Noordelijke Randstad profiteert dit jaar het meest van coronaherstelgroei

Dit jaar groeit de Nederlandse economie naar verwachting met 4,7 procent. Wel nadert ze een kantelpunt: na sterke groeicijfers begin 2022 zorgt de hoge inflatie eind dit jaar en begin volgend jaar naar verwachting voor economische krimp. De economische ontwikkelingen verschillen daarbij sterk per sector. Zo groeien de horeca- en vrijetijdsector dit jaar hard door de losgelaten coronamaatregelen, hoewel ze de schade van de afgelopen jaren nog niet helemaal goedmaken. Daarnaast zijn de vooruitzichten voor de ICT-sector en de bouw rooskleurig. De groeiverwachtingen voor de handel- en agrarische sector daarentegen zijn minder florissant. De handelssector kampt met consumenten die minder bereid zijn om aankopen te doen door de onzekere tijden, en de agrarische sector lijdt onder de hoge grondstoffen- en energieprijzen.

Deze verwachte groeiverschillen in de sectoren werken door in de regioprognoses. Daarnaast zijn regionale omstandigheden van belang en zien we bepaalde sectoren in de ene regio harder groeien dan in de andere. Dit leidt tot zeer uiteenlopende groeiverwachtingen voor 2022.

Dit jaar groeit de economie nog in alle regio’s, ondanks de verwachting van een lichte krimp in het laatste kwartaal van dit jaar. Maar de groeicijfers verschillen aanzienlijk per regio. Zo is de horeca- en vrijetijdsector relatief groot in Haarlem, Overig-Zeeland, Den Haag, Zuid-Limburg en Arnhem/Nijmegen en Groot-Amsterdam. Deze regio’s profiteren dit jaar van het opheffen van de coronamaatregelen. Let wel: het gaat hier om herstelgroei. De horeca- en vrijetijdsector hadden de afgelopen jaren het meest te lijden onder de coronarestricties en de omvang van beide sectoren is eind 2022 – ondanks de sterke groei – nog altijd niet op het pre-corona niveau van 2019. De ICT-sector is relatief groot in Gooi- en Vechtstreek, Utrecht en Groot-Amsterdam. Deze regio’s profiteren dan ook van de sterke groei van de ICT-sector dit jaar.

De sterke groei van industrieregio’s in 2021 zet dit jaar niet door. Hierdoor zijn de groeicijfers voor IJmond, Zeeuws-Vlaanderen en Delfzijl en omgeving minder hoog dan vorig jaar. Het groeicijfer voor de industriesector ligt nog wel net iets boven het landelijke groeicijfer. Ten opzichte van de andere industrieregio’s profiteert Brainport Eindhoven van het gunstige ondernemingsklimaat en specifieke specialisatie in de hightech; het innovatieve hightech-cluster biedt hier voordelen voor bedrijven. Ook Noord-Overijssel kent een gunstig ondernemingsklimaat en profiteert hiervan.

We verwachten dat de handelssector in 2022 niet groeit, omdat consumenten minder bereid zijn om aankopen te doen door de onzekere tijden. Vooral Zuidwest-Gelderland, maar ook Zuidoost-Zuid-Holland, Oost-Zuid-Holland, Flevoland en West-Noord-Brabant hebben hieronder de lijden. Verder verwachten we dat de agrarische sector in 2022 nauwelijks groeit, hoofdzakelijk vanwege de hoge grondstoffen- en energieprijzen. De regio’s Delft en Westland, Kop van Noord-Holland en Noord-Limburg hebben een grote agrarische sector en worden daardoor hard geraakt.

Groot-Amsterdam groeit in 2022 naar verwachting het hardst. Deze regio – waaronder ook Schiphol valt – is hard geraakt door de coronapandemie, maar zet het herstel van vorig jaar door. Door de hoge dichtheid van bedrijven en mensen in deze regio, profiteert Groot-Amsterdam bovendien van een gunstig ondernemingsklimaat met bijbehorende agglomeratievoordelen. Groei uit het verleden en het sterke herstel ontslaan de regio echter niet van de opgave aan de brede welvaart te werken.

De regionale verschillen in economische groei zijn deels toe te schrijven aan verschillen in de economische structuur. Gebieden met grote groeisectoren, hebben een beter uitgangspunt voor groei dan gebieden met veel bedrijven in sectoren die krimpen of minder hard groeien. Dit noemen we het sectoreffect. Regionale groei blijkt echter nog meer af te hangen van specifieke regionale omstandigheden. Denk daarbij aan de voordelen die bedrijven ontlenen aan de nabijheid van andere bedrijven en kennisinstellingen, een goed opgeleide beroepsbevolking en het gunstige leefklimaat. Het effect van deze regionale omstandigheden op de economie heet het regio-effect.

In onze regioprognoses houden we rekening met beide effecten. Het sectoreffect berekenen we aan de hand van onze laatste sectorprognoses en de economische structuur van de regio’s. Het regio-effect baseren we op groeicijfers uit het verleden. Daarbij kijken we naar gerealiseerde economische groeicijfers tussen 2014 en 2019, jaren met een relatief hoge economische groei. We gaan ervan uit dat regio’s met een gunstig regio-effect in die periode ook in 2022 harder zullen groeien. Zij hebben immers bewezen over gunstige regionale omstandigheden voor groei te beschikken.

Omdat elk jaar zijn eigen economische bijzonderheden heeft – dit geldt zeker voor 2022 – gebruiken we tot slot onze transactiedata van de maanden januari tot en met augustus 2022. Door deze te vergelijken met dezelfde periode in 2021 krijgen we een indruk van de werkelijke economische ontwikkeling van regio’s en welke regio’s bijvoorbeeld erg gevoelig zijn voor de huidige economische situatie. In gebieden waar de ontwikkeling van de recente transacties indruist tegen de verwachte groei op basis van het verleden, corrigeren we het regio-effect.