Milieuschade: een onderschat probleem
Van olie in de bodem tot verontreinigd bluswater: als bedrijf kun je onverhoopt schade aanrichten aan het milieu. Wat zijn hiervan de financiële risico's en hoe kun je je hiertegen indekken? We geven je antwoord op 8 belangrijke vragen over milieuschade.
1. Wat is milieuschade?
Milieuschade staat voor schade die aan het milieu wordt toegebracht als gevolg van menselijke activiteiten. Grote thema's als ontbossing en klimaatverandering vallen hier bijvoorbeeld ook onder.
We beperken ons in dit artikel op de milieuschade waar je je tegen kunt verzekeren. 'Het gaat dan bijvoorbeeld om schade aan de bodem, het grondwater en ondergrondse watergangen zoals het riool. In dat geval moet de grond worden afgevoerd en gesaneerd', zegt Jolanda van den Heuvel, verzekeringsadviseur bij Rabobank.
‘Zit de schade niet in, maar op de grond? Dan kun je dit met een schep weghalen en dan noemen we dit opruimingskosten.’ Vaak vallen deze kosten onder je brandverzekering. Maar verzekeraars verschillen hierin van elkaar. Je verzekeringsadviseur kan je hierover informeren.
2. Hoe zit het met het opruimen van glasdeeltjes van zonnepanelen?
Wanneer je een brand hebt gehad aan je zonnepanelen, dan kunnen de (glas)deeltjes tijdens de brand in de omgeving terechtkomen. De glasdeeltjes op zichzelf zorgen niet per sé voor milieuverontreiniging, toch moet dit wel opgeruimd worden. De kosten voor het opruimen van de zonnepaneeldeeltjes kunnen worden vergoed vanuit de opruimingskosten van de brandverzekering. Toch is deze dekking niet altijd voldoende. Zo kan een brand in de omgeving zorgen voor inkomende schade bij jouw bedrijf of veroorzaakt een brand bij jouw bedrijf voor gevolgschade bij andere ondernemingen. Ook kan het verzekerd bedrag of het dekkingsgebied van de verzekerde opruimingskosten te beperkt zijn. Om dit probleem op te lossen bieden sommige milieuschadeverzekeringen hiervoor dekking. Wat er wel of niet onder de dekking van de polis valt verschilt per verzekering. Ook hierover kan je verzekeringsadviseur je adviseren.
3. Welke voorbeelden van milieuschade zijn er?
Milieuschade kan diverse oorzaken hebben. Een bodem kan verontreinigd raken. Bijvoorbeeld door het vrijkomen van giftige stoffen, een lekkage of door het blussen van een brand. Afvalwater en chemicaliën kunnen door een lekkage in sloot- en rioolwater terecht komen. Bedrijven in bepaalde sectoren hebben een verhoogde kans op het toebrengen van milieuschade. Denk aan energiebedrijven, tankstations, garagehouders, landbouwbedrijven die gewasbeschermingsmiddelen gebruiken en bedrijven in de chemische industrie.
‘Als je in de buurt van een Natura2000 gebied gevestigd bent, dan is het risico op hoge kosten bij milieuschade groter. Eventuele schade aan de biodiversiteit moet dan namelijk weer hersteld worden', aldus Jolanda van den Heuvel. Biodiversiteit staat voor alle verscheidenheid van het leven op aarde. Denk aan de verschillende soorten planten, dieren, micro-organismen en schimmels. 'Dit risico is overigens beperkt verzekerbaar, veel ondernemers die bij Natura2000 gebieden gevestigd zijn weten dat niet.' In Nederland zijn er 162 Natura-2000 gebieden. Dit zijn gebieden die zijn aangewezen onder de Vogelrichtlijn en onder de Habitatrichtlijn, beide zijn belangrijke instrumenten om de Europese biodiversiteit te waarborgen.
4. Is milieuschade altijd te linken aan schadelijke stoffen?
Nee. Ook als je niet met schadelijke stoffen werkt, kun je als ondernemer met milieuschade te maken krijgen. Jolanda van den Heuvel: 'Milieuschade hoeft niet per se te ontstaan door het gebruik van schadelijke stoffen. Er is al sprake van milieuschade als een bepaalde stof de toegestane hoeveelheid/ norm overschrijdt. Dit wordt door de overheid bepaald. Stel dat de inhoud van een melkwagen na een ongeval in de sloot terecht komt, dan heb je het ook over milieuschade.'
5. Hoe verzeker je tegen milieuschade?
De financiële gevolgen van het veroorzaken van milieuschade kunnen voor een bedrijf groot zijn. Met een milieuschadeverzekering verzeker je jouw bedrijf tegen deze kosten. Er zijn verschillende verzekeraars die een polis bieden voor milieuschade. Bij Rabobank kijkt een van onze verzekeringsadviseurs graag met je mee welke verzekeraar in Nederland passend is bij jouw situatie.
Voor sommige bedrijven is er een hogere kans om aansprakelijk te zijn voor schade omdat zij risicoaansprakelijk kunnen zijn. Risicoaansprakelijkheid wil eigenlijk zeggen dat je zonder jouw schuld of toedoen aansprakelijk kan zijn voor de (milieu)schade. Dit omdat je een bepaalde hoedanigheid bezit. Bijvoorbeeld omdat je eigenaar bent van een gebouw en door een gebrek aan het gebouw ontstaat er (milieu)schade. Voorbeelden van bedrijven met een risicoaansprakelijkheid zijn chemische bedrijven, een recyclingbedrijf, een tankstation of transportbedrijf.
Nog een tip: als je je pand verhuurt, dan is in de meeste gevallen de huurder/ gebruiker van het pand aansprakelijk. Toch kan een eventuele schadeclaim ook bij de eigenaar/verhuurder terecht komen. Bijvoorbeeld in het geval dat de huurder onvindbaar of insolvabel is. Als eigenaar dien je de schade die bij jou terechtkomt te vergoeden en daarom is het verstandig om als gebouweneigenaar ook een eigen dekking te hebben.
6. Wat dekt een milieuschadeverzekering wel en niet?
Verzekeraars hanteren hiervoor verschillende voorwaarden. Een adviseur kijkt met je mee welke dekkingen voor jou passend zijn, naast de verzekeringen die je al hebt. Het is goed je te realiseren dat niet elke schade in elke situatie gedekt is. Ook hierover kan je adviseur je adviseren.
De volgende onderdelen zijn vaak meeverzekerd:
Er zijn ook voorbeelden van milieu-gerelateerde schades die niet door een verzekeraar worden gedekt. Denk aan bestaande verontreiniging, schade door ernstige schuld of gevallen waarbij een ondernemer zich niet aan de overheidsvoorschriften voor het milieu heeft gehouden.
Het bedrag dat je wilt verzekeren start doorgaans bij € 250.000. Verzekerde bedragen en de claims worden wel steeds hoger. Goed om hier rekening mee te houden. Er kan een eigen risico van toepassing zijn.
'Bij opruimingskosten is het van belang na te gaan hoe ver de dekking gaat van de brandverzekering. Soms is dat enkel de eigen locatie. We weten inmiddels dat bepaalde stoffen samen met de rook ver in de omgeving terecht kunnen komen en daar voor grote schade kunnen zorgen’, zegt Jolanda van den Heuvel. Denk hierbij dan aan delen van isolatiemateriaal of deeltjes van zonnepanelen.
7. Wat kost een milieuschadeverzekering?
De kosten van milieuschadeverzekeringen hangen af van diverse factoren. Bijvoorbeeld wat voor type onderneming je hebt. Werk je met chemische stoffen? Dan betaal je meer premie dan bijvoorbeeld een bakker. Hoe hoger het risico: hoe hoger de premie.
‘Milieuschade is in Nederland een onderschat probleem, waar niet elk bedrijf bij stilstaat.’ Door het verzekeren van dit risico, ben je voor de gevallen waarvoor je je kan verzekeren verzekerd voor de schade en bijkomende financiële ellende. Het afvoeren en saneren van verontreinigde grond kost al snel tienduizenden euro's en dit kan nog verder oplopen’, zegt Jolanda van den Heuvel.
8. Is een milieuschadeverzekering verplicht?
Nee, een milieuschadeverzekering is niet verplicht. Het is wel goed om te weten dat je wel verplicht bent om schade op te ruimen als je vervuiling veroorzaakt. Dit kan voor hoge kosten zorgen.