Kostprijs berekenen: zo doe je dat

De kostprijs bestaat uit alle kosten die je per product maakt voor het produceren of het leveren van dat product of die dienst. Dit zijn directe kosten (zoals materialen of ingrediënten) en indirecte kosten (zoals loonkosten of het gebruik van machines).

Indirecte kosten kun je op verschillende manieren verwerken in je kostprijs. Als je meerdere producten of diensten gaat aanbieden, dan moet je per product of dienst een aparte berekening maken.

Door het berekenen van de juiste kostprijs verklein je de kans op onderschatting van je vaste en variabele lasten.

Pas nadat je de kostprijs per product of dienst hebt vastgesteld, bepaal je de verkoopprijs die klanten gaan betalen. Het verschil tussen de kostprijs en de verkoopprijs noemen we de winstmarge. Hoe groot je winstmarge kan zijn, hangt af van veel verschillende factoren. In dit artikel leggen we uit hoe je de winstmarge bepaalt voor jouw onderneming.

Er zijn verschillende manieren om de kostprijs te berekenen. Elke manier begint met het onder de loep nemen van jouw toekomstige inkoopbeleid voor een bepaalde periode. Dat kan bijvoorbeeld per maand, kwartaal of jaar.

Als je bijvoorbeeld een houtbewerkingsbedrijf hebt, moet je allereerst op papier zetten hoeveel van elke houtsoort of bijbehorende materialen wilt gaan afnemen binnen de onderzochte periode. Deze inkoopkosten verwerk je vervolgens in je zakelijke administratie.

Als je de inkoopkosten kent, kun je de variabele kosten per product berekenen. Dit zijn de kosten die veranderen afhankelijk van de productieomvang. Hoe meer je inkoopt, hoe meer je doorgaans betaalt voor zaken zoals:

Werk je met meerdere producten of diensten tegelijk? Dan kun je het best een geschatte verdeling maken van de kosten.

Het berekenen van je vaste lasten kan ingewikkelder zijn dan het lijkt, omdat je deze kosten vaak moet toewijzen aan verschillende producten of diensten die je aanbiedt. Bij het berekenen van de kostprijs is het belangrijk te bepalen hoe je de vaste lasten wilt verdelen.

Er bestaan 2 effectieve methoden om dit te doen:

Integrale kostenberekening

Deze methode is voor starters een goede keuze. Het is eenvoudig en geeft goed inzicht in de vaste lasten, vooral als je bedrijf nog klein is. Je telt alle vaste lasten bij elkaar op en verdeelt ze gelijkmatig over de producten of diensten die je aanbiedt.

De ABC-methode

De ABC-methode (voluit Activity Based Costing) is iets ingewikkelder, maar geeft meer inzicht in de werkelijke kosten per afdeling. Dit helpt bij het maken van betere financiële keuzes. Je verdeelt de vaste lasten eerst over de verschillende afdelingen. Daarna bepaal je per afdeling voor hoeveel procent 'gebruik wordt gemaakt' van een product of dienst. Vervolgens verdeel je de lasten evenredig.

Je kunt altijd zelf kiezen van welke methode je gebruikmaakt. Als je bedrijf veel verschillende producten heeft met verschillende kosten, kan de ABC-methode handig zijn voor meer inzicht. In andere situaties is een simpele methode, zoals de integrale kostenberekening, vaak voldoende.

Nu je alle zakelijke kosten hebt in kaart gebracht, ga je de kostprijs per product of dienst berekenen. Dit 6-stappenplan (waarbij we een maandperiode hanteren) helpt je hierbij. We zetten eerst alle stappen op een rij en gaan daarna dieper in op elke stap:

1. Bepaal alle variabele kosten per product.
2. Bereken de vaste kosten per product per maand. Dit kan via een integrale kostenberekening of de ABC-methode (zie hierboven).
3. Bereken het aantal producten dat je in de maand gaat verkopen.
4. Bereken de totale variabele kosten door stap 1 te vermenigvuldigen met stap 3.
5. Tel de totale variabele kosten (stap 4) en de vaste kosten (stap 2) bij elkaar op om de totale kosten per maand te berekenen.
6. Deel de totale kosten (stap 5) door het aantal producten (stap 3). Dit is de kostprijs van je product

De kostprijs per kop koffie wordt berekend door de totale kosten te delen door het aantal verkochte kopjes koffie: 2.708 / 1.300 = € 2,08.

De kostprijs van een kopje koffie is dus € 2,08.

Gebruik onze handige winstmarge calculator om direct je winstmarge te berekenen op basis van je btw-tarief, inkoopprijs en verkoopprijs. Zo krijg je snel inzicht in je winst per product en kun je beter beslissen over je prijsstrategie en marges.