouw zich in 2021 herstellen met een omzetgroei die kan oplopen tot circa 9 procent. De prijsstijgingen en leveringsproblemen van materialen zijn tot nog toe incidenteel een uitdaging. Deze kunnen voor vertraging van projecten zorgen, maar de hogere inkoopkosten kunnen doorgaans goed worden doorberekend, onder meer dankzij de stijgende ‘vrij op naam’ prijzen van woningen.

Installatie- en afwerkingsbedrijven hebben goedgevulde orderportefeuilles. Hier is het de grootste uitdaging om geschikt personeel te vinden. Doordat het aantal afgegeven woningbouwvergunningen een sterk stijgende lijn vertoont (+11 procent) en ook investeringen in bedrijfsmatig vastgoed toenemen, zijn onze verwachtingen voor de algemene bouw en projectontwikkeling ook voor 2022 positief. Al zal de omzetgroei dan minder groot zijn. Door de hogere bouwkosten neemt de kans toe dat nieuwe aanbestedingen mislukken, omdat budgetten van opdrachtgevers niet meer toereikend zijn. Het gaat dan vooral om maatschappelijk vastgoed en sociale woningbouw.

De infrasector doet het dit jaar minder goed. Mede door de stikstofproblematiek verwachten we een krimp van circa 5 á 6 procent. In 2022 zal de grond-, water- en wegenbouw weer een kleine groei laten zien.

Meer weten?

Aanspreekpunt voor sectorprognoses bouw: Sandra Koenraadt

Varkens

In Europa bestaat een overaanbod van varkensvlees als gevolg van de afgenomen export naar China. Door lage opbrengstprijzen en hoge voerkosten staan de marges fors onder druk. Daarnaast blijft de Afrikaanse varkenspest een serieuze bedreiging vormen. Omstandigheden voor deze sector zijn hierdoor uitdagend.

Legpluimvee

De vraag naar eieren blijft stabiel. Tussen de diverse deelsectoren bestaan echter grote verschillen. Aanhoudende dreiging van vogelgriep hangt als een donkere wolk boven de sector, ook buiten Nederland. Ruim aanbod en de aanhoudend hoge voerkosten zorgen ervoor dat de marge beperkt is. De coronamaatregelen hebben relatief weinig impact op dit deel van de sector.

Vleespluimvee

Gematigd aanbod kan de komende maanden zorgen voor een betere prijsvorming. De aanwezigheid van vogelgriep in delen van Europa, stijgende energieprijzen en aanhoudend hoge voerkosten kunnen resulteren in een lager aanbod. De onzekerheid zit in de impact van de nieuwe coronamaatregelen aangezien deze sector voor ruim 30 procent afhankelijk is van de Foodservice.

Vleeskalveren

De aangescherpte coronamaatregelen en een toenemend aanbod zorgen de komende maanden voor wat meer druk op de markt. Terwijl daar juist afgelopen maanden ruimte was gekomen door de ruimere openstellingen in de Europese Foodservice. Zolang er coronamaatregelen blijven, is aanbodbeheersing cruciaal. Door de lange productiecyclus is dit tegelijkertijd complex. Daarnaast blijven de voerprijzen voorlopig hoog door een aantrekkende zuivelmarkt en het krappe aanbod in de grondstoffen voor krachtvoeders.

Overige veehouderij

De kleinere sectoren verkeren in relatief rustig vaarwater. Ook hier blijven de aanhoudend hoge voerprijzen druk geven op het realiseren van toegevoegde waarde.

Melkveehouderij

De boerderijmelkprijzen liggen op een ruim bovengemiddeld niveau. Beperkt aanbod door weersinvloeden en hogere voerkosten zijn hiervoor de grootste aanjager. Ook andere kostenposten stijgen, waardoor de marge minder snel meestijgt met de opbrengstprijzen. De start van het groeiseizoen in Europa zal het komende halfjaar een van de belangrijke indicatoren zijn voor de aanbodontwikkeling van melk en hiermee voor het omzetverloop in 2022.

Tuinbouw

De verwachtingen voor de prijsvorming van tuinbouwproducten in 2022 zijn gemiddeld redelijk tot goed. Dat blijkt uit de productprijzen die in de voorverkoop voor volgend jaar zijn afgesproken. Tegelijkertijd zijn er in de sector zorgen over personeelsgebrek en stijgende productiekosten. Vooral opvallend zijn de sterk gestegen energiekosten voor glastuinders.

Food

De supply chain food bevindt zich in dynamische, maar onzekere tijden. De foodservice en haar toeleveranciers krijgen harde klappen door de (avond-)lockdown. Tegelijkertijd plust food retail en groeit het thuisbezorgen van boodschappen en warme maaltijden. Kostprijsstijgingen in de keten zijn fors door schaarste aan arbeid, verstoringen in logistiek en stijgende grondstof- en energieprijzen. Deze kosteninflatie is te hoog om volledig door producenten en supermarkten te worden geabsorbeerd. Uiteindelijk zal ook de consument stijgende voedselprijzen ervaren. Laatstgenoemde kan de impact van de hogere voedselprijzen verzachten door te kiezen voor goedkopere producten, goedkopere winkels of restaurants en meer te letten op aanbiedingen.

De prognoses voor de subsectoren in food staan in de tabellen van de hoofdsectoren Industrie en Handel.

Meer weten?

Aanspreekpunt voor sectorprognoses landbouw: Jeroen van den Hurk en René Veldman.

Aanspreekpunt voor de sector food: Martijn Rol

Media

In 2021 zijn de advertentie-inkomsten voor televisie, radio en papieren dagbladen weer aangetrokken. Daarbij is de daling van 2020 grotendeels goedgemaakt. Door digitalisering verandert het medialandschap echter fors. Lineair kijken neemt in belang af en audiovisueel en on-demand aanbod stijgt. Hiermee verschuift ook het advertentiegeld steeds meer naar online waardoor de markt van het traditionele medialandschap krimpt en de online markt verder groeit. Daardoor verschuift de macht steeds meer naar Big Tech (zoals Google en Facebook). De vooruitzichten voor 2022 zijn gematigd positief.

ICT

De ICT-sector blijft profiteren van de aanhoudende vraag naar producten en diensten als gevolg van de verdere digitalisering van het bedrijfsleven in Nederland. Managed Service Providers en Cloud Service Providers merken omzetgroei door een aanhoudende vraag naar ICT-outsourcing. Softwarebedrijven blijven groeien door fors meer te investeren in verschillende softwareoplossingen. Voor IT-consultancybedrijven houdt de vraag naar advies op het gebied van technologie aan. Uitdaging voor de dienstverlenende bedrijven hierbij is om voldoende bezettingsgraad te blijven realiseren. De vooruitzichten voor 2022 voor de ICT-sector zijn goed, al blijft het grote tekort aan technisch opgeleid personeel, met name software developers, de grootste belemmering voor ICT-bedrijven om sneller te kunnen groeien.

Meer weten?

Aanspreekpunt voor sectorprognoses infromatie en communicatie: Mark van Kampen

Het sentiment in de industrie is onveranderd goed. Orderportefeuilles nemen toe en industriebedrijven zijn over het algemeen goed in staat om hogere grondstofprijzen te compenseren met hogere afzetprijzen. De problemen in de toeleveringsketen, coronabeperkingen en personeelstekorten zorgen wel voor stijgende onzekerheid.

Meer weten?

Aanspreekpunt voor sectorprognoses industrie: Yorick Cramer en Kees de Schipper

In het eerste kwartaal van 2022 verwachten we nog een positief ‘corona-effect’ voor de sector handel omdat veel ‘niet-essentiële’ winkels in januari, februari en maart 2021 dicht of slechts beperkt geopend waren. Vanaf het tweede kwartaal van 2022 kan de sector weer een normaal groeiniveau halen. We zijn voorzichtig in onze prognoses omdat we rekening houden met diverse risico’s. De hoge inflatie zal niet volledig in de lonen worden gecompenseerd waardoor de koopkracht onder druk komt te staan. Verder zullen de effecten van de coronapandemie zichtbaar blijven. Dit heeft onder meer invloed op de beschikbaarheid en de kostprijs van producten. De groei van online zet door en onderstreept de noodzaak tot digitalisering. Overige key issues voor de sector zijn: (i) het kunnen doorberekenen van prijs- en kostenstijgingen aan de klanten - een sterke positie in de waardeketen is daarvoor belangrijk; (ii) de schaarste aan personeel, zowel kwantitatief als kwalitatief.

Meer weten?

Aanspreekpunt voor sectorprognoses handel: Jos Voss en Olaf Zwijnenburg

In alle sectoren is groei te zien en buiten de passagiersluchtvaart zitten alle subsectoren boven het niveau van 2019. De groei in de omzet is deels het gevolg van toenemende volumes maar wordt grotendeels veroorzaakt door aanmerkelijk hogere prijzen. De nu heersende krapte op de markt door personeelstekorten en een tekort aan containers en schepen zorgt voor een sterk prijsopdrijvend effect. Deze kosten kunnen met een plus worden doorberekend aan de opdrachtgevers zodat de omzetten meer stijgen dan de kosten waardoor de winsten toenemen.

Meer weten?

Aanspreekpunt voor sectorprognoses vervoer: Henry Steenbergen

Een jaar geleden hadden veel bedrijven in de zakelijke dienstverlening het zwaar door de coronamaatregelen. In 2021 zagen we echter een recordgroei in de omzetten. De meeste branches zitten alweer op of boven het niveau van vóór de coronacrisis. Verder zijn de vooruitzichten voor de sector voor de komende jaren eveneens goed.

Meer weten?

Aanspreekpunt voor sectorprognoses specialistische zakelijke diensten: Marco van Beek

De omzetten voor verschillende branches binnen de overige zakelijke dienstverlening hebben dit jaar inmiddels het niveau van vóór de coronacrisis bereikt. Ook blijft het perspectief voor de komende jaren voor deze branches nog goed. Een uitzondering hierop vormt de reisbranche die wederom last heeft van aan corona gerelateerde maatregelen en terughoudende consumenten voor met name verre reisbestemmingen.

Algemeen

Uitdagingen die voor corona al aanwezig waren, worden de komende jaren nog belangrijker. Voor zowel de specialistische als de overige zakelijke dienstverlening is bijvoorbeeld het aantrekken en behouden van menskracht (war on talent & war on hands) een steeds grotere uitdaging die ook de komende jaren voelbaar blijft. Voor de specialistische en overige zakelijke dienstverlening heeft dit een grote impact doordat de omzet voor een groot deel samenhangt met de inzet van mensen.

Meer weten?

Aanspreekpunt voor sectorprognoses overige zakelijke diensten: Marco van Beek

De uitgaven voor de zorg stijgen al jaren. De groei is sterker dan die van het bbp. Ook in 2022 zal dit het geval zijn door de zorg voor coronapatiënten, de noodzakelijke inhaalzorg en de compensatie van extra kosten. Samenwerking in de keten is nu nog meer nodig om de totale zorgvraag in te vullen. Voor de ziekenhuizen, zelfstandige behandelcentra en de eerste lijn verwachten wij daarom wederom een omzetstijging in 2022. Voor de caresector en andere onderdelen van de zorgsector zal de omzetgroei in 2022 beperkt zijn.

Het exploitatieresultaat staat met name onder druk door de stijgende personeelskosten (hoog ziekteverzuim en extra kosten voor personeel dat niet in loondienst is). De grootste uitdaging in de zorg blijft het aantrekken en behouden van voldoende medewerkers. Indien de personele bezetting bij de zorgaanbieders onder druk blijft staan, zal dit negatieve effecten hebben op de beschikbare capaciteit en daarmee de productie. Op middellange termijn zullen ook noodzakelijke investeringen in verduurzaming, energietransitie en digitalisering zorgen voor een stijgend kostenniveau.

Meer weten?

Aanspreekpunt voor sectorprognoses zorg: Marleen Jansen en sectorprognoses kinderopvang: Astrid van Leeuwen