Eenmanszaak oprichten: wat zijn de voor- en nadelen?
De eenmanszaak is de populairste rechtsvorm onder startende ondernemers, zeker voor zzp'ers en freelancers. Wat zijn de belangrijkste voordelen en nadelen van een eenmanszaak, hoe richt je deze op en waar moet je op letten?
Wat is een eenmanszaak?
Als je een eigen bedrijf opricht moet je ook een rechtsvorm kiezen. Er zijn verschillende vormen, zoals de eenmanszaak, de besloten vennootschap (bv) en de maatschap. Welke rechtsvorm je kiest hangt onder andere af van het soort bedrijf dat je hebt.
Een eenmanszaak is een onderneming waarvan één persoon de eigenaar is. Deze rechtsvorm heeft geen rechtspersoonlijkheid. Dit betekent dat jij de verantwoordelijkheid draagt voor het bedrijf én wettelijk gezien aansprakelijk bent. Dat is tegelijk een van de nadelen van een eenmanszaak (daarover later meer). Goed om te weten: het woord eenmanszaak lijkt te betekenen dat er maar één persoon mag werken. Dat is niet waar! Je mag als eigenaar van een eenmanszaak gewoon personeel in dienst nemen.
Hoe richt je een eenmanszaak op?
- Bereid je goed voor op de start
Het schrijven van een ondernemingsplan is een goede manier om jouw plannen concreet in kaart te brengen. Denk ook alvast na over een goede bedrijfsnaam. - Schrijf je in bij de KVK met het online inschrijfformulier
Als je zeker weet dat de eenmanszaak voor jou de geschiktste rechtsvorm is kun je het online inschrijfformulier van de Kamer van Koophandel (KVK) invullen. - Maak een afspraak bij een KVK-kantoor bij jou in de buurt
Je krijgt een bevestigingsmail waarin staat wat je moet doen. Zo is het belangrijk dat je een geldig identiteitsbewijs meeneemt, plus bijvoorbeeld een huurcontract van je bedrijfspand (als je dat hebt). - Eenmanszaak oprichten tijdens je afspraak bij de KVK
Tijdens deze afspraak schrijf je jouw nieuwe bedrijf officieel in in het Handelsregister. Vanaf dat moment staat de onderneming op jouw naam. Je ontvangt van de KVK ook direct een KVK-nummer. Houd er rekening mee dat je eenmalig een inschrijfvergoeding van € 80,10 moet betalen. - Documenten ontvangen
Ongeveer een week na de inschrijving bij de KVK ontvang je per post een kopie van de belangrijkste papieren met daarop je KVK-nummer en btw-identificatienummer. Van de Belastingdienst krijg je vervolgens apart bericht of je btw-plichtig bent en wat je daarvoor eventueel nog moet regelen.
Belasting betalen bij een eenmanszaak
De btw wordt berekend over alles wat je verkoopt. Het standaardpercentage is 21%, het verlaagde percentage is 9% en sommige producten of diensten zijn vrijgesteld (0%). Je doet meestal elk kwartaal btw-aangifte. In sommige gevallen betaal je elke maand of elk jaar omzetbelasting.
Inkomstenbelasting betaal je één keer per jaar. Als ‘ondernemer voor de inkomstenbelasting’ betaal je belasting over je winst (omzet min kosten), min de ondernemersaftrek. Vaak is het genoeg om hiervoor een derde van je winst apart te zetten.
Niet alle ondernemers worden gezien als ondernemer voor de inkomstenbelasting. Zij betalen belasting over 'resultaat uit overige werkzaamheden'. Veel starters vinden het best spannend om voor het eerst btw-aangifte of aangifte inkomstenbelasting te doen. Deze korte handleiding kan je helpen: zo doe je aangifte omzetbelasting en inkomstenbelasting.
Voordelen eenmanszaak
Iedere rechtsvorm heeft zijn voor- en nadelen. Dat geldt dus ook voor de eenmanszaak. Een van de bekendste voordelen van de eenmanszaak is dat de oprichting heel gemakkelijk gaat. Je hebt bijvoorbeeld geen notaris nodig. Een ander voordeel van de eenmanszaak is dat de kosten laag zijn, je betaalt € 80,10 inschrijfkosten bij de KVK. Omdat er maar één bedrijfseigenaar is hoef je ook niets op papier te (laten) zetten over de onderlinge verantwoordelijkheden en verdelingen.
Belastingvoordelen eenmanszaak
Een ander veelgenoemd voordeel van de eenmanszaak is het belastingvoordeel waarvan je kan profiteren. De bekendste aftrekposten zijn de zelfstandigen- en startersaftrek. Deze trek je af van de winst waarover je belasting moet betalen. In 2024 kun je € 3.750 aan zelfstandigenaftrek en € 2.123 aan startersaftrek toepassen. Dat vul je in bij de aangifte inkomstenbelasting.
Administratie opzetten?
Speciaal voor starters: de basis in 5 minuten. Een overzicht van wat je nodig hebt om aan de slag te gaan met je boekhouding, inclusief tips.
Nadelen eenmanszaak
Een van de nadelen van de eenmanszaak is dat je bij deze rechtsvorm hoofdelijk aansprakelijk kan worden gesteld voor de schade die jij (of jouw producten of diensten) aan anderen toebrengt.
Hoofdelijke aansprakelijkheid houdt in dat jouw privé-inkomen kan worden aangesproken om eventuele schulden af te lossen. Ben je getrouwd in gemeenschap van goederen? Dan telt het vermogen van je partner óók mee.
Als je liever niet persoonlijk aansprakelijk wil zijn kun je beter een besloten vennootschap (bv) oprichten. Dan krijg je wel weer te maken met andere fiscale voorwaarden.
Startkapitaal als eenmanszaak
Als startende ondernemer kan het moeilijk zijn om aan startkapitaal te komen. Een eenmanszaak als rechtsvorm kan dit nóg lastiger maken. Bij een eenmanszaak moeten investeerders namelijk een bedrag uitlenen aan de ondernemer, terwijl ze bij een bv een minderheidsbelang in aandelen kunnen ontvangen.
Pensioen en verzekeringen
Verder moet je er rekening mee houden dat je als ondernemer zelf verantwoordelijk bent voor het opbouwen van aanvullend pensioen en het afdekken van eventuele risico's. De meeste starters kijken in eerste instantie naar verzekeringen op het gebied van aansprakelijkheid, arbeidsongeschiktheid en rechtsbijstand.
Eenmanszaak omzetten naar bv
Blijkt na een tijdje dat je toch beter een bv kunt oprichten? Bijvoorbeeld omdat je toch niet persoonlijk aansprakelijk wil zijn, of omdat je meer winst bent gaan maken? Dan kun je altijd je eenmanszaak omzetten naar een besloten vennootschap.
Een besloten vennootschap (bv) is een rechtspersoon. Als je bedrijf in de problemen komt, ben jij in principe niet aansprakelijk. Natuurlijk ben je wél verantwoordelijk als je hebt gefraudeerd of als de boekhouding niet klopt.
Dit zijn de belangrijkste verschillen tussen een eenmanszaak en een bv:
- Aansprakelijkheid. Een bv is een rechtspersoon, een eenmanszaak niet. Jij bent bij een eenmanszaak altijd zelf aansprakelijk bij schulden.
- Belastingen. Bij een eenmanszaak betaal je als ondernemer gewoon inkomstenbelasting. Je profiteert wel van extra aftrekposten, zoals de zelfstandigenaftrek en mkb-winstvrijstelling. Bij een bv krijg je te maken met vennootschapsbelasting, dividendbelasting en ‘inkomstenbelasting over gebruikelijk loon’. Het omslagpunt ligt bij een winst tussen de € 100.000 en € 200.000. Vanaf dan is een bv vaak voordeliger.
- Loon en dividend. Jij krijgt als directeur-grootaandeelhouder (dga) loon uit je bv. Je bent dus eigenlijk een werknemer van jezelf.
Voor het omzetten van je eenmanszaak naar een bv kun je een bedrijf inschakelen. Dat kost zo'n € 300. Je kunt het ook zelf doen. Er zijn drie manieren om je eenmanszaak om te zetten naar een bv:
Wil je weten wat je bij elke manier moet doen? Lees dan het artikel over het omzetten van een eenmanszaak naar een bv.
Veelgestelde vragen
