Update
Detail- en groothandel: innovatie en duurzaamheid de sleutel tot toekomstbestendig ondernemen
De non-food handel is veelzijdig. Er zijn vooral kansen voor ondernemers die de klant centraal stellen en slim inspelen op uitdagingen als digitalisering en verduurzaming. Hoe je dat doet en waar je op moet letten, lees je in deze update.
In het kort:
Sectorprognoses: verbetering koopkracht vooral zichtbaar in detailhandel
In de Rabobank Sectorprognoses richten wij ons op de vooruitzichten voor dit jaar. Consumenten zijn positiever dan vorig jaar, maar het vertrouwen blijft laag. Dat terwijl de koopkracht is verbeterd door de hogere cao-lonen en lagere inflatie.
Positieve volumeontwikkelingen
Het gevolg is dat de detailhandel groeit in volume. Toch zijn er verschillen tussen de deelsectoren. Sommige prijzen dalen (consumentenprijsindex) door de uitverkoop van overtollige voorraden wat ervoor zorgt dat het volume sneller groeit dan de omzet en winstmarges onder druk staan. Groothandels hebben meer moeite om de omzet op peil te houden, vooral door een sterk eerste kwartaal in 2023. Dat raakt de jaar op jaar groeicijfers stevig. Ze hebben te maken met uitdagingen zoals stijgende kosten voor transport en logistiek. Veel retailers hadden in de eerste helft van dit jaar nog voldoende voorraad. Richting eind 2024 verwachten we een normalisatie, waardoor het orderboek van groothandels weer beter gevuld zal worden.
Prijzen en marges onder druk
Door meer onderdelen van de waardeketen zelf op te pakken, kunnen ondernemers exclusiviteit ontwikkelen en zich onderscheiden met hun eigen ontwerp, stijl, productie en prijzen. Zo krijgen als ze regisseur meer controle over de keten. Op de lange termijn verwachten we dat consumenten gaan wennen aan lagere prijzen door globalisering en omdat iedereen de consument direct kan bereiken.
De verschillen tussen Temu’s fully-managed en semi-managed businessmodellen
De Chinese webwinkelgigant Temu opereert sinds kort met twee verschillende modellen: het fully-managed en het semi-managed model.
1. Het fully-managed model
Bij dit model leveren leveranciers goedgekeurde producten aan een Temu-warehouse. Temu verzorgt vervolgens de verkoop en logistiek.
De voordelen zijn:
De nadelen zijn:
2. Het semi-managed model
In het semi-managed model verzenden leveranciers producten naar het land of de regio van de consument. Hier worden ze vervolgens opgeslagen door lokale magazijnen en uiteindelijk verstuurd naar de koper. Temu verzorgt het platformverkeer, de promotie, prijsstelling en after-sales service.
De voordelen zijn:
De nadelen zijn:
Sinds juli 2024 is het platform officieel open voor de registratie van bedrijven in Nederland, Duitsland, Frankrijk, Italië, Spanje en Groot-Brittannië die het semi-managed model willen gebruiken om omzet te genereren. Deze landen bij elkaar hebben zo’n 350 miljoen inwoners. Temu’s flexibele aanpak stelt het platform in staat om zich aan te passen aan verschillende marktomstandigheden en efficiëntie te verbeteren.
Temu kiest flexibel op basis van kosten en marktomvang
In ontwikkelde markten heeft het semi-managed model voordelen. Maar het is nog moeilijk te promoten in landen met weinig verkopers en een onderontwikkelde infrastructuur. In deze gebieden wordt meer verkeer naar het volledig beheerde model geleid.
Het semi-managed model wordt gekozen om kosten te besparen en wordt verwacht snel break-even te draaien door kostenbeheersing. Temu biedt leveranciers op dit moment veel ondersteuning om het semi-managed model toe te passen, inclusief snelle reacties en begeleiding bij productlanceringen.
Servicekansen voor online en fysieke retailers
De toekomst van retail draait om klantgerichte diensten in plaats van alleen productverkoop. Retailers kunnen zich onderscheiden door waardevolle diensten zoals verhuur of lease aan te bieden, in plaats van te concurreren op prijs van producten die makkelijk te vergelijken zijn. Dit vereist echter zorgvuldig marktonderzoek en aandacht voor de financiële impact op klanten.
“De toekomst van retail draait niet alleen om het verkopen van producten, maar steeds meer om het aanbieden van gerelateerde diensten met aandacht voor de klantbeleving.”
Nieuwe innovatieve modellen
Bedrijven zijn voortdurend op zoek naar innovatieve manieren om de consument te bereiken, relevanter te worden, te raken en vooral ook te binden. Veel retailers experimenteren met modellen waarbij ze beschikbaarheid in plaats van eigendom aanbieden, extra services toevoegen die zowel de omzet als de klantwaarde verhogen en producten verkopen via een abonnement- en/of lidmaatschapsmodel.
Dat kan leiden tot een meer voorspelbare inkomstenstroom, sterkere klantrelaties en bijdragen aan verduurzaming door de levensduur van producten te verlengen. Producten kunnen vanuit verhuur of lease worden beheerd, onderhouden, gerepareerd en indien nodig gerecycled. Dat helpt om verspilling te verminderen en de ecologische impact te minimaliseren.
Voordelen voor de consument
Het grootste voordeel bij het huren of leasen van producten is dat er geen grote eenmalige investering nodig is. De kosten van de beschikbaarheid worden uitgesmeerd naar een relatief laag periodiek bedrag. Voor een deel van de consumenten is beschikbaarheid van producten belangrijker dan het eigendom. Door de mogelijkheid te bieden om producten te huren of te leasen komt de retailer tegemoet aan deze klantwens.
Balans tussen mens en technologie in een veranderende arbeidsmarkt
De arbeidsmarkt wordt steeds krapper, de vergrijzing neemt toe en de consumentenvraag blijft veranderen. Retailers moeten ervoor zorgen dat hun concurrentiepositie behouden blijft en het liefst nog verder wordt versterkt.
Retail is mensenwerk, zolang er voldoende en goede mensen beschikbaar zijn
Mensen op de winkelvloer zijn de belangrijkste onderscheidende factor. Daarom is het belangrijk dat ze beschikbaar zijn en ook blijven. Robots en kunstmatige intelligentie (AI) kunnen een mooie aanvulling zijn en ondersteunen, maar de mens blijft centraal. Om fysieke winkels aantrekkelijker te maken dan online alternatieven, zijn klantgerichtheid en uitstekende service van belang. Goed getrainde medewerkers die zich richten op klanttevredenheid en goed voorraadbeheer kunnen een positief effect hebben op de omzet.
Vergrijzing en krappe arbeidsmarkt
De vergrijzing leidt tot meer openstaande vacatures en een stijgende vraag naar servicegerichte medewerkers. Het aantal 65-plussers in Nederland zal toenemen van 3,7 miljoen in 2024 naar 4,7 miljoen in 2040, terwijl de beroepsbevolking nauwelijks groeit. Arbeidsmigratie biedt een tijdelijke oplossing, maar brengt ook uitdagingen met zich mee.
Op zoek naar de juiste balans
Robots en AI kunnen de tekorten op de arbeidsmarkt deels opvangen. Generatieve AI kan gepersonaliseerde aanbevelingen en advertenties creëren, terwijl robots steeds complexere taken uitvoeren, zoals het scannen van producten en het adviseren van klanten.
Uitdagingen liggen bij de acceptatie door klanten en de integratie en implementatie in bestaande winkelprocessen.
Robots en AI moeten samenwerken met bestaande systemen en processen. Het vinden van de juiste balans tussen mens en machine is essentieel, met oog voor werkgelegenheid, arbeidsvoorwaarden en de motivatie van medewerkers. AI en robots zullen de menselijke factor niet vervangen, maar aanvullen. Als technologie goedkoper wordt en arbeidskrapte toeneemt, zal de acceptatie ervan toenemen. Het wordt dan ook niet de vraag óf mens óf machine, maar vooral: hoeveel mens en hoeveel machine?
Zet het vakmanschap centraal
De groei van de non-food retailsector is verbonden met de particuliere consumptie dat vaak sterk onderhevig is aan (macro)economische ontwikkelingen. Veranderingen in demografie en versnellende technologische ontwikkelingen die nieuw klantgedrag stimuleren zijn voor bedrijven echter veel bepalender. In elke (sub)sector heb je tegelijkertijd winnaars en verliezers. De winnaars zijn vaak diegenen die zich het beste hebben aangepast aan de belangrijke trends en ontwikkelingen in plaats van te wijzen naar externe oorzaken.
Een van de belangrijkste onderdelen van een succesvolle winkel is menselijke betrokkenheid. Daarmee kan je meer artikelen met een hogere marge verkopen. Omarm de bezoeker die de moeite heeft genomen het huis te verlaten, door het verkeer te rijden en een parkeerplaats te vinden om je winkel en spullen te komen bekijken. Om de strijd aan te kunnen met het gemak van online winkelen moeten retailers elke dag met veel energie en een obsessieve focus op de klant aan het werk. Consumenten die je winkel bezoeken moet je niet alleen laten ronddwalen, maar heel veel aandacht geven vanuit goed gastheerschap.
Het antwoord op de vraag naar hogere omzetten ligt voor een groot gedeelte gewoon klaar op de winkelvloer. Getrainde medewerkers die focus en kennis van de aanwezige producten hebben kunnen zorgen voor veel extra omzet. Om dat te realiseren moet je talenten aannemen die je kan trainen, zelfstandig kunnen denken en je klanten blij kunnen maken.
Rabobank als kennispartner en verbinder
Rabobank gelooft dat kansen beter te pakken zijn vanuit samenwerking en krachten bundelen. Daarom brengen we met ons grote netwerk ondernemers bij elkaar, delen we kennis en investeren we in nieuwe mogelijkheden. Vanuit onze coöperatieve mentaliteit zoeken we naar oplossingen waar iedereen beter van wordt, zodat ondernemers duurzaam kunnen groeien. Wij geloven in de noodzaak om innovatie, digitalisering en verduurzaming binnen het Nederlandse bedrijfsleven aan te jagen en geven daarmee invulling aan onze maatschappelijke rol als coöperatieve bank.
Ben je ondernemer en wil je sparren over jouw toekomst of pad naar innovatie, digitalisering of verduurzaming? Neem dan contact op met je accountmanager.