Een bedrijfsnaam bedenken in 6 stappen
Een pakkende bedrijfsnaam bedenken is één van de leukste uitdagingen als je voor jezelf begint. Met een goede naam onderscheid je je van de concurrentie. Maar hoe zit het juridisch? In 6 stappen helpen we je om een bedrijfsnaam te bedenken volgens de wettelijke regels.
1. De checklist van Lexicon
David Placek is de oprichter van Lexicon, het marketingbedrijf achter namen als Starbucks, BlackBerry en Swiffer. David heeft een handige checklist samengesteld die je helpt bij het bedenken van je bedrijfsnaam:
Je hebt vaak maar een paar letters nodig om indruk te maken. Een opvallende naam blijft hangen bij klanten en maakt je bedrijf makkelijker vindbaar op internet.
Je bedrijfsnaam moet spreken voor je bedrijf. Of je nu websites bouwt of een bakkerszaak hebt geopend: zorg dat je bedrijfsnaam duidelijk weergeeft welk product of welke dienst je aanbiedt.
Een saaie naam is een slechte naam.
Je bent geen speech aan het schrijven.
Op het eerste gezicht heeft een goede bedrijfsnaam niet altijd een duidelijke link met het bedrijf. Als klanten doordenken, worden ze aangenaam verrast. Denk maar aan Amazon, 's werelds grootste boekenwinkel. De achterliggende gedachte? De Amazone-rivier is de langste rivier ter wereld. En eigenaar Jeff Bezos wist dat hij van zijn bedrijf óók de grootste ter wereld wilde maken.
Doe iets wat de concurrent niet doet. Je bedrijfsnaam mag niet te veel lijken op een bestaande handelsnaam.
Je naam moet de tand des tijds kunnen doorstaan. Wist je bijvoorbeeld dat het Deense speelgoedmerk Lego een samenvoeging is van de Deense woorden: ‘leg’ en ‘godt’, wat ‘speel leuk’ betekent? Die betekenis zal nooit verouderen.
Verwar creativiteit niet met humor. Maak je naam niet te lollig, want een 'te' grappige bedrijfsnaam kan bij potentiële klanten het idee wekken dat je niet professioneel met je vak omgaat. Houd ook rekening met je sector. Voor bijvoorbeeld een notaris ligt een speels ogende bedrijfsnaam minder voor de hand dan voor een reclame- of communicatiebureau of kinderdagverblijf.
De perfecte bedrijfsnaam?
Een ijzersterke naam is van groot belang. Waar moet je op letten? We hebben de gouden regels voor je op een rijtje gezet.
2. Schakel je partner, (ex-)collega's, vrienden en familie in
Je kunt natuurlijk in je eentje een pakkende bedrijfsnaam bedenken. Maar het is slimmer én leuker om mensen uit je omgeving bij dit proces te betrekken. Het gaat namelijk grotendeels om de associatie die mensen bij je naam hebben. Leg je opties daarom eerst eens voor aan je directe omgeving. Misschien is die ene naam volgens jou erg origineel, maar zien je vrienden er de logica niet van in.
Je kunt beter een herkenbare bedrijfsnaam verzinnen. Het is handig voor de klant om direct te achterhalen wat je als bedrijf te bieden hebt. Het moet geen mysterie zijn. Zorg dat je bedrijfsnaam duidelijk weergeeft welke producten of diensten je namens de onderneming aanbiedt.
3. Plan een (gezamenlijke) brainstormsessie
Als je samen met anderen een bedrijf start, ligt het voor de hand om samen te brainstormen over de bedrijfsnaam. Maar ook voor een zzp’er kan zo'n meeting erg nuttig zijn.
Tijdens de brainstormfase is het belangrijk dat je zo breed mogelijk probeert te denken, zolang de suggesties maar een duidelijke link hebben met je sector en het product of de dienst die je wilt aanbieden.
Bedrijfsnaamgenerator gebruiken: een goed idee?
Er zijn online diverse generatoren die je een paar klikken een nieuwe naam voor je product of bedrijf geven. Maar dit zijn altijd namen die niet door jou of jouw omgeving zijn bedacht. Weg originaliteit, dus.
Uiteraard kan een naamgenerator je wel een boel inspiratie opleveren.
Schrijf alle namen op
Neem een paar uur de tijd om alle namen die je te binnen schieten te noteren. Schrijf echt alles op, hoe onlogisch sommige namen ook klinken. Wegstrepen kan altijd nog. Misschien brengt een op het eerste oog bizarre handelsnaam jou later wel op een geweldig idee.
Wie nodig je uit?
Een brainstorm is het meest waardevol wanneer er veel verschillende invalshoeken zijn. Nodig daarom mensen uit je zakelijke netwerk én je privéleven uit. Zowel zakenpartners, (ex-)collega's, familieleden als vrienden kunnen een waardevolle bijdrage leveren. Tip: een ideale brainstormgroep bestaat uit zo'n 5 tot 8 deelnemers.
Daarnaast is het verstandig om een of twee externe deskundigen uit te nodigen. Denk aan een copywriter of een goede vriend die creatief is met woorden.
Drie onderwerpen op papier
Begin je brainstormsessie met een associatierondje. Bedenk daarvoor 2 tot 3 onderwerpen die duidelijk verband houden met jouw toekomstige bedrijf, branche en doelgroep.
Stel: je richt een internetonderneming op die apps gaat ontwikkelen voor mobiele betalingen. Dan kun je verder associëren op thema's als 'bank', 'betaling' en 'mobiel'. Bij 'betaling' zou je bijvoorbeeld kunnen denken aan termen als bankieren, geld, euro, bank of transactie. Geef alle deelnemers eerst een kwartier de tijd om eigen ideeën op papier te zetten. Daarna kan de centrale brainstormronde beginnen.
4. Maak een shortlist voor je bedrijfsnaam
Heb jij met deze (of meerdere) brainstormsessie(s) voldoende ideeën opgedaan? Dan is het tijd om een shortlist op te stellen. Probeer deze lijst te beperken tot maximaal tien potentiële handelsnamen.
Bedrijfsnaam moet prikkelen
Probeer een bedrijfsnaam te vinden die de lading dekt, maar ook weer niet te saai is. Hij moet ook een beetje prikkelen. Toen Microsoft een naam zocht voor een nieuw cloudplatform, bleven ze hangen in namen als Cloud Pro en Cloud Link. Niet bijzonder inspirerend.
Met hulp van David Placek van Lexicon kwamen ze uit op een heel ander soort naam: Azure. Een heldere en onderscheidende naam. Ze kozen deze naam omdat de verwachting was dat 'de cloud' de toekomst zou worden. Het verwerken van 'cloud' in de naam zou dan gewoontjes gaan klinken.
Let op de klank van de bedrijfsnaam
Heb je een lijstje met goede kanshebbers? Check dan eens hoe deze potentiële handelsnamen klinken. Is het meteen duidelijk hoe je een bepaalde naam schrijft of uitspreekt?
Denk ook aan een potentiële klant die je spotje op de radio hoort en vervolgens op zoek gaat naar de website van je bedrijf. Als de klant je bedrijfsnaam verkeerd begrijpt kan deze zomaar bij je concurrent uitkomen.
Ook belangrijk: het beeld en gevoel dat de naam oproept. Hebben de mensen uit je brainstorm een positieve associatie bij het woord?
Internationale bedrijfsnaam
Heb je internationale ambities? Dan is het belangrijk dat je bedrijfsnaam uitspreekbaar is in een andere taal.
Let er ook op dat je naam over de grens geen andere betekenis heeft. Je zou niet de eerste ondernemer zijn die de naam bij een internationale expansie moet aanpassen om gênante situaties te voorkomen. Zo was er eens een Franse fabrikant die zijn kaasmerk Kiri wilde aanbieden in het Midden-Oosten, maar toen ontdekte dat kiri in het Perzisch ‘rot’ of ‘ranzig’ betekent.
5. Bedrijfsnaam bedenken en de juridische regels
Werpt het brainstormen en creatief denken zijn vruchten af, en heb je een potentiële goede bedrijfsnaam op papier staan? Dan is het tijd om te controleren of de naam in kwestie wel aan de voorwaarden voldoet. In Nederland gelden daarvoor een aantal belangrijke regels. Niet iedere bedrijfsnaam wordt namelijk zomaar geaccepteerd.
Als je bijvoorbeeld een dierenpension wilt opzetten is alleen ‘Dierenpension’ niet genoeg omdat het te beschrijvend is. Je moet op zijn minst je eigen naam toevoegen (let op: andermans naam is dus ook niet toegestaan). 'Diana's Dierenpension' of 'Diana's pension voor honden, katten en konijnen' is wel een optie – mits hij nog beschikbaar is in jouw regio.
Niet toegestaan: misleidende naam
In elk geval mag je bedrijfsnaam niet misleidend of verwarrend zijn. Misleidend wil zeggen dat je het bedrijf anders doet voorkomen dan het is. Ook mag de handelsnaam geen namen van bestaande merken bevatten.
Bovendien mag je bedrijfsnaam niet te veel lijken op een andere handelsnaam. Als een mogelijke klant twee bedrijven door de namen niet goed uit elkaar kan houden is de kans groot dat er juridisch gezien sprake is van verwarring.
Voorbeelden van een misleidende naam
Je bent een eenmanszaak maar zet de letters ‘bv’ achter je bedrijfsnaam. Dat wordt gezien als misleiding. Daarmee overtreed je dus de officiële regels.
Ook met 'Mediamarkt-sale' kun je vroeg of laat in de problemen komen – tenzij je met de concurrent in kwestie eerst duidelijke afspraken hebt gemaakt.
6. Beschikbaarheid bedrijfsnaam checken
Voordat je de gekozen bedrijfsnaam gebruikt op je zakelijke website en een stapel visitekaartjes laat drukken check je de beschikbaarheid in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel (KVK). Let wel op: dit register is erg gevoelig voor tik- en spelfouten. Probeer daarom telkens verschillende schrijfwijzen uit en tik ook eens slechts een deel van de naam in.
Komt de naam niet in het Handelsregister voor? Dan is het risico op een handelsnaamconflict klein. Staan er namen bij die wél sterk lijken op de naam die jij in gedachten hebt? Dan kan er sprake zijn van verwarring. De door jou gekozen bedrijfsnaam kun je in dat geval niet gebruiken.
BOIP
Daarnaast is het goed om even het BOIP Merkenregister te checken. Ook hier geldt dat het nauw luistert hoe je de naam spelt. Probeer meerdere varianten uit. Staat de naam al ingeschreven binnen dezelfde of nauw verwante branche (in het merkenrecht ‘klassen’ genoemd), dan mag je dezelfde naam helaas niet meer voor jouw onderneming gebruiken.
Tip! Doe ook een Google Search. Soms duiken daar namen op die (nog) niet in de registers zijn opgenomen of met een iets andere spelling ingeschreven staan. Dat laatste is met name belangrijk voor het handelsnaamrecht.
Handelsnaamrecht
Voor de meeste starters is het merkenrecht nog niet zo belangrijk, maar bij het handelsnaamrecht is dat een ander verhaal. Als je de naam voor een onderneming actief gebruikt krijg je automatisch een handelsnaamrecht.
Maar: de naam hoeft hiervoor niet aangemeld te zijn bij de KVK. Het kan dus gebeuren dat jouw gewenste merknaam al door een onderneming wordt gebruikt zonder dat deze zichtbaar is in de eerdergenoemde registers. Daarom is het belangrijk om ook via Google te kijken of de naam die jij op het oog hebt al in gebruik is.
Handelsnamen bieden bescherming binnen een bepaalde branche en binnen een bepaald geografisch gebied. Is de naam al bezet, maar zit dat bedrijf in een andere sector of biedt het producten en/of diensten aan in een heel ander deel van Nederland? Dan zouden jullie misschien tóch allebei dezelfde naam mogen gebruiken.
Bedrijfsnaam met gelijkenissen
Wil jij bijvoorbeeld een 'Café Jansen' openen in een Drents dorpje, maar bestaat er in Noord-Brabant al een café dat ook zo heet? Dan hoeft dat dus geen probleem te zijn. De afstand tussen beide vestigingen en de naamsbekendheid van het concurrerende concern geeft hierbij de doorslag. Bij een hotelketen zoals Bilderberg zou dat bijvoorbeeld een ander verhaal zijn. Die naam is té bekend om over te nemen. Voorkom onnodige teleurstellingen door al tijdens het brainstormen te googelen naar bestaande bedrijven die overeenkomsten vertonen met de opties die jij in gedachten hebt.
Check beschikbare domeinnamen en socialmediakanalen
Natuurlijk wil je ook een eigen website. Check tijdens de brainstorm daarom gelijk even of de domeinnaam nog beschikbaar is. Je wilt namelijk niet hoeven goochelen met klinkers of cijfers om alsnog een lijkende domeinnaam te vinden die wél vrij is. Dat kan je in de beginfase honderden bezoekers per maand kosten. Ook streepjes of andere tekens aan je webadres toevoegen ziet er minder professioneel uit en kan bovendien invloed hebben op de zoekmachineoptimalisatie (SEO).
Is de domeinnaam nog beschikbaar? Registreer dit adres dan zo snel mogelijk bij SIDN.
Daarnaast wil je misschien ook wel een account op een voor jou relevant socialmediakanaal aanmaken. Check dus ook daar of je naam nog niet bezet is.
Veranderen naam is lastig
Heb je je ingeschreven bij de KVK en blijkt je naam toch niet aan de criteria te voldoen? Dan zul je jouw bedrijfsnaam alsnog moeten wijzigen. Het zou zelfs kunnen zijn dat je een schadevergoeding moet betalen en dat wil je natuurlijk liever voorkomen.
Van naam veranderen is een hoop gedoe. Niet alleen op juridisch en administratief vlak, ook omdat je voor je nieuwe merk of onderneming weer opnieuw bekendheid moet creëren.
Dan zijn er ook nog de mogelijke bijkomende kosten voor het wijzigen van domeinnamen, je website en vervangen van drukwerk. Ga daarom zorgvuldig te werk, zodat jouw keuze je later niet duur komt te staan.
Podcasttip: 'How to name your company'
Benieuwd hoe andere ondernemers hun naam vonden? Luister naar de StartUp Podcast, aflevering 5: How to name your company.
Laat iemand anders je bedrijfsnaam bedenken
Heb je ondanks talloze brainstormsessies, online generatoren of hulp van vrienden en professionals geen geschikte naam gevonden? Dan kun je eens overwegen om je speurtocht uit te besteden aan professionals.
Er zijn bedrijven die zich van de eerste tot de laatste stap bezighouden met het bedenken van het perfecte bedrijfsprofiel, inclusief bedrijfsnaam. Voorbeelden hiervan zijn:
Je bedrijfsnaam uitbesteden maakt het makkelijker en professioneler, maar wél een tikje minder persoonlijk.
Bedrijfsnaam bedenken: de 6 tips in het kort
Veelgestelde vragen
